Atmosfer kavramı ve zaman-özne-nesne ilişkileri üzerinden bir mekân okuması
Describing the notion of space through the concept of atmosphere and relations between time-subject-object
- Tez No: 455407
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DOÇ. DR. A. ELMİRA GÜR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Tez çalışması, bir görünmeyen olarak atmosfer kavramının mekâna getirdiği niteliği ortaya çıkarmaya çalışan bir anlam arayışıdır. Mekânın, onu hayatın içinden bir parça haline dönüştüren şey olarak atmosferlerini ve bileşenlerini araştırır. Maddesel olanla maddesel olmayanın aradalığında bulunan, insan ile fiziksel ve duyusal iletişime geçen mekânı, atmosfer kavramı üzerinden deşifre etmeye çalışır. Mekânın içerisinde dolaşılınan üç boyutlu varlığı, matematiksel ölçümlerle belirlenebilmektedir. Mekânın matematiksel olarak aktaramadığı, algılardan oluşan hali ise, yine üç boyutlu hali gibi bir niteliğe sahiptir. Algısal anlamdaki bu nitelik mekânın atmosferi olarak açıklanabilir. Bir duyumsama olarak atmosfer kavramı üzerinden mekân okumaları yapılabilir. Bu okumalar bütününde mekâna ait, onu diğer mekânlardan ayıran içerikler sunmakta ve insanı mekânın özüne götürmektedir. Mekânın atmosferi kavramı üzerinden, mekânların niteliği incelenebilir. Bu niteliğin değişmesinde ya da farklılaşmasında pek çok yan etmen etkilidir. Değişkenlerin çokluluğu ile ortaya farklı anlam aralıkları çıkmaktadır. Ortaya çıkan anlamlar, eklemlenerek yeni durumlarla ve kavramlarla büyümekte ve şişmektedir. Dolayısı ile mekân, üç boyulu olarak sabit, anlamsal olarak evrilen dinamik bir yapıya sahiptir. Atmosferi olan mekânlar kişi ile iletişime geçerler. Mekân deneyimleriyle birlikte, insanın algılarıyla anlamlara bürünür. Bu anlamlar yeni deneyimlere, yeni oluşlara olanak sağlar. Mekân dönüşerek, zaman içerisinde anlamda yeniden üretilir. Dolayısı ile atmosferler (anlamlı bir mimari), oluşa ve devingenliğe müsade eder. Özünde anlama eylemi odaklı yaşamda, atmosferleri ile mekânlar, yaşamın içinden bir parça haline dönüşerek öze katılmaktadır.“Atmosfer Kavramı ve Zaman-Özne-Nesne İlişkileri Üzerinden Bir Mekân Okuması”başlıklı tez çalışmasında zaman, özne ve nesne kavramlarının mekân arayüzü üzerinden ilişkileri doğrultusunda ortaya çıkan atmosferlerin okumasını yapmayı amaçlamıştır. Anlamların vücu bulduğu arayüzey olarak zaman, mekânın anlaşılması için önemli bir oldugur. Geçmişte farklı zaman dilimlerinde olanlar, anda mekân üzerinden görünürler. Mekânın tözlerinde saklı olan atmosfer kavramı, zamanın-nesnelerin-öznenin kaynaşmış ve iç içe geçmiş halidir. Nessneler öznelerin edimleriyle yaşanmışlıkları yansıtarak, hikayeler biriktirirler. Bu birikme zamanın içinde, mekânın yüzeyinde oluşur. Yani mekânın atmosferi, nesnelerin varlığının değişkenliği ve zamanın getirdiği ile değişen bir olgudur. Özne ise tüm bu parçaların üstünde, düşünen ve yorumlayan olarak anlamı yorumlar. Bu bağlamda çalışma kapsamında, ikinci ve üçüncü bölümlerde literatür araştırması yapılarak, tez çerçevesinde atmosfer kavramı ile ilişkilenen kavramlar kuramsal çerçevede incelenmiştir. Tez çalışmasının dördüncü bölümünün ilk kısmında, atmosfer kavramını ortaya çıkarmak amaçlı örnek binalar üzerinde inceleme yapılmıştır. Mimarlık camiasında adından söz ettiren, Vals Kaplıcası, Işık Kilisesi ve Berlin Yahudi Müzesi örnekler, mimarların tasarıma yaklaşımlarıyla belirli atmosferler oluşturmaya çalıştığı binalardır. Çalışma, mimarların tasarıma yaklaşımlarının anlatmıyla birlikte, binaları gezmiş insanların yorumlarının incelenmesi ile atmosferleri ve mekâna getirdiği niteliği aramaktadır. İncelenen binalara dair yapılan yorumlarda, mekânın duyumsamada yarattıkları üzerine yapılan yorumlar tespit edilmiştir. İnsanların yaptıkları yorumlarda mekânın niceliksel özelliklerinden ziyade, içeride bulundukları anda neler hissettiklerini söyledikleri görülmüştür. Mekânın kişi ile duyularda iletişime geçtiği, diğer mekânlardan atmosferleriyle ayrıldığı saptanmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünün ikici kısmında ise, tez çerçevesinde işlenen alt kavramlar,“şimdi ve burada”olarak var olan özgün bir yapıt olduğu düşünülen Alman savaş binası olan bunker binaları incelenmiştir. Zamanın getirdiği olarak geçmişten bugüne, mekânların kullanımları doğrultusunda bunker binasındaki atmosfelerdeki değişkenlikler araştırılmıştır. Araştırmada net görünürlülükler elde etmek amacı ile üç tane farklı kullanımda bunker binası seçilmiştir. Kişisel görüşmelerle elde edilen binaya ait veriler, binanın kullanıcılarının ve kullanımının gözlenmesi ve kişisel olarak binayı deneyimlerek binalara ait atmosferindeki değişiklikler saptanmıştır. Ayrıca anket çalışmaları yapılarak mekânın, geçmişle ve bugünle algısal olarak ilişkisi kavranmaya çalışılmış, mekân içerisindeki atmosferlerin niteliği ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bireyler, bunker binasının zaman içerisinde kullanımı ile değiştiğini, hayatın içine karıştığını, geçmişten daha farklı atmosferlere sahip olduğunu düşünmektedir. Aynı zamanda değişimle birlikte yinede geçmişe ait tözlerini barındırdığını belirtmişlerdir. Bu çalışma, bir mekânda bulunulduğunda, kişinin duygulanımında harekete geçen, algılarında oluşan mekânın atmosferini ve mekâna