Vakayi-i tıbbiye dergisinin 1884/100,1897/24,1897/5,1897/12 ve 1897/13 sayılarının değerlendirilmesi
Evalution of the issues 1884/100,1897/24,1897/5,1897/12,1897/13 of the Journal of Vakayi-i Tıbbiye
- Tez No: 448288
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZKAN KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Haftalık ve aylık gibi belirli aralıklarla çıkan ve her sayısı birden çok yazarın yazılarından oluşan, birbirini takip eden numaralar ve tarih verilen yayın türüne süreli yayınlar denmektedir. En bilinen türleri gazete ve dergilerdir. Süreli yayınların tarihçesi 1500'lü yıllara doğru Avrupa'da gelişen ve yayılan matbaa teknolojisi ile başlar. Fransa'da 1665'de yayınlanan“Journal des Sçavans”ile İngiltere'deki“Philosophical Transactions of the Royal Society”ilk bilim dergileri olarak kabul edilir. İlk Türkçe bilim ve tıp dergisi olan“Vakayi-i Tıbbiye”ise İstanbul'da Mektebi-i Tıbbiye-i Şahane tarafından Mart 1849'da yayınlanmıştır. Türkiye'de ilk Türkçe matbaanın 1727'de kurulduğu ve ilk resmi gazetenin (Takvim-i Vekayi) 1831'de yayınlandığı göz önüne alındığında, ilk Türkçe tıp dergisinin 1849 yılında yayın hayatına başlamasının önemi daha iyi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada“Vakayi-i Tıbbiye”dergisinin Ankara'daki Milli Kütüphane'den elde edilen beş sayısının Osmanlıca'dan Türkçe'ye transkripsiyonu yapıldı. Derginin içeriğiyle beraber genel özellikleri incelendi. Değerlendirmeye alınan sayılardaki konular, akciğer iltihapları, aktinomikoz, kas ve eklem problemleri gibi o dönemlerde sık rastlanan hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgiliydi. Avrupa'daki çağdaş tıp merkezlerinin çalışmaları ile Koch, Lister, Pastör, Könnig ve Kusmaul gibi yazarlara atıflar yapılmıştır. Ülkemizdeki bilim insanlarının 1896'daki Dünya Cerrahi Kongresi'ne ve 1897'deki Moskova Tıp Kongresi'ne katıldıkları anlaşılmaktadır. Burdur ve Manastır gibi kentlerde yapılan epidemiyolojik incelemeler, tıp topografyası başlığı altında yazılmıştır. Burdur'da bulunan ve günümüzde Sagalossos olarak bilinen antik kentle ilgili arkeolojik bilgilerin verilmesi oldukça önemli olup, o dönem hekimlerinin sosyal alana ilgilerini yansıtması hususunda değerli bir bulgudur. Gerçek bilim tarihimizin ortaya konmasında, süreli yayınların Osmanlıca'dan Türkçe'ye transkripsiyonu önemli rol oynayacaktır. Bu anlamda Osmanlıca'nın öğretilmesi temel ilke olarak benimsenmelidir. Osmanlıca süreli yayınlarla ilgili tez gibi çalışmalar mutlaka ayrı bir katalog haline getirilmeli ve çıkan sonuçlar kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Publishing at regular intervals such as weekly or monthly, a type of issue which contains different writer's articles in each number, referenced by consecutive volume and date is defined as perodical literature. The most familiar examples are newspapers and journals. The history of periodicals begins with the press technology born and developed in Europe through 1500s. In 1665 publication of“Journal des Sçavans”and“Philosophical Transactions of the Royal Society”in England were accepted as the first scientific journals.“Vakayi-i Tıbbiye”, the first Turkish scientific and medicine journal was published by Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane in İstanbul in March 1849. Regarding the foundation of the first press in 1727 and the publication of the first official newspaper,“Takvim-i Vekayi”in 1831 in Turkey, the importance of the initiation of the first Turkish medicine journal in 1849 can be better realized. In this study, five issues of the journal,“Vakayi-i Tıbbiye”obtained from National Library in Ankara, were transcripted from Ottoman language to today's Turkish. The general characteristics and contents of the were analyzed. The subjects in the issues evaluated were related to the diagnosis and treatment of some diseases such as lung infection, Actinomycosis, muscle and joint problems frequently seen at that time. It is very attractive that the studies of the contemporary medical centers in Europe and the famous authors like Koch, Lister, Pastör, Könnig and Kusmaul were attributed. It was understood that science men from our country attended to World Surgery Congress in 1896 and Moscow Medicine Congress in 1897. Epidemiological studies done in the cities such as Burdur and Manastır were written under the title, medicine topography. It is of great value that archeological information about the ancient city, Sagalossos were written in the journal and it shows social concern of the physicians at that time which is very valuable. Transcription of Ottoman periodicals to Turkish play very important role for creation of our real scientific history. Studies like thesis related to Ottoman periodicals must be categorized and the results should be shared with public opinion.
Benzer Tezler
- İslam Mecmuası'nın Türk dönemsel yayını içinde yeri ve önemi
Başlık çevirisi yok
REMZİYE TUBA ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN İÇEL
- Mütareke döneminde İslamcı bir dergi: Habl-i Metin (9 Ocak-13 Mart 1919)
The Islamic magazine during the armistice period: Habl-i Metin (9 January-13 March 1919)
FATMANUR ERTURAN
- Gazette Medicale de Constantinople'un tıp tarihimizdeki önemi
The Importance of Gazette of Medicale de Constantinople in view of medical history
YEŞİM IŞIL ÜLMAN
Doktora
Türkçe
1999
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NURAN YILDIRIM
- İstanbul Hekim Gazetesi 1922-1923 (1-20 sayıları) üzerine değerlendirme ve dizin
Evaluation and i̇ndex on 'İstanbul Hekim Gazetesi' 1922-1923 (issues 1-20)
EYÜP DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deontoloji ve Tıp TarihiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER DEMİRSOY