Nietzsche'nin Sokrates hakkındaki düşünceleri bağlamında 'Sokrates problemi'ne bakış
An approach to 'Problem of Socrates' through the context of Nietzsche's thoughts about Socrates
- Tez No: 449547
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL GÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu tezin amacı“Sokrates problemi”ni Nietzsche'nin Sokrates hakkındaki görüşleri bağlamında ele almaktır. Bu çalışmanın I. Bölüm'ünde Sokrates problemi genel olarak takdim edilmiştir. Bu meselenin esası özetle şudur: Sokrates'in kendi fikirlerinin ne olduğunun belirlenmesi güçlüğü. Problemin temel sebebi ise şudur: Sokrates kendi fikirlerini yazmamıştır. Onun fikirleri hakkında elimizde üç kaynak var: Ksenophon'un Sokrates hakkında yazdıkları (Memorabilia, Symposion ve Apologia), Platon'un diyalogları ve Aristophanes'in Bulutlar adlı piyesi. Bu üç kişi Sokrates'i şahsen tanıdıkları için doğrudan şahit kabul edilebilirler. Ancak bu üç yazar Sokrates'i farklı şekilde anlatmıştır. Eğer sadece Platon'un diyaloglarını esas alacak olursak, buradan Sokrates'in büyük bir filozof olduğu izlenimi oluşur. Hâlbuki Ksenophon'un eserlerinde Sokrates günlük ahlaki meselelerle uğraşan sıradan bir diyalektikçi (münakaşacı) olarak tasvir edilmektedir. Aristophanes ise Bulutlar adlı komedisinde, Sokrates adıyla genel olarak filozof tipini alaya almaktadır. I. Bölüm'de Platon'un eserlerinde ileri sürülen fikirlerin Sokrates'e değil, Platon'un kendisine ait olduğunu (Apologia ve Kriton hariç), zira bu diyaloglarda Platon'un fikirlerini yüksek bir metafizik sisteme doğru devamlı geliştirdiği belirtildi. Platon diyaloglarını yazmaya başladığı zaman Sokrates çoktan ölmüştü.“Ölmüş olan”Sokrates fikirlerini zamanla nasıl geliştirebilir? Açıktır ki ölmüş bir kimsenin fikirleri gelişmez. Bu sebeple Platon'un diyaloglarında ifade edilen fikirlerin Sokrates'e değil de, Platon'un kendisine ait olduğunu kabul etmek makuldür. Platon'un diyaloglarında hocasının adını kullanmasının sebebi, hocasına duyduğu hürmetle onun adını yüceltmek istemesidir. Ksenophon'un Sokrates hakkında anlattıkları, tam gerçek olarak kabul edilmese bile, gene de onun fikirlerinin nispeten gerçeğe daha yakın olduğunu kabul edebiliriz. Böyle bir kabulün makul olmasının sebebi şudur: Ksenophon haksızlığa uğrayan hocasının düşüncelerini mümkün mertebe aslına uygun olarak nakletmek amacındaydı; yoksa amacı Platon'un yaptığı gibi kendi fikirlerini onun ağzından ifade etmek değildi. II. Bölüm'de Nietzsche'nin Yunan kültürü (“trajik olan”,“Dionysosçu olan”vs.) ve Sokrates hakkındaki değerlendirmeleri incelenmiştir. Nietzsche yazılarında Sokrates'in Yunan kültürü ve hatta Batı kültürü üzerinde bile yıkıcı tesirleri olduğunu beyan eder. Bu sebeple Sokrates'i hor görür ve onu insafsızca eleştirir. II. Bölüm'de Nietzsche'nin Sokrates hakkındaki görüşlerinin genel karakteri ortaya konmaya çalışılmış ve hükümlerinin adil ve gerçeğe uygun olmadığı, tam tersine hayal gücünün, sağlıksız psişik yapısının peşin hükümlü eseri olduğu belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this dissertation is to deal with the problem of Socrates from the point of Nietzsche's evaluation of Socrates' ideas. Part I. of this study introduces the problem of Socrates in the general sense. In a nutshell the problem of Socrates is the problem of ascertaining exactly what his ideas were? The cause of this problem is this: Socrates has not written down his ideas. The sources at our disposal are Xenophon's works about Socrates (Memorailia, Symposion and Apologia), Plato's dialogues and Aristophanes' Clouds. These three persons are the only ones that have known him personally and therefore should be considered as direct witness to Socrates. These three writers give different account of Socrates. If we consider only the Platonic dialogues we receive the impression of a great philosopher. Whereas Xenophon's portrayal of him is a rather ordinary dialectician who dealt with daily ethical problems. On the other hand, Aristophanes in his comedy of Clouds draws a caricature of philosophers in general and ridicules them under the Socrates' name. Part I. is an attempt to show that Platonic dialogues cannot represent Socrates' teachings because in those works Plato constantly develops his ideas into metaphysical system of a highest level. Since Socrates was already dead while Plato was writing down his teachings, how can“Socrates”improve his ideas!? Obviously, it is impossible for a dead man to develop his views. Therefore it is quite reasonable to accept that in dialogues Plato expressed his own ideas and used Socrates' name just to honor his beloved master. Whereas Xenophon's account of Socrates maybe considered a more closer resemblance to his views, even though cannot be the objective portroyal of him. It is reasonable to maintain this view because Xenophon's purpose was to give a clear testimony in defence of Socrates and to relate the teachings of his master rather than put his own theory into the mouth of Socrates like Plato did. Part II. deals with the Nietzsche's evaluation of Greek culture (i.e.“the tragic”,“Dionysian”etc.) and of Socrates. Nietzsche's writings are full of utterances regarding Socrates' destructive effect on Greek culture and even Western culture. For this reason, Nietzsche despices Socrates and criticises him sharply. Part II. is an attempt to show the overall character of Nietzsche's views and indicate that his judgments are not just and objective but rather judgmental utterances stemming from his imagination and unhealthy psychological state.
Benzer Tezler
- Sokrates ve Nietzsche'de felsefenin yöntemi ve filozofun kimliği sorunu
The method of philosophy and the problem of the identity of the philosopher in socrates and Nietzsche
BURAK ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2021
FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAAN HARUN ÖKTEN
- Nietzsche'nin sanat anlayışı ve tragedya eleştirisi
Nietzsche's undestanding of art and criticism of tragedy
AYŞE NUR BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KILIÇ
- Gönülsüz bir dostluk: Sokrates ve Nietzsche
A reluctant friendship: Socrates and Nietzsche
ALİCAN ESENCİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENGÜN MELTEM ACAR KESKİN