Eleştirel düşünme becerisi öğretim programının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi
Preperation, implementation and evaluation of critical thinking skill curriculum
- Tez No: 447711
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜRBÜZ OCAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Eleştirel düşünme, beceri temelli öğretim, program geliştirme, Critical thinking, skill-based instruction, curriculum development
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
İnsanoğlunun, yaşadığı hayatı ve dünyayı anlama ve anlamlandırmak amacıyla kullandığı araçların başında şüphesiz düşünme faaliyeti gelmektedir. Basit olarak görülen pek çok özelliğimizin de aslında gerisinde düşünme faaliyeti bulunmaktadır. Konuşmamız, tartışmamız, seçimlerde bulunmamız, yargı vermemiz hep düşünme yetimizin yönlendirdiği aktiviteler olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm insanlar doğaları gereği düşünürler. Ancak etkili düşünme becerileri kazanmamışlarsa, insanlar genelde önyargılı, eksik, yanlış ve amaca dönük olmayan bilgilere dayalı olarak düşünürler. Buna karşın günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerini temel alarak gelişen bilgi toplumu karşılaştığı bilgileri sorgulayarak anlamaya çalışan, başkalarının etkisi altında kalmadan özgürce ve bağımsız olarak kararlar verebilen ve olaylara farklı açılardan bakabilen özerk bireylere gereksinim duyar. Bu noktada 21. yüzyılda insanlar elde ettikleri bilgiler için kendilerine özgü bir eleme sistemi oluşturmalıdır. İşte bu noktada, devreye eleştirel düşünme girer. Bu çalışmada beşinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik bir öğretim programı geliştirmek ve bunu uygulayıp programın etkililiğini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bununla birlikte eleştirel düşünmenin bir disiplin içerisine entegre edilmeden ayrı bir disiplin olarak öğretilmesi ve eleştirel düşünmenin bu stratejiyle öğretimine dair değerlendirmeler yapılması araştırmanın bir diğer amacıdır. Çalışmada karma yöntem çeşitlerinden sıralı iç içe karma yöntem kullanılmıştır. Nitel bir yöntem olan eylem araştırmasının içine nitel ve nicel yöntemler gömülmüş ve bu yolla eleştirel düşünme becerisinin beceri temelli öğretimine ilişkin net bir bakışa sahip olmak amaçlanmıştır. Araştırmada nicel veriler öntest-sontest kontrol gruplu desen ile elde edilmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Afyonkarahisar il merkezinde bulunan altı ortaokuldaki toplam 12 adet beşinci sınıf oluşturmaktadır. Bu sınıfların üçünde eleştirel düşünme becerisi öğretim programının, üçünde ise eleştirel düşünme becerisi testinin pilot uygulaması yürütülmüştür. Belirtilen bu sınıflardan birinde ortak olarak hem programın hem de beceri testinin pilot çalışması yürütülmüştür. Sınıfların üç tanesinde beceri testinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için bir pilot uygulama daha yapılmış, iki tanesinde ise geliştirilen programın ana uygulaması gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak uygulama öncesi ve sonrasında deney grubu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerisi, eleştirel düşünme özdeğerlendirme düzeyi, yansıtıcı düşünme becerisi, demokratik tutum düzeyi ve eleştirel düşünme becerisi toplam puanı anlamlı olarak yükselirken, kontrol grubunun eleştirel düşünme becerisinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Ayrıca deney ve kontrol gruplarının eleştirel düşünme beceri testinden aldıkları erişi puanlarının anlamlı biçimde farklılaştığı ve farklılığın deney grubu lehine olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Thinking is the most important tool of mankind to understand and make sense of life and world. Thinking act directs many characteristics even it seems so ordinary. Speaking, discussion, making a choice or a judgement are all under the control of thinking activity. All people think inherently. But they think prejudicedly, deficiently, incorrectly and based on inexpedient information if they don't gain effective thinking skills. However, today, information society whose improvement is based on information and communication technologies demands autonomous individuals. These individuals are able to understand knowledge which he/she faces inquiringly, make free decisions without taking hold of others and take different approaches to events. At this point in the 21th century, mankind should constitute an elimination system for the perceived information. The mental process fulfills logical filter duty through critical thinking. Critical thinking is defined by the skill of taking the responsibility of individuals' own ideas. In this study, the aim was to prepare, implement and evaluate the critical thinking skill curriculum for 5th grade students. On the other hand, another aim was to teach critical thinking as a separate course instead of integrating into another course and to evaluate that critical thinking strategy. In this study, the sequential embedded design, which is a kind of mixed methods research designs, was used. Qualitative and quantitative methods were embedded into action research method and by this way having an explicit view towards skill based critical thinking instruction was aimed. In this study, the quantitative data were obtained by pretest-posttest experimental method. The study group of this research consists of 12 fifth grade classrooms in six secondary schools located in Afyonkarahisar city center in 2015-2016 academic years. The pilot study of critical thinking instruction curriculum was conducted in three fifth grade classrooms, and the pilot study of critical thinking skill test was conducted in other three fifth grade classrooms. In one of these classes, both pilot study of critical thinking instruction curriculum and critical thinking skill test were conducted. In three of these classes, the validity and reliability studies of critical thinking skill test was conducted, and, in two of these classes, main implementation was conducted. Eventually, a statistically significant development was found in critical thinking skills, levels of critical thinking self-evaluation, reflective thinking skills, levels of democratic attitude and total scores of critical thinking skill of experimental group. At the same time, there was not a statistically significant development in critical thinking skills of the control group. Also, gain scores that were obtained from critical thinking skill test of experimental and control group indicated a statistically significant difference on behalf of the experimental group.
Benzer Tezler
- Ortaokul ve ortaöğretimde girişimcilik eğitimi
Entreprneurship education in secondary and high school
LEYLA AYŞİN KAHYA
- 60-72 aylık çocuklara yönelik hazırlanmış sosyo-kültürel etkinliklerin uygulanması
Implementation of socio-cultural activities prepared for 60-72 months of children
AYŞEGÜL KIRTEL
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ KESKİN
- Significance of intercultural competence development for study-abroad students: Preparing Turkish international sojourners to undertake graduate programs in English L1 countries
Yurt dışına giden öğrencilerin kültürlerarası yeteneklerinin gelişiminin önemi: Lisansüstü öğrenim görmek üzere anadili İngilizce olan ülkelere giden Türk üğrencilerinin hazırlanması
FARUK KURAL
Doktora
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN BAYYURT
- Çokkültürlü eğitim uygulamalarıyla desteklenen yabancı dil öğretim programının öğrencilerin farklılıklara saygı, eleştirel düşünme becerisi ve demokrasi anlayışları üzerine etkisi
The effect of foreign language program supported by multicultural education practices on respect for diversity, critical thinking skills and democracy perceptions of students
KADRİYE DİMİCİ
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER BAŞBAY
- Fen bilimleri ders kitapları ve öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi üzerine bir araştırma
A research on examining science textbooks and curriculum in terms of 21st century skills
MÜNEVVER DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YILDIRIM