Öğretmenlerde tükenmişliğin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Bir meta analiz çalışması
The examination of teacher burnout in terms of some variables (A meta-analysis study)
- Tez No: 448389
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAHYA ALTINKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Öğretmen, tükenmişlik, meta analiz, Teacher, burnout, meta-analysis
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu araştırmada, cinsiyet, medeni durum, branş, okul türü, öğrenim durumu ve kıdem değişkenlerinin öğretmenlerin tükenmişliği üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, tükenmişlik ile ilgili Türkiye'de yapılan araştırmaların meta analizi yapılmıştır. İncelenen çalışmalardan, meta analize dâhil edilecek araştırmaların seçiminde belirli ölçütler kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçütler: Araştırmaların 2005-2015 yılları arasında tamamlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri ile hakemli dergilerde yayınlanmış makaleler olması; Türkiye'de görev yapan okul öncesi, ilkokul, ortaokul, ilköğretim okulu ya da lise öğretmenlerinin tükenmişliklerini belirlemeye yönelik olması; verilerin“Maslach Tükenmişlik Ölçeği”ile toplanmış olması ve araştırma bulgularında örneklem büyüklüğü ile meta analiz için gerekli istatistiklere yer verilmiş olması şeklindedir. Meta analiz çalışması toplam 114 araştırma ile gerçekleştirilmiştir. Ancak bütün araştırmalarda aynı değişkenler ele alınmadığı için cinsiyet, medeni durum, branş, okul türü, öğrenim durumu ve kıdem değişkenleri için meta analize dâhil eden çalışma sayısı farklıdır. Araştırmada genel etki büyüklüğü analizleri, cinsiyet değişkeni için 100, medeni durum değişkeni için 73, branş değişkeni için 17, okul türü değişkeni için 15, kıdem değişkeni için 54 ve öğrenim durumu değişkeni için ise 34 çalışma ile yapılmıştır. Araştırmaya dâhil edilen çalışmaların toplam örneklem büyüklükleri, tükenmişliğin boyutları açısından cinsiyet değişkenine göre 28.337 ile 29.094, medeni durum değişkenine göre 18.611 ile 19.298, branş değişkenine göre 4.657 ile 5.061, öğrenim durumu değişkenine göre 8374 ile 8375, kıdem değişkenine göre 15.562 ile 16.602 aralığındadır. Okul türü değişkenine göre ise 3786'dır. Meta analiz çalışmasında etki değerlerinin hesaplanmasında, rastgele etkiler modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık boyutları için etki büyüklüklerinin mutlak değer olarak cinsiyet değişkeni için .016- .074, medeni durum değişkeni için .019- .059, branş değişkeni için .017-.049 ve öğrenim durumu değişkeni için .021- .042 aralığında ve çok zayıf düzeyde; kıdem değişkeni için .001- .119 aralığında çok düşük veya düşük düzeyde, okul türü değişkeni için .158- .307 aralığında düşük veya orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yayın türü, öğretim kademesi ve araştırmanın yapıldığı bölge aracı değişkenleri için çalışmalar arası varyans, cinsiyet değişkeni dışında anlamlı olarak farklılaşmamaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the effect of gender, marital status, subject matter, school type, educational status and seniority variables on teachers' burnout. In accordance with this purpose, the meta-analysis was conducted on the studies published in Turkey which investigate the burnout of teachers. In the selection of the studies to be included in the meta-analysis, some specific criteria were determined. The studies are required to meet the following criteria: Master thesis and doctoral dissertations or articles are required to be published between the years 2005-2015; the data of the primary studies are required to be collected with Maslach Burnout Inventory (MBI); the primary studies should determine the burnout of pre-school, elementary, secondary or high school teachers working in Turkey; the findings of the primary studies should provide sample size and the other statistics required for the calculation of the effect sizes. Meeting the aforementioned criteria, 114 studies in total were included in meta-analysis. However, the number of the studies included in the meta-analysis was not the same in terms of gender, marital status, subject matter, school type, level of education and seniority variables as all the primary studies had not investigated the burnout in terms of the same variables. That's why, effect size analyses were conducted with 100 studies for gender variable, 73 for marital status, 17 for subject matter, 15 for school type, 34 for educational status and 54 for seniority variables. Considering the dimensions of burnout, the total sample size of studies included in the meta-analysis varied between 28.337 and 29.094 for gender, 18.611 and 19.298 for marital status, 4.657 and 5.061 for subject matter, 8374 and 8375 for level of education, and 15.562 and 16.602 for seniority variable. In addition, the total sample size for school type variable was 3786. In the calculation of the effect sizes, random effects model was employed. The effect sizes as absolute values varied between .016- .074 for gender, .019- .059 for marital status, .017- .049 for subject matter, .021- .042 for level of education variables referring to a very weak level of effect; .001- .119 for seniority referring to a very weak or low level of effect, and .158- .307 for school type referring to low or moderate level of effect. Besides, it was identified that the variance among the studies for study-type, grade-level and region mediators did not differ significantly apart from gender variable.
Benzer Tezler
- Rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyi, nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
The Investigation of counselors career burnout: Causes, sources and levels
RECEP ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER GÖKÇAKAN
- Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers
İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi
AYŞE MİNE ONAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- Fen bilimleri öğretmenlerinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin incelenmesi
Investigation of burnout and job satisfaction levels of science teachers
MAHMUT YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT SARAÇOĞLU
- Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ve yaşam doyumlarının incelenmesi
The study of exploring the burnout and life satisfaction levels of teachers who have been working with students with special needs
HIDIR AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM H. DİKEN
- Özel eğitim öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri
Burnout levels of special education teachers
DAMLA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM YAŞAR KAZU