Geri Dön

Türk deniz egemenlik ve yetki alanlarında ulusal hak ve menfaatler üzerine bir inceleme

A study on the national rights and interest in the Turkish sovereignty and maritime jurisdiction areas

  1. Tez No: 441475
  2. Yazar: OĞUZHAN DEDEBAĞI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HAKKI KİŞİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Denizcilik, Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Marine, Law, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Denizcilikte Emniyet, Güvenlik ve Çevre Yönetim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 179

Özet

Türkiye; dünya üzerindeki deniz ulaştırmasında kritik düğüm noktalarından biri olan ve uluslararası hukukta Türk Boğazları olarak tanımlanan Çanakkale Boğazı, Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı'na sahip bir yarımada ülkesidir. Türkiye'nin mevcut konumu; Türkiye'ye siyasi, ekonomik ve stratejik olarak önemli haklar kazandırırken, aynı zamanda bu haklara sahip çıkmaya ve kullanmaya zorlamaktadır. Son yüzyılda dünya geneline bakıldığında, küresel ölçekte yaşanan ekonomik, siyasi ve teknolojik gelişmeler; kıyıdaş devletlerin, deniz egemenlik ve yetki alanlarındaki rekabet ve uygulamalarını her geçen gün arttırmaktadır. Bu rekabet ortamında; uluslararası hukukun denizlerde kıyıdaş devletlere sunduğu hak ve menfaatlere sahip çıkılmaması, yetkilerin kullanılmaması veya başka devletlerin deniz yetki alanlarındaki uygulamalarına sessiz kalınması durumunda; denizler üzerindeki egemenlik hakları gibi bazı haklardan açık veya zımmı olarak feragat edilmesi veya zaman içerisinde çözümü zorlaşan yeni ihtilaflı konuların oluşması söz konusu olabilmektedir. Türkiye'nin, başta Ege Denizi ve Doğu Akdeniz olmak üzere, deniz egemenlik ve yetki alanlarında; egemenliği anlaşmalarla devredilmeyen adaların aidiyet sorunu, karasuları genişliği, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgelerin genişlik ve sınırlarının belirlenmesi gibi birçok ihtilaflı konusu bulunmaktadır. Bu ihtilaflı konulara dikkat çekmek ve çözüm önerileri sunabilmek için bu çalışmada; ilk önce devletin egemenliği altındaki deniz ülkesi ve deniz yetki alanları kavramları irdelenmiştir. Bu kavramlar doğrultusunda; Türk deniz egemenlik alanı olan ve“Mavi Vatan”niteliği taşıyan Türk iç suları ve Türk karasuları ile Türk deniz yetki alanları olan Türk bitişik bölgesi, Türk münhasır ekonomik bölgesi, Türk kıta sahanlığı ile uluslararası hukukun cevaz verdiği diğer alanlardaki mevcut uygulamalar ve durumlar ile Türkiye'nin bu alanlardaki hak ve menfaatleri ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada daha önceden yapılan birçok çalışmadan farklı olarak; Türkiye'nin deniz egemenlik ve yetki alanlarındaki mevcut uygulama ve durumları bir bütün halinde ele alınarak, Türkiye'nin deniz alanlarındaki iç düzenleme ve politikalarının genel değerlendirilmesi yapılmış ve önemli görülen hususlara dikkat çekilmek istenmiştir. Bu kapsamda araştırmada; Türkiye'nin deniz egemenlik ve yetki alanlarındaki hak ve menfaatlerinin önemini belirtmek, bu konudaki farkındalığı artırmak, karar alıcı ve politika yapıcılara bir kaynak ve katkı oluşturmak, ihtilaflı konulara yönelik mevcut durum ve uygulamaları tartışmaya açarak çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Çalışmada; belge incelemesi, literatür taraması, ikinci el verilerin yorumlanması, gözlem ve tecrübeler ile durum değerlendirmesi yapılarak bir sonuca gidilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda; Türkiye'nin deniz alanlarına ilişkin politika ve uygulamaları ile yasal düzenlemelerinde eksiklikler ve belirsizlikler olduğu sonucuna varılmış ve tespit edilen onbir ihtilaflı konu için ayrı ayrı çözüm önerileri ortaya koyulmuştur. Genel olarak; Türkiye'nin denizlerdeki hak ve menfaatlerinin korunarak, yetkilerinin kullanılabilmesi için, ihtilaflı konuların çözümüne yönelik ön alıcı, uzun vadeli ve tutarlı politikalar uygulanması, halihazırda belirsiz olan deniz yetki alanlarının sınırlarının belirlenmesine yönelik girişim ve çalışmalar yapılması ve eksik olan iç düzenlemelerin biran önce yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Turkey is a peninsula country with its Canakkale Strait, The Marmara Sea and the Istanbul Strait which are defined as the Turkish Straits in international law. It is one of the critical nodes in maritime transport of the World. The current position of Turkey; while entitling politically, economically and strategically important rights forces it to use and protect these rights. When we look at the globe in the last century, the major global economic, political and technological developments are increasing competition and practices of riparian states on maritime sovereignty and jurisdiction. In this competitive environment; in the case of neglecting the rights and interests offered by the international law to the riparian states in the sea, not using the given authority by remaining silent for the practices in maritime jurisdiction, it is possible to waive of the maritime jurisdiction openly or as implied. Moreover, controversial issues may appear for which the solution would be challenging in time. Turkey has many contentious issues on the Aegean Sea and particularly in the eastern Mediterranean in terms of the sovereignty and jurisdiction; such as the belongingness problem of the islands whose sovereignty has not been transferred by the agreements, and determination of the width and the borders of territorial waters, continental shelf and exclusive economic zones. The aim of this study is to discuss state sovereignty and maritime jurisdiction areas of the country under the maritime country and draw attention to this contentious issue and to propose some solutions. In line with this concept; the Turkish Sovereignty areas are Turkish inland and territorial waters which have a characteristic of“Blue Homeland”, and Turkish contiguous zone of Turkish territorial waters as the Turkish maritime jurisdiction areas, the Turkish exclusive economic zone, Turkish continental shelf under international law and in other current practices and Turkey 's rights and interests in this area. This study is different from many studies conducted previously in the existing practices of Turkey's maritime sovereignty and jurisdiction conditions in the region are investigated as a whole. Furthermore, a general assessment of the internal regulations and policies in the maritime field is made and the important issues are emphasized. The aim of this study in this context is to emphasize the importance of Turkey's maritime sovereignty and jurisdiction, to raise awareness on this issue, to create a resource and contribute to decision-makers and policy-makers, to suggest some solutions for the disputed issues by opening them to debate. In this study; it is aimed to reach a conclusion with document analysis, literature review, interpretation of the secondary data and situation analyses benefiting from observations and experiences. As a result of the study, it is found that there are deficiencies and ambiguities in the legislation, practices and policies of Turkey's maritime areas. Moreover, separate proposals on eleven controversial issues are suggested. Generally; by protecting the rights and interests of Turkey in the sea and to solve contentious issues it is needed to apply proactive consistent policies in the long term. Besides, it is urgently needed to work on and define maritime jurisdiction borders which have already been a controversial subject and to complete missing internal legal regulations as soon as possible.

