Risk ve belirsizlik ortamlarında karar alma modelleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 4530
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL KAYIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1988
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
ÖZET Bu calxsmada risk ve belirsizlik ortamında karar alma prob lemi, bu ortamları karar alıcıların sahip oldukları bilgi düzeyi yönünden tanımlayan modeller çerçevesinde incelen mektedir. Risk ve belirsizlik altında bireysel karar alma modelleri olarak Beklenen Değer ve Bayesyen Karar Alma Mo delleri karar alıcıların akıl ve yeteneklerine yönelik ol dukça katı varsayımlar yaparak insanların maksimizasyonu nasıl gerçekleştirdiklerini göstermeye çalışırlar. Ancak yapılan çalışmalar insanların varsayılan yeteneklere sahip olmadıklarını göstermiştir. Bu sonuç sınırlı rasyonellik kavramına dayanan modelleri desteklemektedir. Oyun Benzeri modeller ise karar alıcıların zeka ve yetenekleri hakkında varsayımlara dayanan bir çerçeve oluşturmadan, rasyonel dav ranış kuralları sunmaktadırlar. Bu modeller problemi çok ba sit düzeyde ele alarak çözümler önermektedirler. Rekabet ortamındaki karar alma problemleri, oyun cular arasında stratejik etkileşim nedeniyle belirsizliğin olduğu problemlerdir. Ancak, bazı oyunlarda oyunun yapısı nı oluşturan risk ve belirsizlik unsurları da mevcuttur. Oyun teorisi ilk gelişme dönemlerinde sadece stratejik be lirsizlik durumu ile ilgilenmiş; Minimaks ve Nash Denge Noktaları bu problemler için rasyonel davranış kuralı ola rak gösterilmiştir. Teorinin daha ileri gelişme dönemlerin de, oyun teorisi, oyunun yapısı hakkında belirsizliği de içerecek şekilde Bayesyen yöntemi kullanılarak genişletil inmeye çalışılmıştır. Bayesyen Yaklaşım Nash Denge Noktaları çözümünün ortaya koyduğu problemlere çözüm sağlamasında da kullanılır. Ancak bu durum teorinin yeni çıkmazlara girme sine neden olmaktadır. Oyun teorisi işbirliğine dayanan ve işbirliğine dayanmayan çözümleri birlikte araştırır. İşbirliğine daya nan oyunlarda bireysel rasyonellik ve sosyal (Pareto) ras yonellik koşulunu sağlayan çözümler araştırılırken, işbir liğine dayanmayan oyunlarda sadece bireysel rasyonellik ko şulları araştırılır. İşbirliğine dayanan oyunlar için te mel çözüm kavramı“Çekirdek”t ir. Diğer çözümler çekirdeğin içerdiği çözümlerin alanını daraltmaya yöneliktir. İşbir liğine dayanan çözümler az sayıda oyunculardan oluşan prob lemlerde işbirliğine dayanmayan çözümlerden daha üstün çö zümler ortaya koymaktadır. Çok sayılı durumlarda ise her iki çözüm aynı noktada birleşmektedir. Ancak rekabet orta mında işbirliğinin gelişmesi, problemin belirli özellikle re sahip olmasını. gerektirmektedir. Tüm problemlerine rağ men oyun teorisi iktisat biliminde bir yaklaşım olarak kul lanılabilme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmadan elde edilen genel sonuç, sunulan mo dellerin risk ve belirsizlik durumlarında karar alma model leri olarak pek başarılı olmadıklarıdır. Ancak, risk ve be lirsizlik insanların karşılaştığı temel problemlerin kayna ğı olduğu sürece bu tür modellerin geliştirilmesinde fayda vardır. IV
Özet (Çeviri)
SUMMARY In this study, the decision making problem under risk and uncertainity has been studied within the framework of the models which define these situations in respect of the infor mation level decision makers have. As individual decision making models under risk and uncertainity, expected value and Bayesian decision making models try to show how human beings realize maximization by making relatively solid suppositions towards the reasons and abilities of decision makers. However, the studies undertaken show that human beings do not have the supposed abilities. This result supports the models based on bounded rationality concept. The models of the game against nature (Game-Like Models) present natural behaviour rules without forming a frame based on the suppositions about the intelligence and abilities of decision makers. These models consider the problem at a very simple le vel and propose solutions. The decision making problems in competition are the prob lems where there exists uncertainity due to the strategical in teraction among players. However, in some games, there are also risk and uncertainity elements constituting the rule of the game. The game theory was only concerned with the strategical uncertainity during the early development periods* Minimax and Nash Equilibrium Points have been shown as rational behaviour rule for these problems. During the more advanced development periods of the theory, the game theory was tried to be expanded Vby using the Bayesian method in a way that it will also inclu de the uncertainity on the rule of game. The Bayesian approach is also used to solve the problems arising from the solution of the Nash Equilibrium Points. However, this condition causes new paradoxes for the theory. The cooperative and no n cooperative solutions of the game theory are investigated together. While in the cooperative ga mes solutions for rationality and social (Pareto) rationality are investigated, in the non cooperative games only individual rationality is investigated. The basic solution concept for cooperative games is the“Core”. Other solutions are to narrow the field of the solutions in the core. Cooperative solutions present more superior solutions than non cooperative solutions do in the problems consisting of few players. In the case of many players, both solutions meet at the same point. However, development of cooperation in competition requires that the problem have certain characteristics. For all its problems, the game theory has the potential of being used as an approach in economics. The general conclusion derived from this study is that the models presented are not very successful as decision making models under risk and uncertainity. However, as long as risk and uncertainity are the sources of the basic problems enco untered by humans, development of such models is useful. VI
Benzer Tezler
- Sezgisel bulanık sayılar ile reel opsiyon değerlemesi ve güneş enerjisi yatırımı uygulaması
Real option valuation with intuitionistic fuzzy numbers and its application to solar energy investment
HÜSEYİN YİĞİT ERSEN
Doktora
Türkçe
2019
Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY TAŞ
- Beş yıldızlı otel ve tatil köylerinde gıda ve gıda maddeleri satın alma davranışını etkileyen faktörler
The Factors that affects food and food materials purchasing behaviour of five star hotels and holiday villages
MUSTAFA DENİZ YILMAZ
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Yaratıcı örgüt kültürü ve yönetim
Başlık çevirisi yok
HALİL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA AYDIN
- Impact of Covid-19 on Islamic and conventional stock indexes
Covıd-19'un İslami ve geleneksel hisse senedi endeksleri üzerindeki etkisi
ALMABROK F AHMİD