Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi ve fiyat tahmin modelleri
Analysis of price formation in Turkish electricity market and price forecasting models
- Tez No: 449511
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHAR SAĞLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Enerji, Econometrics, Economics, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Dünya genelinde elektrik piyasalarında yaşanan serbestleşme ile birlikte, büyük ölçeklerde depolanması mümkün olmayan ve üretildiği anda tüketilmesi gereken elektrik enerjisinin alınıp satıldığı piyasalar rekabete açılmıştır. Bu serbestleşme hareketinin bir sonucu olarak, günümüzdeki gelişmiş elektrik piyasalarında olduğu gibi, tamamen arz-talep dengesine göre gün içerisindeki farklı zamanlarda farklı seviyelerde belirlenen fiyatlar söz konusu olmuştur. Fiyatlarda ortaya çıkan bu oynaklık, bir yandan piyasada faaliyet gösteren oyuncular başta olmak üzere ilgili tarafları ileriye dönük güvenilir fiyat tahmine sahip olmaya, diğer yandan ise araştırmacıları bu alanda çalışma yapmaya itmiştir. Bu tez, 2001 yılından itibaren köklü bir dönüşüm ve serbestleşme içerisine girmiş olan Türkiye elektrik sektöründeki gün öncesi piyasası için saatlik fiyat tahmini modelleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, öncelikle elektrik piyasanın işleyişi ve fiyat oluşum mekanizması incelenmiş, sonrasında ise gün öncesi elektrik piyasasındaki saatlik fiyatlar olan Piyasa Takas Fiyatlarının (PTF) tahminine yönelik olarak yapay sinir ağlarına ve ekonometrik yaklaşıma dayalı modeller geliştirilmiştir. Ayrıca, fiyat oluşumu üzerinde belirleyici olduğu düşünülen farklı parametrelerin fiyat tahmininin başarısı üzerindeki etkisi de ele alınmıştır. Diğer taraftan, saatlik elektrik fiyatlarının tahmininde büyük bir zorluk olarak karşılaşılan gün içerisindeki aşırı oynaklığın ele alınabilmesi için Dalgacık Dönüşümü kullanılmış ve PTF'nin bu yöntem ile ayrıştırılarak modellenmesi durumunda tahmin başarısının arttığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Although large-scale storage of electricity is not possible and electricity has to be consumed in real-time, electricity markets became open to competition in parallel with the liberalization of the electricity markets worldwide. As a result of this liberalization movement, price of electricity started to be determined completely by the supply-demand balance, reaching different levels for different times throughout the day. The volatility of the prices has led the relevant parties (especially the market players) to have reliable price forecasts for future and the researchers to make studies in this field. This thesis aims to develop hourly price forecasting models for the day-ahead electricity market of the Turkish electricity industry, which has undergone a dramatic transformation and liberalization beginning from 2001. In this context, first operation of the electricity market and the price formation mechanism is investigated, and then different models based on artificial neural networks (ANN) and econometric approach are developed towards forecasting the Market Clearing Prices (MCP) that are the hourly prices in the day-ahead electricity market. Besides, different parameters considered to be determinant in the price formation are discussed with regard to their effects on the success of price forecast are discussed. On the other hand, in order to address the significant challenge of extreme volatility encountered in forecasting hourly electricity prices, Wavelet Transformation is utilized and it is shown that modelling the decomposed components of MCP improves the success of the forecasts.
Benzer Tezler
- Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi, fiyat tahmin modelleri: Türkiye uygulaması
Analysis of pricing in electricity market in Turkey and price forecast models: Implementation on turkey
TUĞÇE DİKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EnerjiPamukkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AŞKINER GÜNGÖR
- Türkiye elektrik piyasası kısa dönemli referans fiyat tahmini
Turkish electricity market short term market clearing price forecasting
SERCAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ekonometriİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN ONAYGİL
- Fundamental market model design in turkish power market
Türkiye Elektrik Piyasası için temel model tasarımı
AVNİ ÖZÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLGÜN KAYAKUTLU
- Sınır ötesi elektrik ticaretinin gün öncesi piyasası fiyat oynaklığı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği
Impact of cross-border electricity trade on day-ahead market price volatility: A case study of Turkey
MUSTAFA EMİN MALKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN ONAYGİL
- Alternative feasibility studies for altiparmak dam and HEPP
Altıparmak barajı ve HES için alternatif fizibilite çalışmaları
MÜMTAZ AK
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. A. MELİH YANMAZ
YRD. DOÇ. DR. ELÇİN KENTEL