Geri Dön

Kur'an'a oryantalist yaklaşımlar; John Wansbrough örneği

Orientalist approaches to the Quran: The example of John Wansbrough

  1. Tez No: 456516
  2. Yazar: ŞENOL ÇAKMAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GIYASETTİN ARSLAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Oryantalizm, John Wansbrough, Kur'an, Batı, Doğu, Orientalism, John Wansbrough, Quran, West, East
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Batı'nın Doğu'yu tanımlama çabalarının çeşitli şekillerini sergileyen oryantalist yaklaşımlar içinde en dikkat çekici husus Kur'an'a bakış açılarında kendini göstermiştir. İslam'ın ana kaynağı olan Kur'an'a müslümanlar Kelamullah nazarıyla bakarken gayr-ı müslimlerin temsil ettiği oryantalist yaklaşımlar Kur'anı farklı şekillerde tanımlamışlardır. Kimi oryantalistler onu Kitab-ı Mukkades'in taklidi, kimileri Hz. Muhammed (s)'in hayatına ışık tutan tarihsel bir belge, kimileri de bir edebiyat ürünü olarak tanımlamışlardır. Bu bakış açılarındaki farklılık oryantalistlerin farklı metodolojiler ve ön kabuller doğrultusunda hareket etmelerinden kaynaklanmıştır. Batı'da geliştirilen oryantalist yaklaşımların ortak yanı Kur'an'ın Allah kelamı ve Hz. Muhammed (s)'in de Allah'ın resulü olduğu inancını inkar etmeleri olmuştur. Bu ortak paydada hareket eden bir oryantalist olan John Wansbrough geleneksel oryantalist yaklaşımlardan farklı olarak Kitab-ı Mukaddes araştırmalarında kullanılan edebi tahlil metodunu Kur'an'a ve erken dönem İslam literatürüne uygulamaya çalışmıştır. Bu çalışmada oryantalist yaklaşımlara örnek olarak Kur'an'ı üçüncü/dokuzuncu yüzyılda kanonik metne dönüşmüş bir kitap ve İslam'ı da Mezopotamya'da Yahudi ve Hıristiyan gruplarla polemik içine giren Arapların iki asırlık uzun bir süreçte manevi baskı altında oluşturduğu bir din olarak sunan John Wansbrough'nun hayatı, eserleri, teorileri ve metodolojisi incelenmiştir. Wansbrough'nun tarihsel ve toplumsal gerçeklerle örtüşmeyen tez ve iddialarıyla hem İslam tarihçiliğini hem de islami rivayetlerin tarihsel vakıalara delaletini kabul eden oryantalist muktesebatı hiçe indirgeyen ve tüm İslam literatürünü kurguya bağlayan bir ön kabülle inceleme yaptığı sonucuna varılmıştır. Wansbrough'nun öncülük ettiği revizyonist/aşırı şüpheci anlayışın bilimsel inceleme kisvesinde İslam'ın temel unsurlarını tahrip etmeye çalışan menfi bir oryantalist yaklaşımdan ibaret olduğu tespiti yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

One of the most remarkable aspects of orientalist approaches which depict various forms of efforts made by the West to define the East has been with regard to their view of the Quran. While Muslims have looked at the Quran as the word of Allah, the orientalist approaches, the representatives of which are non-Muslims, defined it in many different ways. Some have defined it as an imitation of the Bible, some as a historical document which sheds light to the life of the Prophet Muhammed (pbuh), and some as a literary product. Differences in the aproaches stemmed from their motions with different methologies and postulates. The common point which brings together all the oriantalist approaches in the West is their denial of the Quran to be the word of Allah and of the Prophet to be his messenger. Sharing this common point with other orientalists, but as distinct from traditional approaches, John Wansbrough tried to apply the literary analysis method used in biblical studies to the Quran. In this study, as an example of orientalist approaches, the life, works, theories and methodology of John Wansbrough who asserted that the Quran was a book brought together first in the third/nineth century, and that Islam is a religion composed by Arabs under moral pressure in Mesopotamia in polemic with Judeo-Christian sects in a long period comprising approximately two centuries are examined. It has been inferred that Wansbrough with his thesis and assertions which do not overlap with social and historical facts studied the Islamic literature and the Quran by a prejudice rendering the Islamic historiography and the orientalist acquis, which at least accepts the attest of Islamic accounts to historical events down, and ascribing the whole Islamic literature to fictions of later generations.

Benzer Tezler

  1. Erken dönem İslam tarihi yazımı üzerine oryantalist yaklaşımlar: Fred M. Donner örneği

    Orientalist approaches on early Islamic historiography: The case of Fred M. Donner

    SARA BABACAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinAtatürk Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. HANEFİ PALABIYIK

  2. Kur'ân-ı Kerim tarihine yönelik bazı oryantalist yaklaşımlar

    Some orientalist approaches to the history of Qur'an

    AHMET ARTUÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinFırat Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NESRİŞAH SAYLAN

  3. Fransızca literatürde Hz. Muhammed ve Kur'ân'a yaklaşımlar

    Approaches to Muhammad and the Qur'an in French literature

    ENSAR YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT OKUMUŞ

  4. Garanik kıssası ve oryantalist yaklaşımlar

    Garanic story and orientalist approaches

    MUHAMMED BALBAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinHarran Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. HİKMET AKDEMİR

  5. Çağdaş oryantalist düşüncede kıraat olgusu: The Encyclopaedia of the Qur'ân örneği

    The notion of qiraat in contemporary orientalist thought: The Encyclopaedia of the Qur'ân example

    İSHAK KIZILASLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET EMİN MAŞALI