getidiği niteliği ortaya koymaya çalışmaktadır. Bir mekân okuma biçimi olarak atmosferlerin önemini hatırlatmakta ve mekânın yaşayan dinamik bir parçacık olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis seeks out the meaning the additional quality that the concept of“atmosphere”brings to the space as an invisible element. This study researches the atmospheres and their components as a part that transforms the space to a living area in life. Through the concept of atmosphere, this study strives to decipher the space that is in between the materialistic and non-materialistic substance, and that communicates with human in a manner that is both physical and sensory. The study specifies the three dimensional entity that flows in space, with mathematical calculations. The part of the space which is formed with impression, that is not suitable for mathematical description, again have the same characteristics as the three dimensional part. This characteristic about impression can be expressed as“the atmosphere of the space”. The concept of atmosphere as a sensory object can guide the understanding of the space. The whole process of understanding this specific space, presents the contents that separate this specific space from the others and also takes human to the essence of the space. While approaching the notions of space and atmosphere; what the space is becomes from and what kind of quality atmospheres brings to the spaces are questioned. If spaces are dynamic objects, which are changing by the perception of subject, how this dynamism can be explained have been searched. Through the concept of atmosphere spaces have their own characteristic way. There are many elements forming the atmospheres. Thereby, by its atmosphere the space will transmit its meaning on its own becoming. Based on that, what role plays as elements time, subject and objects to the space atmosfer have been searched. Using the notion of atmosphere of space, the characteristics of the space can be analysed. Many side factors are effective in the change or the alteration of the characteristics. Multiplicity of the variables generates different meaning intervals. These different meanings develop and expand by integrating with new situations and concepts. Thereby, space has a structure that is stable as a three dimensional space, but dynamic with evolving characteristics. Spaces that have atmosphere communicates with people. The space gains meaning with its experiences and by the impressions of the people. These meanings give opportunity to new experiences and new existences. The space transforms in time and becomes manufactured in a new meaning. Thus, atmospheres (a meaningful architecture) allow existences and dynamism. In a life that is focused on the act of understanding, atmospheres and spaces unite as a part of life to merge with the essence. The thesis of“Describing The Notion of Space Through The Cencept of Atmosphere And Relations Between Time-Subject-Object”aims to understand the atmospheres that emerge with the relationship between the concepts of time, subject and object, through the space interface. The time where the meanings come into existence as an interface, is an important phenomenon to comprehend the space. The things that existed in different periods of time, become apparent by the agency of space. The meaning of atmosphere that is hidden in the roots of the space is a merged and intertwined form of time, object and subject. The objects collect stories by reflecting the acts and experiences of the subjects. This collection occurs within time and the surface of the space. In other words, atmosphere of the space is a changing concept with the time and variant nature of object. As an entity that is above all this components, the subject that is capable of thinking and interpretation, evaluates the meaning. In this context, the thesis consist of four main parts. Second and third part are consist of literature study. Second part researchs the notion of space through the different disciplines and he relations between time, subject and object. Seeks to dig up the meaning of space and try to find out that the meaning are forking. Third part of the study researchs perception and atmospheres. Atmospheres are associated with peceptions. Thereby, third part connect those notions and try to find out interfaces which helps to apprehend the thesis. Fourth part of the thesis consist of two different case studies. First part of the case study, inspections are made on three selected buildings to reveal the concept of atmosphere. The buildings that the global architectural community takes notice like Therme Vals, Lighthouse Church, Jewish Museum Berlin, are structures in which the architects try to create specific atmospheres with their approach to design. In this context, through the concept of atmosphere, fist literature research have been done about selected buildings. Over from article and textes about builging and taken photos are main sources. Study researches the atmosphere and quality of the space via narration of architectural approach by architects and comments of the visitors of the selected buildings. On the comments of the selected buildings, the sensual effect of the space on the visitors