Geri Dön

Dilbilgiselleşme ve Eski Uygurca edatlar

Grammaticalization and postpositions in old Uighur Turkic

  1. Tez No: 443560
  2. Yazar: MELTEM CAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT GÜL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 185

Özet

Bu çalışma dilbilgiselleşme kuramı çerçevesinde edat oluşumlarını incelemekte bu bağlamda Eski Uygur Türkçesindeki edatların meydana geliş aşamalarını ele almaktadır. Bağımsız, sözcüksel bir birimin dilbilgisel bir birime dönüşme sürecini, bağımlı, dilbilgisel bir birimin ise daha çok dilbilgiselleşme sürecini açıklayan, dil birimlerin hem bu gelişim ve değişim aşamalarını hem de bu süreçte birbirleri arasında gerçekleşen ilişkiler ağını inceleyen dilbilgiselleşme kuramının tarihi, özellikleri, kapsam alanı, süreçleri değerlendirilmiştir. İsim veya fiillerin bu isim veya fiil özelliklerini dilbilgiselleşmeleri sürecinde aşama aşama kaybetmeleriyle meydana gelen edatların bu oluşum evreleri, özellikleri, kavram alanı incelenmiştir. Edat oluşumunun doğrudan isim veya fiil üzerinden değil mutlaka ara kategoriler aracılığıyla gerçekleştiği belirlenmiş, bu ara kategoriler içinden de ikincil edat kategorisinin özellikleri, kavram alanı, edat kategorisinden farkları açıklanmış, bu kapsamda Eski Uygur Türkçesine ait edatlar değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, the formations of postpositions are examined within the framework of grammaticalization theory. In this regard, the formation phases of the postpositions in old Uighur Turkic are focused. The history, features, scope and processes of the grammaticalization theory- which explains the processes of transformation of an independent, lexical unit into a grammatical unit together with the further grammaticalization phases of any single grammatical unit and examines both these development and change stages of language units and their relational networks occurring in this time are evaluated. In addition, the formation phases, characteristics and concept area of postpositions which occurs through nouns or verbs losing their noun or verb features in grammaticalization process step by step are studied. According to the findings of this research, the formation of postposition does not realize directly through noun or verb but intermediate categories. Within these sub-categories the features, concept area of the category of secondary postposition and its differences from postposition category are explained. In this scope, the postpositions of Old Uighur Turkic are evaluated.

Benzer Tezler

  1. Tarihî Türk yazı dillerinde teg edatı

    The preposition teg in historical Turkish written languages

    FATMA NUR KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JALE DEMİRCİ

  2. Eski Türkçe, Orta Türkçe ve Türkiye Türkçesi atasözlerinde klitikler

    Clitics in Old Turkish, Middle Turkish and Turkey Turkish proverbs

    HİLAL KASAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN

  3. Eski Türkçede edatların istemi

    The valency of postpositions in old Turkic

    NESLİHAN KARACAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN

  4. Yunus Emre Divanı'nda edatlar

    The postpositions in the Divan of Yunus Emre

    SENA YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEDİHA MANGIR

  5. Evrensel dilbilgisi ve Türkçede istem (Valenz)

    Universal grammar and valency in Turkish

    IŞIL AYDIN ÖZKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE YILMAZ