Resmi liselerde dağıtılmış liderlik ve öğretmen özerkliği ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Elazığ ili örneği)
A study of the relationship between distributed leadership in official high schools and teacher autonomy based on teachers' opinions (Elazig sample)
- Tez No: 446891
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu çalışmanın amacı resmi ortaöğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmen görüşlerine göre okullarda liderliğin dağıtılması ile öğretmen özerkliği arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada Elazığ ili merkez ilçede bulunan resmi ortaöğretim okullarında görev yapan 344 öğretmenin görüşlerine başvurulmuştur. Araştırmada okullarda dağıtılmış liderliğin görünümlerini belirlemek amacıyla orijinali Hulpia ve arkadaşları (2009) tarafından geliştirilmiş olan ve Özdemir (2012) tarafından Türkçe uyarlaması gerçekleştirilmiş olan dört alt-ölçeğe sahip“Dağıtılmış Liderlik Envanteri”kullanılmıştır. Çalışmada öğretmen özerkliğini inceleyebilmek amacıyla ise Karabacak (2014) tarafından geliştirilmiş olan ve dört boyuttan oluşan“Öğretmen Özerkliği Ölçeği”kullanılmıştır. Yapılan güvenirlik analizleri sonucunda ölçeklerin çalışmada kullanılabilecek güvenilir birer veri toplama aracı olduklarına karar verilmiştir. Verilerin analizi için SPSS 19.0 programı kullanılmış ve veriler aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre katılımcıların okullarda orta düzeyde dağıtılmış liderlik algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Cinsiyet, eğitim durumu, yaş, meslekteki hizmet yılı ve kurumdaki hizmet yılı değişkenlerine göre incelendiğinde dağıtılmış liderliğe yönelik görüşlerin cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği; yaş, mesleki kıdem yılı ve okulda çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı bir fark gösterdiği saptanmıştır. DLE'nin müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcısı alt ölçeklerinde mesleki kıdem yılında farklılık görülmezken müdür alt ölçeğinin yaş ve okuldaki çalışma süresi; okul müdür başyardımcılarının da sadece okulda çalışma süresi değişkenlerine göre farklılaştığı görülmüştür. Daha yaşlı öğretmenler ve okullarında daha uzun süre çalışan öğretmenler okul müdürlerinin liderlik davranışını daha fazla sergilediklerini düşündüğü görülmüştür. Okul müdür yardımcılarının liderlik davranışı gösterme düzeyinin hem yaş hem de okulda çalışma süresi değişkenlerine göre farklılaştığı saptanmıştır. Okullarında 11-15 yıl arasında çalışan orta yaştaki öğretmenlerin kendilerinden daha genç ve daha yaşlı öğretmenlere nazaran daha olumlu bir algıya sahip olduğu belirlenmiştir. Liderlik ekibi arasında uyum yaş, mesleki kıdem ve okulda çalışma süresine göre farklılık göstermektedir. Farkın kaynağına bakıldığında 41-45 ve 51 ve üzeri yaş aralığı; okullarında 11-15 ve 16-20 yıl çalışma süresine sahip; mesleklerinde 21 yıl ve üzeri çalışan lise öğretmenlerin liderlik ekibi arasındaki uyuma dair daha olumlu bir görüşe sahip olduğu görülmüştür. Katılımcıların orta düzeyde özerklik algısına sahip olduğu ve sadece mali özerklik alt boyutunda düşük ortalamaya sahip oldukları görülmüştür. Değişkenler açısından bakıldığında katılımcıların özerklikle ilgili görüşleri eğitim durumu ve yaş değişkenlerine göre özerkliğin tümü ve alt boyutlarında farklılık göstermediği belirlenmiştir. Cinsiyet değişkenine göre özerkliğin tümü, öğretimsel özerklik alt boyutu ve yönetsel özerklik alt boyutunda farklılık görülmüştür. Erkek katılımcıların daha olumlu bir özerklik algısına sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okulda çalışma süresi değişkenine göre ise; mali özerklik alt boyutunda farklılık görülmüştür. Okullarında 11-15 yıl çalışan katılımcıların daha yüksek bir özerklik algısına sahip oldukları saptanmıştır. Ayrıca mesleki kıdem yılı değişkeni öğretimsel özerklik alt boyutunda farklılık göstermiştir. Buna göre, 6-10 yıl çalışma süresine sahip öğretmenlerin daha yüksek düzeyde özerklik algısına sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonucunda dağıtılmış liderlik ve özerklik arasında istatiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda liderliğin özerkliğin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between the distribution of leadership in schools and teacher autonomy, based on the views of teachers working at public high schools. For this study, 344 public high school teachers working in Elazig were asked their views. The study used the“Distributed Leadership Inventory”with four sub-scales, originally developed by Hulpia and his friends (2009) and translated into Turkish by Ozdemir (2012), in order to determine how distributed