are detected. What is expressed most in the comments of the visitors, is how they feel while inside, instead of the quantitative features of the buildings. The spaces which communicate with the occupants through senses are separated from the other spaces with their atmospheres. Second and the main part of the case study, focuses on the atmospheres with the relations between tie, subjects and objects. German war building bunkers are choosen as a research area. As the topic of atmosphere within such a meaningful space as a former war building is perceived in a subjective way, the questionnaire follows the aim in working out a generalized way how these today still existing concrete structures are seen in the circle of stakeholders. The changes from the past to present in the atmosphere of bunker building are explored in accordance with the usage of spaces. In order to obtain a broader vision in the research, three different bunker buildings used for different purposes are investigated. During the research on these specific bunkers the high amount of todays' different stakeholders such as workers, researchers, salesperson, waiters, musicians, students and visitors are remarkable. Mediabunker, Museumbunker and Energybunker are selected examples with in the concept of study. Both buildings are examined through the concept of usage of space, time, subject and object which brings the quality of different types of atmospheres. Specific information about the buildings are gathered through the private meetings with the inhabitants, the observation of the utilization of the space around one year long and personal experience of the space in a different times of a day and week . By means of surveys, the perceptual relationship between the past and present is attempted to be understood, and also the characteristics of the atmosphere within the space are exposed. A group of 50 people, which are between 20-60 years old and have different types of profession, have been surveyed in different period of time. People are surviyed directly after their visit from the selected bunkers. Thereby, research seeks to get fresh expressions from visitor after thir visit. What kind of quality brings in to the space within different usages have been searched. According to results, visitors consider that the usage of space significantly effects the atmospheres. In four categories the life inside the bunker in the time of war and today determine a nearly opposite atmosphere within the same buildings: Meanings, actions, objects and emotions have changed in an immense way. After all the timeline of the usage of bunker are reflecting a lot of the history since the second world war till today. The results show that individuals perveive a change of the bunker through the usage and discover a different atmosphere than before. At the same time, the visitors stated that the buildings have roots from the past while containing the change. People believe in that bunker has different atmospheres then before but at the same time it reminds the past what happends in the war time. Although this old war atmosphere gives a scary feeling, they have more positive feelings about building. Becouse they see bunker as a symbol of everyhting can chance and things are getting better. This study aims to reveal the characteristics that awakes sensation in a person that is present in a space and the atmosphere of the space that emerges in the sense of that person. The study reminds the importance of atmosphere as a discipline of understanding space and emphasizes space as a dynamic living particle. Notion of atmosphere is an important thing to understand the space and how it effects persons emotions. Through the atmosphere concept spaces have their own characteristic perception in the person mind. It helps to understand that buildings can communicate with man's own existence in that way. Study aims to put forward that architecture is something which is related to the center of life and man's emotions.
Benzer Tezler
- Çağdaş sanatta 'Bedenin huzursuzluğu' imgesinin plastik çözümlemesi
Plastic analysi̇s of the i̇mage of 'The uneasy body' in contemporary art
MERVE AKÇAY
- Humanitarian assistance policies of the European Union towards syrian refugees in Turkey
Avrupa Birliği'nin Türkiye'deki Suriyeli mültecilere yönelik insani yardım politikaları
CANSU ÇELİKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK KALE LACK
- Yerin olanaklılıkları: Olanaklılık kuramının yer bağlamında mimariye uygulanabilirliği
Affordances of place: The applicability of theory of affordances to architecture in context of place
UĞUR TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASU BEŞGEN
- Organonscape, atmospheric relations and sound ethnobiology of kemençe in and around Trabzon
Trabzon ve çevresinde organonscape, atmosferik ilişkiler ve kemençenin ses etnobiyolojisi
UĞUR ASLAN
Doktora
İngilizce
2021
Antropolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
- Spatialization of fun: Nocturnal heterotopias from counter-society to cyber-society
Eğlencenin mekansallaşması: Karşı-toplumdan siber-topluma gece heterotopyaları
MERİÇ MUSAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Sosyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÖRGÜL