Anadolu'daki Roma dönemi Baldaken tipli mezar anıtları
Baldachin type monumental tombs of Anatolia in Roman period
- Tez No: 447975
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TEKOCAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
Anadolu toprakları, coğrafi konumuna bağlı olarak geçmişten günümüze, birçok kültüre ev sahipliği yapmış ve bunun sonucunda, söz konusu kültürlerin birbirleri ile olan etkileşimlerinden doğan zengin kültürel birikim kazanmıştır. Yaşanan her medeniyet evresinden miras ulaştıran Anadolu'nun bölgelerinde; çok çeşitli tip ve özellikler sunan anıtsal yapılarla sıkça karşılaşılır. Çalışma konumuzu oluşturan Roma döneminin Anadolu'daki Baldaken tipli mezar anıtları da, bahsi geçen maddi kültür varlıklarının bir grubuna örnek gösterilebilecek niteliktedir. Çalışmamızda; baldakenin kökeni, Anadolu'daki baldaken tipli mezarlar ve bunların tipolojik ve dönem özellikleri, ölü gömme gelenekleri ve geleneklerin baldakenle olan ilişkisi irdelenmiştir. Baldakenin en erken örnekleri M.Ö. 3000 yılında karşımıza çıkmakla birlikte Asur, Akad, Babil, Pers, Grek, Roma ve İslam kültürlerinde farklı tiplerde karşımıza çıkmakla birlikte bütün kültürlerde kutsal bir simge olarak kabul edilmiştir. Roma Dönemi'ndeki Anadolu'da 9 mezar tespit edilmiştir. Mezarlar çeşitli malzemeler kullanılarak inşa edilmişlerdir. Bunlardan kesme taş kullanılarak inşa edilen mezarların süsleme ve inşa özellikleri çağdaşı mezar ve dinsel yapılarla ortak özellikleri göstermektedir. Her ne kadar mezarlarda farklı malzeme ve mimari özellikler gösterse de hepsinde baldaken varlığı ortaktır. Mezarlar M.S.2-3 yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Ancak Anadolu ölü gömme geleneği içinde diğer mezar tiplerine göre sayısının az olması, mezarların belirli bir dönem aralığında moda olarak kullanım gördüğünü işaret etmekle birlikte, ayrıca sayının az olması mezar tipinin bu bağlamda çok da tercih edilmediğini göstermektedir. Baldakenin mezarlardaki işlevi üzerine yaptığımız çalışmalarda Kelenderis mezar anıtı dışında kalan örneklerde olasılıkla kült heykeli ya da mezar sahiplerine ait heykellerin yerleştirilmiş olma ihtimalinin oldukça yüksek olduğu benzer örneklerden anlaşılmıştır. Kelenderis örneğinde ise bir mezar odası olmadığından, baldakenli bölüme lahitler yerleştirilmiş olmalıdır.
Özet (Çeviri)
Anatolian territory, according to its geographical location, became homeland of many cultures from past to recent and gained a rich cultural accumulation by relations of these cultures with each other. Many monumental buildings with many different types and specifications which are delivering heritage of every cultural period is being encountered in the regions of Anatolia. Baldachin type monumental tombs of Anatolia, which is subject of our study, is one group of the tangible cultural heritages. In our study, origin of baldachin, baldachin type monumental tombs in Anatolia with their sub-types and specifications of their periods, burial customs and relations with baldachin has been researched. Earliest samples has been encountered from 3000 BC. It has been used with different sub-types in Assyrian, Akkadian, Babylonian, Persian, Green, Roman and Islamic cultures which accepted as sacred symbol in all cultures. There are 9 of them in Anatolia from Roman Period. They are constructed with different materials. The ones constructed by hewn stone have same decoration and construction features of other contemporary tombs and religious buildings. Despite these 9 tombs have depending materials and architectural features, existence of baldachin is common. They have been built in 2nd-3rd centuries AD. But, their very less amount compared to other tomb types among burial customs in Anatolia, it is inferred that this type has been preferred as a contemporary fashion within limited time period. Nevertheless, its rarity in Anatolia shows that it has not been much preferred. According to our researches on the function of Baldachin over the tombs, it has been understood from all samples excluding the Kelenderis monumental tomb, with high probability they are for placing statues of the tomb owners or cult statues beneath it. For the Kelenderis sample, there should have been sarcophagi instead because the tomb doesn't has a burial chamber.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Birinci ulusal mimarlık dönemi mimarlarından Muzaffer Bey: Eserleri ve sanat anlayışı
Architect Muzaffer Bey from the period of first national architecture: His arts and works
ZEYNEP ERTUĞRUL
- Anadolu'da İmparator Hadrianus Dönemi imar faaliyetleri
Construction activity in Asia Minor in Hadrianus reign
ONUR GÜLBAY
- Anadolu' daki Roma dönemi çeşme mimarisinin bir örneği olarak Letoon Hadrian anıtsal nymphaeumu. Mevcut durum analizi ve hipotetik restitüsyon önerisi
The Letoon Hadrian monumental nymphaeum as an example of Roman period fountain architecture in Anatolia. Current status analysis and hypothetic restition proposal
ARİFE BENGİ SEKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkBaşkent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA ATİK KORKMAZ
- Anadolu'daki Roma Dönemi sütunlu caddeleri
Colonnaded streets in Anatolia during the Roman Empire
AYŞE AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AHUNBAY