NGC 4736 ve NGC 4258 galaksilerinde belirlenen aşırı parlak X-ışın kaynaklarının zamansal ve tayfsal özelliklerinin araştırılması
Investigation of timing and spectral properties of the ultraluminous X-ray sources in NGC 4736 and NGC 4258
- Tez No: 446540
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSUN AKYÜZ, PROF. DR. ŞÖLEN BALMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Fizik ve Fizik Mühendisliği, Astronomy and Space Sciences, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Aşırı parlak X-ışın kaynakları (Ultraluminous X-ray Sources, ULXs), X-ışın ışıma güçleri bir yıldız kütleli karadelik için Eddington limitini aşan (Lx > 10^39 erg s^-1) galaksi merkezi dışındaki noktasal kaynaklardır. ULX'lerin, sıkı (compact) cismi karadelik ya da nötron yıldızı olan ve kütle aktarımı yapan X-ışın çiftleri oldukları önerilmektedir. Bu tez kapsamında seçilen iki yakın (d < 10 Mpc) galaksi NGC 4736 ve NGC 4258'de belirlenen iki ULX'in ayrıntılı tayfsal ve zamansal özellikleri incelendi. Analiz için Chandra, XMM-Newton ve Swift X-ışın uydularının verileri kullanıldı. NGC 4736'daki kaynağın (X-2) ışımasında mHz mertebesinde yarı periyodik salınım (Quasi-Periodic Oscillation, QPO) belirlendi. NGC 4258'deki kaynağın (X-6) ise farklı zamanlarda alınan gözlem verilerinden yararlanılarak kaynağın X-ışın tayfsal evrimi incelendi ve tayfsal değişim gösterdiği belirlendi. Tayfsal model parametreleri kullanılarak yapılan hesaplamalar sonucu her iki kaynaktaki sıkı cismin yıldız kütleli karadelik olabileceği önerildi.
Özet (Çeviri)
Ultraluminous X-ray sources (ULXs) are extragalactic off-nuclear point-like sources with luminosities exceeding the Eddington limit for a stellar mass black hole (Lx > 10^39 erg s^-1). ULXs are considered as a subclass of X-ray binaries undergoing mass accretion and hosting neutron star or black hole as primary star. In this thesis, detailed X-ray spectral and timing analysis of two ULXs in the nearby (d < 10 Mpc) galaxies NGC 4736 and NGC 4258 were studied. The X-ray data of Chandra, XMM-Newton and Swift satellites were used for these analysis. Timing analysis of the ULX (X-2) in NGC 4736 revealed a mHz quasi-periodic oscillation (QPO). Also, the X-ray spectral evolution of the ULX (X-6) in NGC 4258 were examined by using multiple observations in the archives. The analysis revealed that the source exhibits spectral variation. The calculations that were done by considering the spectral model parameters suggest that the compact objects in both sources are probably stellar mass black holes.
Benzer Tezler
- XMM-Newton arşiv verileri kullanılarak yakın galaksilerdeki X-ışın kaynaklarının araştırılması
The investigation of X-ray soures in nearby galaxies by using XMM-Newton archivel data
ŞENAY KAYACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Astronomi ve Uzay BilimleriErciyes ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN AKYÜZ
YRD. DOÇ. DR. HASAN AK
- Seçilen galaksilerdeki moleküler bulutların milimetre ve milimetre altı dalga boylarında incelenmesi
Probing molecular clouds in selected galaxies using mm and sub-mm wavelengths
KEREM OSMAN ÇUBUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Astronomi ve Uzay BilimleriErciyes ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAT FİKRİ ÖZEREN
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK TOPAL
- NGC 2818 ve NGC 3603 açık kümelerinin fotometrik analizi
Photometric analysis of open clusters NGC 2818 and NGC 3603
HAKAN ÜRGÜP
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK BİLİR
- Disk galaksilerin kinematik modellemesi: Bükülmüş spiral galaksilerde H I halo araştırması
Kinematic modelling of disk galaxies: Search for H I halo in warped spiral galaxies
NAZLI DERYA DAĞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Astronomi ve Uzay BilimleriErciyes ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM KÜÇÜK
DR. TOM A. OOSTERLOO
- NGC 4861, NGC 4449 galaksilerinde aşırı parlak X-ışın kaynaklarının x-ışın ve optik özelliklerinin araştırılması
Investigation of X-ray and optical properties of ultraluminous x-ray sources in NGC 4861, NGC 4449 galaxies
MELİKE ÖZDOĞAN ELA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Fizik ve Fizik MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN AKYÜZ