Özne nesne ilişkisi bağlamında eleştirel mimari süreçlerde mekan kavrayışının yorumu
The interpration of spatial insight during the critical prosesses in the context of subject object relation
- Tez No: 442545
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİKMET SELİM ÖKEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
“Mekan”kavramı antik çağdan günümüze kadar olan süreçte kendisine farklı karşılıklar, anlamlar, temsiller bulmuştur. Mekan, tarihteki ilk ifadesiyle“estetik”kavramının bir çeşit“temsil”i olmaktadır. Endüstri devrimi sonrası toplumsal yapının çeşitlenmesi ve kitlelerin kentlere yığılması sonucu kentlerde oluşan mekan açığını kapamak için; mekan kavramı eksenini“estetik ve güzel”olandan“işlevsel”olana doğru yöneltmiştir. İşlev olan mekan; tip olarak üretilen, şematize edilen prototiplerle ifade edilmiştir. Sanayi devriminden günümüze kadar uzanan süreçte, mekan çoğu zaman bir fonksiyona karşılık gelmiş olup eylemsel ilişkilerin birlikteliği mekânsal kurguyu oluşturmuştur. Eylemlerin yakınlık-uzaklık ilişkisi; işlevin temsili üzerine inşa edilen mekanın kendi parçaları arasındaki kurgunun çatısını oluşturmuştur. Ancak modern dönem sonrasında mekanın temsiline karşılık gelen“biçim”, geçerliliğini yitirmiştir. Günümüz mimarlık dünyasında mekan temsiline karşılık gelen kavramlar farklı ve çeşitli tartışma alanları oluşturmaktadır. Mekanın yalnızca içerisinde nesneler olan bir boşluktan ibaret olmadığı, insan bedeninin ilişki kurduğu, insan algısı ve deneyimi ile kavranılabilirliği günümüzde mekan kavrayışıyla ilgili üzerinde tartışılan konulardandır. Deneyim; mekanı kavrayışımızın bir parçasıdır; dokunmak, mekanın içerisinde hareket etmek, onu algılamak da deneyimlemenin başka yollarıdır. Moderne kadar mimari temsil üzerinden bir okuma yapıldığında görülmektedir ki; mekan, görme duyusu ve onun üzerine“göz merkezli”olarak inşa edilmiştir. Zaman kavramı; öznenin“deneyim”eylemini gerçekleştirerek mekan ve kendisi arasında kuruduğu ilişkinin sonucu olarak ortaya atılmıştır. Mekan-zaman ilişkisinde“zaman”;“deneyim”eyleminin devreye sokulmasıyla birlikte ortaya çıkan sonuçtur. Bu çalışma kapsamında; mekanın temsiline dair ifade biçimleri özne-nesne ilişkisi çerçevesinde açıklanmaya çalışılmış ve bu temsillerin günümüz dünyasında karşılık bulup bulmadığı sorgulanmıştır. Bu bağlamda günümüz mimarlık dünyasındaki söylemler ve mimarlık pratiği üzerinden okumalar yapılarak özne-nesne ilişkisi çerçevesinde mimarlık nesnesi, ifade biçimleri anlatılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the period of ancient era to modern days the notion of“Space”has found variety of responses, meanings and representations. Space is considered as“representation”of“aesthetic”regarding to the very first expression of history. In order to fulfil the absence of space in cities caused by the variety of the social structure and the mass migration to the cities after industrial revolution; the notion of space inclined its axis from“aesthetic ”and“beautiful”towards functional. The space which stands for function is represented by typically produced and schematised prototypes. Since industrial revolution, space has stood for a function; the association of actual relationships constituted spatial fiction. The far-close relationships of actions constituted the fiction of space fragments which is built on the representation of function. Although; the“form”which is response of space representation deceived the validation after modern era. In the modern architectural world, the notions represent space constituted variety of different discussion areas. The subjects that are discussed nowadays could be counted as follows: the space cannot be considered as a gap including objects inside and it establishes a relationship with the human body with the realization of space by human experience and perception. Experience is a partition of the spatial realization, however touching, moving inside a space and perceiving are other ways to experience the space. With the readings of architectural representation until modern era, the space is built by sense of sight and sight based. The notion of time came up with the relationship of subject between space and itself by realizing the action experience.“Time”is the result that occurs by engaging the action of experience in the relationship between space-time. In the scope of this study; the representations of space are explained via subject-object relationship and these representations are examined if they take a place in modern day. In this context, architecture-object in the subject-object relationship frame and representation types is explained by examining statements of modern era architecture and architectural practice.
Benzer Tezler
- Criticality of the embodied mind within spatial experiences
Bedenleşen zihnin mekansal deneyimler yoluyla eleştirelliği
BİLGE CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Kentsel ortam [Milieu]: Özneleş[tir]meye yönelik manipülasyon ve karşı-özneleşme pratiği için motivasyon alanı
Urban Milieu: a space for manipulating subjectivity or a space for motivation for practices of counter-subjectivity
DUYGU OVACIK ÇORUH
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- Konut tasarımında bir kalite unsuru olarak esneklik temelli yaklaşımların değerlendirilmesi
Evaluation of flexibility-based approaches as a quality element in housing design
ESİN HASGÜL
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
- Mimarlığı anlama ve yorumlama bağlamında kavramsal bir model
A Conceptual model for understanding and interpreting architecture
A. MEHTAP SAĞOCAK