Türk imalat sanayinin bölgesel düzeyde etkinlik, verimlilik ve enerji verimliliğinin analizi (2003-2012)
Efficiency, productivity and energy efficiency analysis of Turkish manufacturing industry at regional level (2003-2012)
- Tez No: 449459
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ATAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Bu çalışmada 2003–2012 yılları arasındaki dönemde Türkiye'de istatistikî bölge birimleri sınıflamasına göre düzey 2'de yer alan 26 adet bölgenin imalat sanayinin veri zarflama analizi (VZA) modelleri ile etkinlik ve toplam faktör verimliliği ölçümü yapılmıştır. Çalışmada tercih edilen girdi ve çıktı değişkenleri olarak sermaye stoku, istihdam, elektrik ile üretim değeri ve karbondioksit emisyonu alınmıştır. Çalışma kapsamında radyal VZA modelleri ve aylak temelli VZA modelleri olmak üzere iki tür VZA modeli üzerinden ekonomik etkinliğin yanı sıra, istenmeyen çıktı ve enerji girdisini de ele alan modeller ile enerji ve çevre boyutunu da içeren etkinlik değerleri hesaplanmıştır. Literatür incelendiğinde, ekonomi ya da sektör genelindeki çalışmalarda görülen bir eksiklik, etkinlik sonuçlarının değerlendirilmesinin sadece bir girdi ya da çıktı özelinde yapılması ve diğer üretim faktörlerine dair iyileştirme önerilerinin ihmal edilmesi olarak görülmektedir. Makro düzeyde yapılan etkinlik ölçümlerinin politika üretme süreçlerine katkıda bulunması amaçlandığında, tüm temel üretim faktörlerinin birlikte değerlendirilmesi, politikaların gerçekçi ve uygulanabilir bir temelde oluşturulması için önem arz etmektedir. Buradan hareketle, tez çalışmasında çevresel VZA teknolojisi ile kurulan aylak temelli modele sermaye stoku ve istihdama ilişkin azaltım miktarına üst sınır getirilerek yeni bir etkinlik ölçüm modeli geliştirilmiştir. Bu modelin amacı; bölgelerin etkin olmayan imalat sanayinin sermaye ve istihdam yapısını koruyarak, üretim miktarlarında artış ve enerji tüketimlerinde azaltım yoluyla etkin olabilmesi hususunda bilgi sunmaktır. Tez çalışmasında, radyal modeller yoluyla bölgelerin imalat sanayinin enerji tasarrufu potansiyelleri belirlenmiş, geliştirilen aylak temelli model ile de enerji yoğunluğu azaltım hedefleri hesaplanmıştır. Bu sonuçlar, literatürde Türk imalat sanayi için hem bölgesel hem de ulusal düzeyde bahsi edilen dönem için ilk kez ortaya konulan bilgiler olması sebebiyle, bölgesel gelişme ve enerji verimliliği çalışmalarına ışık tutacak niteliktedir. Çalışmada elde edilen bu sonuçlar ile bölgesel gelişmişlik arasında U tipi bir ilişki görülmüştür. Ayrıca, bahsi edilen dönem için bölgeler düzeyinde toplam faktör verimliliği ve bileşenlerindeki değişimler hesaplanmış ve Türk imalat sanayi için ilk kez çevresel verimliliği ölçen Malmquist-Luenberger toplam faktör verimliliği değişim endeksi hesaplanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, efficiency and total factor productivity measurement of manufacturing industry in 26 regions of Turkey according to NUTS classification are performed using data envelopment analysis (DEA) between the years 2003 and 2012. Capital stock, employment and electricity consumption are considered as inputs; production value and carbon dioxide emissions are utilized as outputs. Efficiency measurement is conducted with two types of models: radial and slacks-based DEA models. Efficiency scores include not only economic efficiency but also energy and environmental efficiency by dealing with undesirable output and energy input. In the literature, most of the studies evaluate efficiency scores focusing on only one input or output and ignore the improvements on other production factors in evaluation. Efficiency assessments at macro level are aimed to contribute policy making. Thus, considering improvement recommendations of all factors in efficiency evaluation will provide a more realistic and applicable basis for policy making. From this point of view, a new slacks-based model which restricts reduction of capital and employment under environmental DEA technology is presented in the study. The purpose of this model is to present information for inefficient regions about how to be efficient by increasing production level and reducing energy consumption while conserving the capital and employment structure of manufacturing industry. In this thesis, regional energy saving potential of manufacturing industry is determined by radial DEA models and regional energy intensity reduction targets are calculated by proposed new slack-based model. These results are presented for the first time in literature regarding Turkish manufacturing industry at regional and national level; hence, this study introduces informative findings for regional development and energy efficiency studies for Turkey. The relation between these results and regional development is also investigated and a U-shaped relationship is found. Moreover, changes of total factor productivity indexes and its components are calculated for manufacturing industry of regions during the analysis period; and for the first time, Malmquist-Luenberger total factor productivity index which measures environmental productivity is employed for Turkish manufacturing industry
Benzer Tezler
- Bölgesel kalkınmada bilimsel ve teknolojik gelişimin etkileri ve Marmara Bölgesi kapsamında bir değerlendirme
Impacts of the developments of scientific and technological developments on regional development and an extensive evaluation on the Marmara region
BİRGÜL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. GÜNDÜZ ATALIK
- Avrupa Topluluğu'nun ileri teknoloji ve yapısal değişim ağırlıklı sanayi politikası ve Türk sanayinin bu politikaya uyumu
Başlık çevirisi yok
AHMET ŞAHİNKAYA
- An analysis of agglomeration economies and their economic impacts in Turkey through the lens of new economic geography approach
Yeni ekonomik coğrafya perspektifinden Türkiye'deki yığılma ekonomilerinin varlığı ve ekonomik etkileri
GAMZE KARGIN AKKOÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
EkonomiYıldırım Beyazıt Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUAT OĞUZ
- Türk imalat sanayisinin teknoloji düzeyine göre bölgesel uzmanlaşması
Regional specialization of Turkish manufacturing industry in respect to technology level
JAMSHID YOLCHI