Dı helbesta cegerxwîn de rengvedanên têkılıyên îqtîdarî
Cegerxwi̇n şi̇i̇ri̇nde i̇kti̇dari̇ i̇li̇şki̇leri̇n yansimalari
- Tez No: 456032
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ADAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Cegerxwin, Kurdish poetry, power relations
- Yıl: 2013
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu tezde yirminci yüzyıl Kürt Edebiyatının en büyük şairlerinden biri olarak bilinen Cegerxwin'in şiirindeki“iktidari ilişkiler”in yansımaları yorumlanmıştır. Cegerxwin, yaşadığı dönem itibari ile birçok önemli toplumsal, ahlaki, ekonomik ve siyasi olaya şahitlik etmiştir. Birinci Dünya Savaşı, Rusya'daki Ekim Devrimi, Şêx Said İsyanı, Fransa'nın Suriye İşgali, İkinci Dünya Savaşı, İran'da Mehabad Kürt Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve yıkılışı ve Iraktaki 1958 devrimi bunlar arasındadır. Bunlar onun şiirinin arkaplan ve ferasetini güçlü bir şekilde etkilemiş ve şiirinin teorik sınırlarını belirlemiştir. Yukarıda sıralanan olayların hepsi, dolaylı yada dolaysız bir şekilde Kürtleri etkilemiş ve kırılmalar, alt üst oluşlar gerçekleştirmiştir. Cegerxwin'ın bu büyük kırılmalardan etkilenmiş olması ve şiirinin savaş, Kürtlerin statüsüzlüğü, ulus-devlet istemi, geçmiş dönemlere özlem gibi süreçler yaşamış olması“iktidari ilişkiler”olarak değerlendirilebilecek birçok imge, fikir ve kavramın kullanılmasına yol açmış ve tüm bunlar“iktidari ilişkilerin yansımaları”olarak ele alınmıştır. Tezde“iktidari ilişkiler”söylemi sadece“devlet”,“yönetim”gibi kavramların refere ettiği ilişkiler olarak değil, daha geniş bir anlamda kullanılmış bu söylem hem devlet gibi makro bir iktidarın hem de bu iktidarın merkezi ve kaynağı etrafında gerçekleşen tüm ilişkilerin çeşitli yansımaları anlamında kullanılmıştır. Dolayısıyla bu tezde iktidari ilişkilerin birçok şiire yansımasının olduğu tespit edilmiştir. Tezde ulusal edebiyat ve iktidar, iktidar ve reddiye, mimari ve iktidar, delilik ve iktidar, bilgi ve iktidar, emir kipi ve iktidar gibi açılardan iktidari ilişkilerin şiirdeki yansımalarının izleri tespit edilmiş ve bunlar iktidari ilişkilerin yansımaları olarak ele alınarak, psiko-sosyolojik tahliller, okuyucu merkezli projeksiyon yöntemiyle analiz edilmiş ve yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation interprets the reflection of“power relations”in the poetry of Cegerxwin who is known as one of the greatest poets in the Kurdish literature of twentieth century. During his life, Cegerxwin witnessed a lot of moral, economic and political important events. Among these events were the First World War, Sheikh Said's Rebellion, occupation of Syria by the French, The Second World War, the Foundation and Demise of Kurdish Republic in Iran, and the 1958 Revolution in Iraq. These events affected strongly the background and perception of his poetry and defined the theoretical boundaries of his poetry. All the events mentioned above affected the Kurds and breakings and upsets happened. The fact that Cegerxwin was affected by these breakings and upsets and the fact that the poetry went through the process such as no statute for Kurds, the demand for nation-state and nostalgia led to the using of a lot of images, opinions and conceptions and all these were dealt with as“the reflection of power relations”. In the dissertation, power relations are used not only as the reference of the conception such as“state”and“governance”, but also in the broader sense as different reflection of all the relations taking place around both macro power such as state and the centre and source of power. Therefore in this dissertation you can see the reflection of power relations to a lot of poetry. This dissertation establishes the reflection of power relations to poetry in terms of national literature and power, power and denial, architecture and power, lunacy and power, knowledge and power, imperative mode and power. Psychosocial analysis are used and interpreted by reader centred projection method.
Benzer Tezler
- Di peywenda rexneya civakî da temayên sereke yên helbesta Cegerxwîn
Cegerxwîn'in şiirinde sosyal eleştiri bağlamında başlıca temalar
BEHCET ERÇAĞ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL EROL
- Şîret di helbesta kurmancî ya klasîk da:Nimûneya feqîyê teyran, ehmedê xanî, mele xelîlê sêrtî û seyîd elîyê findikî
Klasik kurmancî şiirinde nasihat: Feqîyê teyran, ehmedê xanî, mele xelîlê sêrtî ve seyîd elîyê fındıkî örneği
MEHMET EMİN DEMİR
Yüksek Lisans
Kürtçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR
- Sembolîzm di helbesta Kurdî ya nûjen de
Modern Kürt edebiyatında sembolizm / Sembolism in modern Kurdish literature
BAVER ERİŞEN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Îmaj dî Helbesta Kurdî ya Nû ya Bakur de
Modern Kuzey Kürt Şiirinde İmaj
ROGER ACUN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. ZÜLKÜF ERGÜN
- Surriyalîzm di helbesta nûxazî ya kurdî de (Bi nimûne helbestên Sebah Rencder)
Modern Kürt şiiri'nde sürrealizm (Sebah Rencder'in şiirlerinden örneklerle)
SAAD MIKAEEL AZEEZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2017
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