Ebüssuûd Efendi'nin Bidâ'atü'l-Kâdî adlı risalesinin tahkik ve tahlili
The critical edition and analysis of Ebussuud Efendi's Bidaat al-Qadi
- Tez No: 437181
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL AYBAKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Ebüssuûd Efendi, Şeyhülislâm, Bidâ'atü'l-Kâdî, Sakk, Osmanlı Hukuk Sistemi, Ebüssuûd Efendi, Shaykh al-Islam, Bida'at al-Qadi, Saqq, Ottoman Law
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Ebüssuûd Efendi (ö.982/1574), Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim devirlerinde, devletin muhtelif kademelerinde altmış yıl kadar vazife yapmıştır. En önemlisi de otuz yıla yakın şeyhülislamlık yapmış olmasıdır. Kazaskerlik ve şeyhülislâmlık vazifeleri sırasında ilmiye ve devlet teşkilatını geliştirmeye çalışmış, dolayısıyla Osmanlı idari ve hukuki yapısına ciddi katkı sağlamıştır. Resmi vazifelerini ifa ederken muhtelif sahalarda eserler kaleme almıştır. Bu eserlerin çoğu, elyazması halinde bulunmaktadır. Araştırma konusu yaptığımız ve yine mahtut halde bulunan“Bidâ'atü'l-kâdî li'htiyâcihi ileyhi fi'l-müstakbel ve'l-mâzî”isimli eseri, sakk mecmualarının ilki olma özelliğini taşımaktadır. Bu çalışmada, fazla hacimli olmaması hasebiyle risalenine tamamı tahkik edildi. Müellifin hayatı, talebeleri ve eserleri hakkında bilgi verildi. Bu çalışmada müellif nüshasına ulaşılamadığı için, ona en yakın metni ortaya koyabilmek amacıyla ulaşılabilen nüshalar içerisinden bazı kıstaslara göre üç tanesi tahkik için esas alındı. Nüshalar mukayese edilerek farklılıkları dipnotta gösterildi. Metin içerisinde geçen yabancı kelimelerin izahı ve ayetlerin numara ve sureleri dipnotta gösterildi.
Özet (Çeviri)
Ebussuud Efendi (d. 982/1574) served in several positions for approximately 60 years during the reigns of Sultan Suleiman the Magnificent and Sultan Selim II. More importantly, he worked as a shaykh al-Islam (grand mufti) for almost 30 years. While in the positions of kazasker and shaykh al-Islam, he tried to improve the ilmiyye and state structures, hence he made a considerable contribution to the Ottoman administrative and legal structures. While carrying out his official duties, he penned many works in varying fields. Unfortunately, most of these works are in the form of manuscript. This thesis considers Bida'at al-Qadi li Ihtiyajih ilayh fi al-mustaqbal wa al-mazi, one of his works in the form of manuscript, which holds the distinction of being the first saqq (collection of law cases). Since this manuscript is not voluminous, a complete critical edition was constructed for this manuscipt. In addition, the information regarding author's biography, students and works was provided. In this study, since we could not obtain the manuscript written by the author himself, three manuscripts were, based on some objectives, chosen out of the manuscripts we have in order to construct a critical edition very close to the original manuscript. The selected manuscripts were compared and the differences among them were shown as footnotes. Furthermore, the explanations for the foreign words and surah (chapter) and ayat (verse) numbers were given in footnote.
Benzer Tezler
- 16. yüzyıl Osmanlı düzenindeki değişimin tasfiyeci (Prütanist) bir eleştirisi: Birgivi Mehmed Efendi ve fikirleri
A Purutanist critique of the transformation of 16 th century Ottoman social order: Birgivi Mehmed Efendi and his views
M. HULUSİ LEKESİZ
- Ebüssuûd Efendi'nin tefsirinde nübüvvet bağlamında mucize
Miracle in the Context of Prophethood in Ebüssuûd Efendi's tafsir
ABDULSAMET ASLIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ÇELİK
- Ebussuûd Efendi'nin fetvâları ile Cerîde-i İlmiyye fetvâlarının mukayesesi
Comparison of Abussuud Afandy's fatawas and Jarida-i İlmiyya's fatawa
ŞEYMA ERCÜMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SALİH KUMAŞ
- Ebussuûd Efendi'nin tefsirinde muâmelât ve ukûbâtla ilgili âyetlerin yorumu
Interpretation of the verses of muâmelat and uqūbât in Ebussuûd Efendi's tafsir
NAZMİ ERGÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÇAKIROĞLU
- Ebüssuûd Efendi'nin tefsiri'nde Esbâb-ı Nüzûl
Ebüssuûd Efendi's comments on Esbâb-i Nüzûl (the reasons for descend)
İBRAHİM KURŞUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA ŞEN