Türk dilbiliminde Çuvaşçanın yeri
The place of Chuvash in Turkic linguistics
- Tez No: 449510
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Türk dilleri içinde özel bir yere sahip olan Çuvaşçanın art zamanlı araştırılmasının Türk dilbilimi çalışmalarına sağlayacağı katkıları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, iki ana bölüm ve bu bölümlere bağlı alt başlıklardan oluşmaktadır. Çalışmada, Türk dilbilimi araştırmalarında Çuvaşçanın yerini belirlemek üzere Çuvaşçada korunan eskicil özellikler ile Çuvaşçanın başta Oğuz grubu Türk dilleri olmak üzere farklı dillerle olan ilişkileri incelenmiştir. Konuyla ilgili yapılmış dağınık çalışmalar bir araya getirilip değerlendirilerek sonuçlandırmaya çalışılmış, henüz tartışılmakta olan sorunlarla ilgili yeni bulguların da ortaya konularak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Giriş bölümünde literatür özetinin ardından, Çuvaşlar, Çuvaşların ve Çuvaşçanın tarihi, Çuvaşçanın Türk dilleri içindeki yeri gibi konularda bilgi verilmiştir. Çuvaşçada Korunan Eskicil Özelliklerin Türk Dilbilimi Açısından Değerlendirilmesi bölümünde önce Eskicillik / Arkaizm ve Eskicil / Arkaik kavramları tartışılmış, daha sonra Çuvaşça tarafından korunan eskicil yapılar, Sesbilgisel Eskicil Özellikler ve Biçimbilgisel Eskicil Özellikler başlıkları altında ele alınmış, Türk dilleri içinde sadece Çuvaşçanın koruduğu en eskicil özelliklerin Türk dilinin tarihsel sorunlarının çözülmesine sağlayacağı katkılara değinilmiştir. Çuvaşçanın Dil İlişkileri adlı ikinci ana bölümde Çuvaş-Oğuz Dil İlişkileri başlığı altında Çuvaşçanın Oğuz grubu Türk dilleri ile paylaştığı ortak yapılar biçimbilgisel ve sözlüksel paralellikler olarak ayrı ayrı ele alınmış ve örneklendirilmiştir. Çuvaşçanın Diğer Dil İlişkileri başlığı altında ise Çuvaşçanın ilişki içinde olduğu diğer diller ele alınmıştır. Sonuç kısmında çalışmaya dair genel bir değerlendirme yapılmıştır. Kaynakça, Çuvaşça Sözcükler Dizini ve Ek: Çuvaşça Veritabanı bölümleri ile çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to exhibit the contribution of diachronic research of Chuvash language which has a special place among all Turkic languages to Turkish linguistic studies and consists of two main chapters and many subchapters connected with these main chapters. In the study, archaic features conserved in Chuvash and common structures which are shared by Chuvash with Oguz group Turkic languages were analyzed in the context of linguistic connections to define the place of Chuvash in Turkish linguistic researches. Various studies related to subject of this thesis study were gathered and evaluated to make specific comments. It was also aimed to evaluate and put forth the new findings related to issues being discussed. Following the review of the literature summary in the introduction chapter, the history of the Chuvash and Chuvashs, the place of Chuvash in the Turkic languages and Chuvash has been introduced with the main lines. In the Evaluation of the Archaic Features Conserved in Chuvash in terms of Turkic languages chapter, Archaism and Archaic terms and the archaic structures has been discussed. In addition, Archaic structures conserved in Chuvash were investigated in Phonological Archaic Features and Morphological Archaic Features titles and contribution of the most archaic features only conserved in Chuvash among all Turkic languages to solve the historical problems of Turkish language were mentioned in this chapter. In the second main chapter, Chuvash Language Contacts, the common structures shared by Chuvash and Oguz group Turkic languages were discussed and illustrated as morphological and lexical parallelism in Chuvash-Oguz Language Contacts title. Other language contacts were given in Other Language Contacts of Chuvash chapter. Overall evaluation of the study was done in the Results chapter. Bibliography, Chuvash Words Index and Appendix: Chuvash Database were last chapters of the thesis.
Benzer Tezler
- Kazak yazar Dükenbay Dosjanov'un İpek Yolu romanında
The Metaphors in the novel Silk Way of Kazakh novelist Dukenbay Dosjanov
ZHAZİRAN OTYZBAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MELEK ERDEM
- Кыргыз лексикасындагы атооч сөздөрдүн тарыхый калыптанышы
Kırgız söz varlığındaki isimlerin tarihi yönden şekillenmesi
ELNURA USUPOVA
Doktora
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
- Türk ve Rus dillerinde antroponimlerin oluşumu
Turkish and Russian languages in the formation of anthroponym
SÜNDÜS GİRGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Batı Dilleri ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN YUNUSOV
- Кыргыз жана түрк тилдериндеги э- кемтик этишинин колдонулуусу жана грамматикалык маанилери
Kırgız ve Türk dilindeki i- mek fiilinin fonksiyonu ve gramatik anlamları üzerine bir inceleme
ZARİNA CALBİYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2011
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDIGANI ERKEBAYEV
- Sovyet-Rus ekolü ışığında Özbek Türkçesinde sözcük türleri araştırmaları tarihi
Research history of parts of speech in Uzbek Turkish according to the Soviet-Russian method
HANİFE ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DilbilimMuğla ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JULİBOY ELTAZAROV