Sosyal dışlanmanın etik olmayan tüketici davranışı göstermeeğilimi üzerindeki etkisi: Deneysel bir çalışma
The effect of social exclusion on the tendency to engage inunethical consumer behavior: An experimental study
- Tez No: 456839
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHTİŞEN KAVAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Dışlanma, Deneysel Çalışma, Etik Karar Verme, Etik Olmayan Tüketici Davranışı, Social Exclusion, Experimental Study, Ethical Decision Making, Unethical Consumer Behavior
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışmanın amacı sosyal dışlanmanın etik olmayan tüketici davranışı ve yakınlık kurma amaçlı etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimi üzerindeki etkisini ölçmektir. Bununla birlikte, dört temel ihtiyaçtan kontrol ve var olmanın anlamı ihtiyaçlarının sosyal dışlanma ve etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimi ilişkisine olan aracılık etkisi; ait olma ve özsaygı ihtiyaçlarının ise sosyal dışlanma ve yakınlık kurma amaçlı etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimi ilişkisine olan aracılık etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, dört deneysel çalışma yapılmıştır. Her bir deney birbirinden bağımsız ve farklı denekler ile gerçekleştirilmiştir. Birinci deneyde, sosyal dışlanmanın erkeklerde etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimini arttırdığı bulunmuştur. İkinci deneyde sosyal dışlanmanın yakınlık kurma amaçlı etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimini azalttığı tespit edilmiştir. Üçüncü deneyde kontrol ve var olmanın anlamı ihtiyaçlarının, sosyal dışlanma ve etik olmayan tüketici davranışı ilişkisine aracılık etkilerinin olmadığı; ancak kontrol ve var olmanın anlamı ihtiyaçları tehdit edilen bireylerin etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimlerinin arttığı bulunmuştur. Sosyal dışlanmanın da bu ihtiyaçları tehdit eden bir faktör olarak, etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimindeki artışı tetiklediği söylenebilir. Son deneyde ise, sosyal dışlanma ve yakınlık kurma amaçlı etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimi ilişkisinde, ait olma ihtiyacının aracılık etkisinin bulunduğu, ancak özsaygı ihtiyacının aracılık etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışmanın ulaşılabilen kaynaklar değerlendirildiğinde, sosyal dışlanmanın bireyler üzerindeki etkisini tüketici etiği kapsamında inceleyen, ilk çalışma olduğu düşünülmektedir. Bu alanda yapılan ilk çalışma olmasının dışında, diğer bir katkısı ise sosyal dışlanmanın bireylerin tekrar yakınlık kurma çabasını artırabileceğini varsayan sosyal tekrar bağlanma hipotezinin, yakınlık kurma amaçlı etik olmayan tüketici davranışı gösterme eğilimi kapsamında, doğrulanamayabileceğini göstermiş olmasıdır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to analyze the effect of social exclusion on the tendency to engage in unethical consumer behavior and on tendency to engage in unethical consumer behavior for making a connection. Besides, the mediation effect of control and meaningful existence needs on social exclusion and tendecy to engage in unethical consumer behavior relationship; and the mediation effect of belonginess and self esteem needs on social exclusion and tendecy to engage in unethical consumer behavior for making a connection, are also tested. For this purpose, four experiments are conducted seperately and with different samples. In the first experiment, it is confirmed that exclusion increases the tendecy to engage in unethical consumer behavior of men. In the second experiment, it is found that exclusion decreases the tendecy to engage in unethical consumer for making a connection. In the third experiment, it is determined that control and meaningful existence needs do not have mediation effect on social exclusion and tendecy to engage in unethical consumer behavior relationship. However, it is found out that individuals whose control and meanignful existence needs are threatened, are more likely to engage in unethical consumer behavior. Therefore, social exclusion, a threatening factor of these needs, may trigger the increase of tendecy to engage in unethical consumer behavior. In the last experiment, it is confirmed that belonginess need has a mediation effect on the relationship of exclusion and tendency to engage in unethical consumer behavior for making a connection but self esteem does not have this effect. Considering the accessible sources, it is supposed that this study is the first one analyzing the the effect of exclusion in the scope of consumer ethics. Besides, this study contributes through indicating that social reconnection hypothesis may not be validated for tendency to engage in unethical consumer behavior for making connection.
Benzer Tezler
- The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities
Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri
JAMAL APPIAH-KUBI
Doktora
İngilizce
2022
Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Ortaöğretim öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın sosyal dışlanma ve umut düzeyleri ile ilişkisi
The relationship between psychological resilience in high school students social ostracism and hope levels
YUSUF İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KANAK
- Eğitim örgütlerinde dışlanma
Exclusion in educational organizations
SAVAŞ KAMALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGEN KIRAL
- Tıp etiği açısından sağlık hakkı ve romanlar üzerine bir çalışma
A study on right to health and roma people in the scope of medical ethics
PERİHAN ELİF EKMEKCİ
Doktora
Türkçe
2014
Deontoloji ve Tıp TarihiAnkara ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA ARDA
- Etik liderliğin örgütsel dışlanma ve örgütsel sessizliğe etkisi: Kırıkkale Üniversitesi çalışanlarına yönelik bir araştırma
The effect of ethical leadership on organizational ostracism and organizational silence: A research for Kırıkkale University employees
ERTUĞRUL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeKırıkkale ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BOZACI