Benzer Tezler

  1. Uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Doğu Akdeniz'deki Münhasır Ekonomik Bölgesinin belirlenmesi

    The determination of Exclusive Economic Zone of Turkey and Turkish Republic of Northern Cyprus in Eastern Mediterranean within the framework of international law rules

    ÇAĞATAY ALLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Uluslararası İlişkilerKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ARIDEMİR

  2. Doğu Akdeniz'de münhasır ekonomik bölge uyuşmazlığı

    Exclusive economic zone dispute in the Eastern Mediterranean Sea

    FATMA BETÜL TEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HukukMarmara Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAMİ KURAN

  3. Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki yetki alanları göz önüne alınarak Türk denizciliği ve deniz kaynaklarının kullanım potansiyeli

    Turkish maritime and the use potential of maritime resources, considering Turkey's jurisdictions in the Eastern Mediterranean

    KORAY KIRAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukIsparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

    Su Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET RÜŞTÜ ÖZEN

  4. Deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ve coğrafyanın üstünlüğü ilkesi: Türk deniz yetki alanlarının belirlenmesine yansımaları

    Delimitation of maritime boundaries and the primacy of geography: reflections on the delineation of Turkish maritime jurisdiction

    YUSUF ERTAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Hukukİbn Haldun Üniversitesi

    Uluslararası ve Mukayeseli Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDEM İZZET KÜLÇÜR

  5. Enerji kaynakları ve deniz yetki alanları bakımından Doğu Akdeniz sorunu

    Eastern Mediterranean problem in terms of energy resources and maritime jurisdiction

    CAHİT İSTİKBAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHSİN KADIOĞLU