İslam İşbirliği Teşkilatına üye olan ülkelerin veri zarflama analizi ve TOPSİS yöntemiyle karşılaştırılması: Türkiye'nin yeri
Comparision of data envelopment analysis and TOPSİS method of organi̇zation of the İslamic Conference Countries: Turkey's place
- Tez No: 446306
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ATALAY ÇAĞLAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: İslam İşbirliği Teşkilatı, Veri Zarflama Analizi, Garanti Bölgesi, TOPSIS, Etkinlik, Organization of Islamic Cooperation, Data Envelopment Analysis, Assurance Region, TOPSIS, Efficiency
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Çalışmanın amacı, 2008-2013 yıllarına ilişkin sosyodemografik ve ekonomik değişkenler kullanılarak, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)'na üye ülkelerin göreli etkinliklerinin incelenmesidir. İİT ülkelerinin etkinlikleri sosyoekonomik, ekonomik ve sosyodemografik olmak üzere üç farklı model ile değerlendirilmiştir. İncelemeler ilk olarak parametrik olmayan yöntemlerden Veri Zarflama Analizi (VZA) ile yapılmıştır. VZA uygulanırken çıktı yönlü CCR modeli ve BCC modeli ile ülkelerin etkinlik skorları elde edilmiştir. İkinci olarak, girdi ve çıktıların ağırlıklarını kısıtlayabilmek için Garanti Bölgesi (GB) metodu kullanılmıştır. GB için ağırlık kısıtları oluşturulurken uzman görüşlerine dayanarak Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yaklaşımından yararlanılmıştır. Son olarak, İİT'ye üye olan ülkelerin performansları TOPSIS yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre Katar'ın üç modelde de tüm yıllarda etkin olduğu görülmüştür. Sosyodemografik modelde Afganistan, Irak, Togo ve Yemen; sosyoekonomik ve ekonomik modelde Türkiye incelenen tüm yıllar itibarıyla etkin olmayandır. Ayrıca, 2008-2013 yıllarında Türkiye'nin sosyodemografik modelde etkin olduğu, ağırlık kısıtları altında (2008 ve 2009 yılları hariç) ise etkin olmadığı saptanmıştır. AHP ağırlıklarının kullanıldığı TOPSIS yönteminde incelenen yıllar itibarıyla üç modelde Katar ilk iki sıra içinde yer almıştır. Sosyoekonomik modelde Moritanya, ekonomik modelde Moritanya ve Yemen, sosyodemografik modelde ise Nijerya son sıralarda yer almıştır. Türkiye, TOPSIS yönteminde incelenen yıllar itibarıyla sosyoekonomik modelde son 15 ülke arasında, ekonomik modelde 22-38'inci sıralar arasında ve sosyodemografik modelde de 8'inci ya da 9'uncu sırada yer almıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of the study is analyzing the relative efficiencies of Organization of Islamic Cooperation (OIC) member countries through years 2008-2013 using sociodemographic and economic variables. The efficiencies of OIC member countries have been evaluated with three models as socioeconomic, economic and sociodemographic. The analyses firstly have been performed by Data Envelopment Analysis (DEA) which is a nonparametric method. The efficiency scores of OIC countries have been found by output oriented CCR and BCC models while performing DEA. Secondly Assurance Region (AR) method has been used to be able restrict the weights of inputs and outputs. Analytical Hierarchy Process (AHP) has been used while forming weight constraints for AR method. Finally performances of OIC countries are analyzed with TOPSIS method. According to analysis results, it has been seen that Qatar is efficient through all the years in three models. Afghanistan, Iraq, Togo and Yemen are inefficient in the sociodemographic model while Turkey is inefficient in the socioeconomic and economic models. Turkey is efficient at the sociodemographic model on the other side Turkey is inefficient with the weight restriction through 2008 and 2013 years (except for the years 2008 and 2009). Qatar has taken the place in the first two ranks again in the AHP weighted TOPSIS method through examined years. In socioeconomic model Mauritania, in economic model Mauritania and Yemen, in sociodemographic model Nigeria has taken the last ranks. Turkey takes parts among last 15 countries in socioeconomic model for TOPSIS method through analyzed years, it ranks among 22nd and 38th in economic model on the other hand Turkey ranks 8th or 9th in sociodemographic model.
Benzer Tezler
- D-8 ülkelerindeki askeri harcamaların ekonomik büyümeye etkisi
The effect of military spending on economic growth in D-8 countries
FURKAN GÜNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonometriGebze Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE DENİZ YURTSEVEN
- İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinde sermaye piyasalarının gelişmişliğini etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi
Investigation of the factors affecting the development of capital markets in the countries of the Organization of Islamic Cooperation by panel data analysis
MUHAMMED KASIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkSüleyman Demirel ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ÖZKUL
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- İslam ülkeleri arasındaki ticaretin geliştirilmesinde sosyoekonomik farklılıkların etkisi üzerine bir araştırma
A research on the effect of socioeconomic differences on the development of trade between Islamic countries
CEM TEPEBAŞI
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası Ticaretİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET KAHRAMAN ARSLAN
- İslam işbirliği teşkilatına üye ülkelerin sağlık sistem performanslarının seçilmiş sağlık göstergeleri ile kümelenmesi
Clustering of the health system performance of the member countries of the organization of islamic cooperation with selected health indicators
HÜLYA MEŞE