leadership appeared in schools. In order to examine teacher autonomy, the“Teacher Autonomy Scale”consisting of four dimensions, and developed by Karabacak (2014), was used in the study. Based on reliability analyses, it was determined that the scales used in the study were reliable means of collecting data. For the analysis of the data, SPSS 19.0 was used, and the data were analyzed using arithmetic mean, standard deviation, percentage, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation, and multiple linear regression. Based on the results of the research, it was determined that the participants had mediocre levels of distributed leadership perception in schools. When variables of gender, level of education, age, tenure in the profession, and tenure in the institution were taken into consideration, it was found that the views about distributed leadership showed no significant difference based on gender or education level, whereas the opposite was true for the other variables. On DLI's principal, assistant principal, and deans' sub-scales, no difference was observed based on tenure in the profession. However, principal's sub-scale showed difference, based respectively on the variables of age and tenure in the institution, and assistant principals' sub-scale showed difference tenure in the institution only. It was observed that older teachers and teachers who had longer tenures in their schools thought their principals exhibited more leadership. It was determined that the level of leadership shown by assistant principals varied based on both age and tenure in the institution. Middle aged teachers who had 11-15 years' tenure in their schools, had a more positive perception, compared to younger and older teachers. The accord in the leadership team varied based on age, tenure in the profession, and tenure in the school. The source of the variation was that high school teachers aged 41-45 and 51 and up, who had 11-15 and 16-20 years' tenure in their schools, with 21 years and up in the profession, had a more positive view about the accord in the leadership team. The participants were observed to have a mediocre level of autonomy perception, and to have a low average only in the financial autonomy sub dimension. In terms of variables, participants' views about autonomy showed no variation in autonomy in its entirety and in its sub dimensions, based on level of education and age. In autonomy in its entirety, as well as the teaching autonomy and the administrative autonomy sub dimensions, differences were observed based on the gender variable. Male participants had a more positive perception of autonomy. Differences were observed in the financial autonomy sub dimension, based on tenure in the institution. The participants who had 11-15 years' tenure in their schools had a higher level of autonomy perception. In addition, the variable of tenure in the profession influenced the teaching autonomy sub dimension. Accordingly, teachers who had 6-10 years' tenure had a higher level of autonomy perception. Based on the correlation analysis that was done, it was determined that there is some statistically significant, positive correlation between distributed leadership and autonomy, and that leadership is a meaningful predictor of autonomy.
Benzer Tezler
- Resmi liselerde dağıtımcı liderlik ile iş doyumu arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak incelenmesi (Çorum ili örneği)
The examination of the relationship between distrubuted leadership and job satisfaction in public high schools based on the opinions of the teachers (Case of province of Çorum)
YILMAZ AĞIRDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZDEMİR
- Okul yöneticilerinin dağıtılmış liderlik davranışlarının incelenmesi
Analysis of distributed leadership behaviours of school administrators
YUSUF OĞUZ KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN FERDA BEYTEKİN
- Soyağacı yöntemiyle lise öğrencilerinde kronik hastalık risklerinin belirlenmesi ve korunmaya yönelik sağlık eğitimi programlarının düzenlenmesi
Başlık çevirisi yok
SÜHEYLA ALTUĞ ÖZSOY
- Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları
Teachers' levels of positive psychological capital and their learner autonomy support behaviours
HÜLYA ERBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENAY SEZGİN NARTGÜN
- Öğretmenlerin sendikal örgütlenmelerinin okulda karar verme ve iletişim süreçleriyle ilişkisinin analizi
Analysis of the correlation between unionization of teachers and decision making and communication processes at the school
GÜLCAN YALÇIN DURMUŞ
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÜSTÜNER