Keşfe yönelen davranışlar: Olanaklılık teorisine bir katkı
Exploration driven behaviors: A contrubiton to the theory of affordance
- Tez No: 439448
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. SEMA ALAÇAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Teorik Zemin / Mimari pratik, mekan oluşturma tekniğini psikolojik, fizyolojik ve fenomonolojik vurgular ile harmanlayarak insanların deneyimi tartışmalı bir biçimde de olsa organize etme gayreti içerisindedir. Bu organizasyon psikolojinin görsel algıya ilişkin çalışmalarda kullandığı James Gibson tarafından tariflenen 'olanaklılık' konsepti içerisinde incelenebilmektedir. Olanaklılıklar, canlının eylemi adına, fiziksel çevrenin, iyi veya kötü, teklif ettiği, sunduğu ya da sağladığı bilgilerdir. Ekolojik perspektifte, fiziksel nesnenin ve çevrenin olanaklılıkları, dolaysız (bilişsel bir süreç olmaksızın) olarak algılanır ve organizmanın gerçekleştirebileceği davranışları kısıtlayan ve yönlendiren bilgileri içerir. Doğal çevrede canlı, olanaklılık bilgilerine filogenetik (kalıtsal) kazanımlarının işlevlendirdiği duyumsama becerileri aracılığıyla erişebilir ve eriştiği bilgiye göre davranışını gerçekleştirir. Nörofizyolojik çalışmalarda keşfedilen ve üzerinde hala yoğun bir şekilde araştırma yapılan ayna nöronların davranışlar üzerindeki rolü ise Gibson'nın olanaklılık kuramına yeni bir tartışma alanı açmıştır. Ayna nöronlar, bir başkasının araç(lar) kullanarak gerçekleştirdiği davranışlar gözlendiği zaman tetiklenmekte ve gözlemlenen eylemi nöral bir örüntü olarak kopyalamaktadır. Duyusal deneyimler sonucunda elde edinilen bu nöral örüntü, aynı araç ile etkileşime geçen gözlemciyi, otonom bir şekilde, gözlemlediği davranış biçimlerinin icrasına yönlendirmektedir. Bu yüzden canlının icra edeceği davranışı belirleyen olanaklılıkların dolaysız olarak nasıl algılandığı, filogenetik kazanımların yanı sıra, bu kazanımları etkileyen ve gözlemlenen deneyimler aracılığıyla kazanılan ontogenetik (sosyokültürel) karaktere de bağlı olarak değişim gösterir. Problem / Fiziksel nesne ile gerçekleştirilen eylemlerden farklı olarak, sensör tabanlı etkileşimli ortamlar (STEO)'da kurgulanan bir eylem, herhangi bir nesne ile fiziksel temas içermeyen ve dolayısıyla fiziksel nesnenin strüktüründe yer alan sosyokültürel olanaklılıklarının kısıtlayıcı ve yönlendirici etkisine maruz kalmayan davranışlar aracılığıyla icra edilebilmektedir. Bu yüzden, doğal çevrede gerçekleştirilemeyecek eylemleri mümkün kılan STEO'da bir başkası tarafından gerçekleştirilen davranışları gözlemleyerek edinilen nöral örüntünün, aynı eylemi gerçekleştirecek gözlemcinin davranışlarını nasıl yönlendireceği sorgulanabilir gözükmektedir. Bu merakı test etmek adına belli bir eylemin gerçekleştirilirken fiziksel bir nesnenin kullanılmadığı, sensörler ile kontrol edilen bir deney-oyun hazırlanmıştır. STEO'da kurgulanmış oyunda bir başkasının davranışlarını ilk kez gözlemleyen denekler, kazanan olmak için bu davranışları başarılı bir şekilde icra etme çabasındadır. STEO'da belli bir eylemi icra edebilmek için tasarım nesnesinin fiziksel strüktürüne gömülü sosyokültürel olanaklılıklar ile etkileşime geçilmemektedir. Tez kapsamında, eylemleri kısıtlayıcı ve sınırlayıcı sosyokültürel olanaklılık bilgisi yok edildiğinde bireylerin örtük kalmış bedensel potansiyelini dışa vurabileceği, keşfe yönelen davranış biçimleri geliştirebileceği iddia edilmektedir.
Özet (Çeviri)
Background/ Architectural practice strives for organizing human experience even in a disputatious way by blending the technique of creating space with psychological, physiological and phenomenological emphasis. It is possible to examine this organization with the concept of affordance defined by James Gibson that is used by psychology in the studies of visual perception. Affordances are the good or bad information that the physical environment offers or provides for the living creatures actions. In an ecological perspective, the affordances of the physical object and environment are directly (without a cognitive process) perceived and it contains the information that restricts and directs the behaviors of the organism. In natural environment, living creature accesses the affordance information by the sensation skills functioned by its phylogenetic gains and performs its behavior according to the accessed information. The roles of Mirror neurons on behaviours discovered in the neurophysiologic experiments open a platform to discuss Gibson's affordance theory in a broader manner. Mirror neurons are triggered when one observe the others' behaviours executed by using tool(s) and observed movement is recorded as neural pattern by those neurons. While observer interact with observed tool, obtained neural pattern leads observer autonomically execute recorded behaviours. For that reason, the way of how one perceives affordances indicated the possible behaviours and perceived directly is not only depend the sensorimotor (phylogenetic character) but also socio-cultural setup (ontogenetic character). Problem/ However, designed action in the sensor based interactive setup (SBIS), can be executed by body movements which have no sensible and observable contact with physical objects. So, how the behaviours of others in the SBIS, which makes an action possible that cannot be executed in the natural environment, are copied by mirror neurons and how the neural pattern obtained by copying mechanism can shape behaviours of observer tried to execute same action, are questionable. Within the scope of study, an experiment-game designed at SBIS, which no physical object is allowed to be used. In the game, test subjects observed behaviors of author for the first time and try successfully to execute these behaviours to be winner. Users do not need to interact with sociocultural affordances ,which are the physical structure of designed object, to execute an action. In the scope of this thesis it was claimed that when the restrictive and directive information of sosyocultural affordance is eliminated, users can externalise implicit and /or exploration driven behaviours
Benzer Tezler
- Aeroelastic analysis of composite wings and wind turbine blades including geometrical nonlinearity and compressibility
Geometrik doğrusalsızlık ve sıkıştırılabilirlik içeren kompozit kanat ve rüzgar türbin kanatlarının aeroelastik analizi
TOURAJ FARSADI
Doktora
İngilizce
2018
Havacılık MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiHavacılık ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. ALTAN KAYRAN
- Araştırmalar ve uygulamalar sürecinde düşsel dışavurum
In the progression of researches and pratices -Oneiric expression-
SEVTAP ÖRGEL
- Resim sanatında deneysel yaklaşıma bağlı karakteristik insan figürü yorumlamaları
Characteristic human figure interpretations based on experimental approach in painting art
MİHRİMAH ÇOBAN
- 1950 sonrası Türkiye'de politik, ideolojik ve kültürel değişimin sinemaya yansıması
The political, ideological and cultural changes in turkey post 1950 and their impression on Turkish cinema
RIZA KIRAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. BÜLENT VARDAR