Geri Dön

Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi ve fiyat tahmin modelleri

Analysis of price formation in Turkish electricity market and price forecasting models

  1. Tez No: 449511
  2. Yazar: FATİH KÖLMEK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHAR SAĞLAM
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Ekonomi, Enerji, Econometrics, Economics, Energy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Dünya genelinde elektrik piyasalarında yaşanan serbestleşme ile birlikte, büyük ölçeklerde depolanması mümkün olmayan ve üretildiği anda tüketilmesi gereken elektrik enerjisinin alınıp satıldığı piyasalar rekabete açılmıştır. Bu serbestleşme hareketinin bir sonucu olarak, günümüzdeki gelişmiş elektrik piyasalarında olduğu gibi, tamamen arz-talep dengesine göre gün içerisindeki farklı zamanlarda farklı seviyelerde belirlenen fiyatlar söz konusu olmuştur. Fiyatlarda ortaya çıkan bu oynaklık, bir yandan piyasada faaliyet gösteren oyuncular başta olmak üzere ilgili tarafları ileriye dönük güvenilir fiyat tahmine sahip olmaya, diğer yandan ise araştırmacıları bu alanda çalışma yapmaya itmiştir. Bu tez, 2001 yılından itibaren köklü bir dönüşüm ve serbestleşme içerisine girmiş olan Türkiye elektrik sektöründeki gün öncesi piyasası için saatlik fiyat tahmini modelleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, öncelikle elektrik piyasanın işleyişi ve fiyat oluşum mekanizması incelenmiş, sonrasında ise gün öncesi elektrik piyasasındaki saatlik fiyatlar olan Piyasa Takas Fiyatlarının (PTF) tahminine yönelik olarak yapay sinir ağlarına ve ekonometrik yaklaşıma dayalı modeller geliştirilmiştir. Ayrıca, fiyat oluşumu üzerinde belirleyici olduğu düşünülen farklı parametrelerin fiyat tahmininin başarısı üzerindeki etkisi de ele alınmıştır. Diğer taraftan, saatlik elektrik fiyatlarının tahmininde büyük bir zorluk olarak karşılaşılan gün içerisindeki aşırı oynaklığın ele alınabilmesi için Dalgacık Dönüşümü kullanılmış ve PTF'nin bu yöntem ile ayrıştırılarak modellenmesi durumunda tahmin başarısının arttığı sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Although large-scale storage of electricity is not possible and electricity has to be consumed in real-time, electricity markets became open to competition in parallel with the liberalization of the electricity markets worldwide. As a result of this liberalization movement, price of electricity started to be determined completely by the supply-demand balance, reaching different levels for different times throughout the day. The volatility of the prices has led the relevant parties (especially the market players) to have reliable price forecasts for future and the researchers to make studies in this field. This thesis aims to develop hourly price forecasting models for the day-ahead electricity market of the Turkish electricity industry, which has undergone a dramatic transformation and liberalization beginning from 2001. In this context, first operation of the electricity market and the price formation mechanism is investigated, and then different models based on artificial neural networks (ANN) and econometric approach are developed towards forecasting the Market Clearing Prices (MCP) that are the hourly prices in the day-ahead electricity market. Besides, different parameters considered to be determinant in the price formation are discussed with regard to their effects on the success of price forecast are discussed. On the other hand, in order to address the significant challenge of extreme volatility encountered in forecasting hourly electricity prices, Wavelet Transformation is utilized and it is shown that modelling the decomposed components of MCP improves the success of the forecasts.

Benzer Tezler

  1. Türkiye elektrik piyasasında fiyat oluşumunun analizi, fiyat tahmin modelleri: Türkiye uygulaması

    Analysis of pricing in electricity market in Turkey and price forecast models: Implementation on turkey

    TUĞÇE DİKBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EnerjiPamukkale Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AŞKINER GÜNGÖR

  2. Türkiye elektrik piyasası kısa dönemli referans fiyat tahmini

    Turkish electricity market short term market clearing price forecasting

    SERCAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Ekonometriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERMİN ONAYGİL

  3. Fundamental market model design in turkish power market

    Türkiye Elektrik Piyasası için temel model tasarımı

    AVNİ ÖZÖZEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLGÜN KAYAKUTLU

  4. Sınır ötesi elektrik ticaretinin gün öncesi piyasası fiyat oynaklığı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği

    Impact of cross-border electricity trade on day-ahead market price volatility: A case study of Turkey

    MUSTAFA EMİN MALKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERMİN ONAYGİL

  5. Alternative feasibility studies for altiparmak dam and HEPP

    Altıparmak barajı ve HES için alternatif fizibilite çalışmaları

    MÜMTAZ AK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Bölümü

    PROF. DR. A. MELİH YANMAZ

    YRD. DOÇ. DR. ELÇİN KENTEL