Hicri 983 tarihli Mufassal Tahrir Defteri'ne göre Bozok Sancağı'nda iskan ve nüfus
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 4529
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. YAŞAR OCAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1988
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Bu çalışmada H.983 tarihli mufassal Tahrir Defterine göre Bozök Sancağı 'nın iskân ve nüfus yapısı ele alınmaya gayret gösterilmiştir. Yöre Eskiçağlardan beri İskân olunmuş ve Anadolu'nun fethiyle beraber Türklerin eline geçmiştir. Bir ara Moğollar tarafından iskân edilen bölgeye XV. yüzyı lın ortalarından itibaren Dulkadirli Türkmenler gelmiş ve böylece yöre XVI. yüzyıldaki çehresini kazanmıştır. Bu ara da önce Danişmendliler ve Selçuklular olmak üzere Eretna, Kadı Burhaneddin ve Dulkadirli Beyliklerinin hakimiyet sahalarında kalmış, son olarak da 1520' li yıllarda Osman lı ideresine geçmiştir. OSmanlı idarî yapısında sancak statüsüyle yönetil meye başlanan ve Rum (Sivas) Eyaletine bağlanan bölgede XVI. yüzyılın ilk yarısında birtakım sosyal hareketler zuhur etmiştir. Bu hareketlerin bertaraf edilmesi sırasında oldukça kanlı olaylar meydana gelmiştir. XVI. yüzyılın ortalarında Sancağın etnik ve kültü rel yapısı daha çok Boz-ok'lu Türkmen aşiretleri ile kıs men Moğol bakiyyesi ve az miktarda da gayr-i müslim unsur dan müteşekkildir. Bölgenin iskân sürecinde XVI. yüzyılın başları bir dönüm noktası teşkil etmektedir. Bu tarihlerde Boz-ok'luTürkmen guruplarının önceleri yaylak ve kışlak olarak kul landıkları mahallerin zamanla daimi iskân birimlerine yani köylere dönüşmesiyle bölgedeki iskan yoğunlaşmıştır. Yeni yerleşen bu guruplar arasında bilhassa Ağcalu, Kızılkocalu Söklen ve Çiçekli kabileleri ve bağlı cemaatler önemli bir yer tutmuştur. Bazı cemaatler ise konar-göçer hayat şekil lerini devam ettirmişlerdir. Sancaktaki iskan yerleri ise hukuki statülerine göre başta timar olmak üzere çeşitli idari ve mali birimler dahilinde teşkilatlandırılmıştır. 1575-76 yılında Sancağın toplam nüfusu 125.000 ci varındadır. Bu nüfus içerisinde yetişkin bekar erkek nü fus altıda bir oranındadır. Nüfus artış hızı ise oldukça yüksektir. Bu artışta bölgeye yeni gelen göçebelerin yanı sıra doğum oranının yüksekliği de önemli ölçüde rol oyna mıştır. Nüfus sosyal statü ve tabakalaşma bakımından çe şitli kategorilere ayrılmıştır. Esas unsuru ise vergiye tabi olan yerleşik Türk köylü kitlesi oluşturmaktadır. Bölgedeki gayr-i müslim nüfus oranı oldukça düşüktür. İskân ve nüfus açısından sancağın XVI. yüzyıl son larına doğru arzettiği görünüm, yoğunlaşan iskan birimleri gelişen köyler ile artmakta ve dinamikleşmekte olan genel bir nüfus yapısı şeklinde ifade edilebilir.
Özet (Çeviri)
In this thesis the population structure and the processes of settlement in Bozok Province (Sancak) has been studied through the analysis of the Mufassal Tahrir Defteri of Bozok of H.9Q3# The history of settlement in the region goes back to the ancient times and. since then the. region had been settled by various ethnic groups. After the Malazgirt Victory (1071) of Sel;juks,many Turkish tribes had the opportunity to settle in the,. region. Mon gols, succeeding Turkish tribes also settled in the region th for a short period and starting from the mid 15 century the turkifi cation of the region was completed by the th migration of Dulkadirli Turkmens towards the end of 16 century. In the mean time, the region was ruled by Danishmend- lis, Seljuks, Sretna, Kadi Burhaneddin and Dulkadirli Emirates. Lastly, the region was conquered by Ottomans around 1520, and it became a“Sancak”in Hum (Sivas) Province in the Ottoman administration system. There ?* "til was a social disturbance in the first half of the 16 century and many severe events took place during r the supression of upraisals. The ethnocultural structure of the region was com posed of various groups however it was mainly formed by Bozok Turkrnens and partly Mongol and non-muslim groups. th The 16 century was a turning point in the settle ment process of the region. In this century the Turkmentribes started to settle down in the quarters of the region of which they previously were temporary settlers. The new comraers were A^jcalu, Kızılkocalu, Söklen and Çiçekli Turkmen tribes which: were also accompanied by several- other Turkmen sub-tribes. In spite of. this organized settled life, some tribes still preserved their nomad life in the region. The settled districts were classified under a number of administrative and fiscal units on the basis of their legal status, such: as txmar, etc. In between 1575-76 the total population of the prov ince was around 125.000. 1/6 of the entire population were unmarried adult male. The population growth rate,' was considerably high and besides high birth rate the new immigrants coming to the region were also contributing to population growth. The population was divided into many categories in terms of their rank in the hierarchy of social strati fication. The majority or the main groups were levied and settled Turkish peasants and non-muslim groups were: constituting the minorty of the population,, th By', the. end of the 16 century the general, view of the province was consisted of many developing villages which are: becoming dense settlements and there was a rapidly growing dynamic population structure.
Benzer Tezler
- III Numaralı (H. 983-984/M. 1575-1576) Tarihli Mühimme Zeyli Defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirilmesi: S. 1-175
The assesment and transcription of 3 Number Mühimme Zeyli Defteri Under the Date (E. 983-984/ C. E 1575-1576): Line 1-175
MURAT TORUN
- Hudûd El-Âlem'e Göre 10.asırda Türk boyları
According Hudud el-âlem, Turkish clans in 10th cetry
SEZİN ORHAN(KURULAY)
- 27 numaralı Mühimme Defteri'nin özet, transkripsiyon ve değerlendirmesi (1-140)
The summary transcription and evalation of Muhimme Book numbered 27 [pages 1-140]
ÖMER DÖŞEMETAŞ
- Ebü'l-Leys Semerkandî ve tasavvuf anlayışı
Ebü'l-Leys Semerkandi and understanding of sufism
KÜBRA MICIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAN ÇETİN
- Ebû'l-Leys es-Semerkandî'nin ?En-Nevâzil? adlı eserindeki ?Kitâbü'l-Hiyel? bölümünün edisyon kritiği
Abstract of the thesis critical edition of the chapter al-Naw?zil in the book ?Kit?b al-Hiyal? by Ab? al-Layth al-Samarqand?
ZAHER ALQUDAH
Yüksek Lisans
Arapça
2010
HukukSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİT ÇALIŞ