Bazı çeltik çeşitlerinde fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin karşılaştırılması
Comparison of direct sowing and transplanting methods for some paddy cultivars
- Tez No: 457869
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL SEZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tahıllar ve Yemeklik Baklagiller Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Dünya'da fideleme yöntem ile çeltik üretimi, birçok avantajından dolayı serpme ekime tercih edilmektedir. Ülkemizde ise son yıllarda ithal edilen fideleme dikim makineleri sayesinde sınırlı da olsa uygulama alanı bulmuştur. Bu araştırmada, makineli fideleme ve elle serpme ekim yöntemlerinin, ülkemizde yetiştiriciliği yapılan çeltik çeşitlerin, fenolojik, morfolojik, agronomik ve kalitelerine ait 20 parametreye etkisi incelenmiştir. Araştırma, 2015–2016 yılları yetiştirme sezonunda“Bölünmüş Parseller Deneme”deseninde 4 tekerrürlü olarak, OMÜTUAM-Bafra istasyonunda yürütülmüştür. Yapılan istatistiki analizlerin iki yıllık sonuçlarına göre; ekim yöntelerinin etkisi, sterilite ve pirinç tane uzunluk/genişlik oranı hariç diğer parametreler, çeşitlerde ise tüm parametrelerde farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Yıllar ve çeşitler ortalaması olarak serpme ekim yöntemi dekara 791.2 kg verim verirken, fideleme ekim yönteminde 721.6 kg tane verimi alınmıştır. Çeşitlerin ekim yöntemlerine verdiği tepki farklılık göstermiş, dekara en fazla tane verimi, fideleme yöntemi ile yetiştirilen Halilbey çeşidinden (1122.6 kg), serpme ekim yönteminde ise Halilbey, Paşalı, Mis- 2013 ve Osmancık-97 çeşitlerinden, (sırasıyla, 916.0, 901.3, 849.7 ve 787.6 kg) elde edilmiştir. Serpme ve fideleme yöntemlerinde, çeltik verimini doğrudan etkileyen, salkımda tane sayısı, salkımda tane ağırlığı, metrekaredeki salkım sayısı ve çeltik bin tane ağırlığında en yüksek değerler, sırasıyla, 80.87-120.54 adet; 2.85-4.90 g; 477.00-231.75 adet ve 43.66-38.47 g olarak saptanmıştır. Ayrıca, çeltik kalite parametrelerinden, kırıksız pirinç randımanı, pirinç tane uzunluğu, pirinç tane genişliği, pirinç tane uzunluk/genişlik oranı ve pirinç bin tane ağırlığı en yüksek değerleri serpme ve fideleme yöntemine göre, sırasıyla, % 59.20-61.35; 6.71-6.57 mm; 2.91-2.90 mm; 2.75-2.93 mm ve 29.28-31.30 g olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonucuna göre, fideleme yönteminde Halilbey çeşidi, serpme de ise Halilbey, Paşalı, Mis-2013 ve Osmancık-97 çeşitleri tercih edilebilir. Küresel ısınma, su kaynaklarının etkin kullanımı, yabancı ot kontrolü, kalite gibi nedenlerden dolayı, küçük işletmelerde tam mekanizasyon fideleme çeltik ekim yöntemi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Rice can either be direct seeded or transplanted. With several advantages, transplanting is preferred worldwide over direct seeding. In Turkey, transplanting is also getting more common in each day with recently imported transplanting machines. In present thesis, effects of machine transplanting and direct sowing methods on phonological, morphological, agronomic and quality parameters of common paddy cultivars of Turkey were investigated. The research was conducted over the experimental fields of Bafra Station of Ondokuz Mayıs University Agricultural Research and Implementation Center (OMUTUAM) in 2015-2016 growing seasons. Experiments were carried out in“Split Plots”experimental design with 4 replications. Statistical analyses on two-year data revealed that sowing methods had significant effects on all parameters except for sterility and rice kernel length/width ratio and cultivars had significant effects on all parameters. As the average of years and cultivars, the yield was 791.2 kg/da in direct sowing and 721.6 kg/da in transplanting. Cultivars had different responses to sowing methods. The greatest yield in transplanting method was obtained from Halilbey cultivar (1122.6 kg/da) and the greatest yields in direct sowing were obtained from Halilbey, Paşalı, Mis-2013 and Osmancık-97 cultivars (respectively with 916.0, 901.3, 849.7 and 787.6 kg/da). Number of kernels per panicle, kernel weights per panicle, number of panicles per square meter and thousand-kernel weight directly influence unit area yields of paddy cultivars and the greatest values in direct sowing and transplanting methods were respectively observed as 80.87-120.54 kernels; 2.85-4.90 g; 477.00-231.75 panicles and 43.66-38.47 g. Of the quality parameters, the greatest unbroken kernel percentages, kernel lengths, kernel widths, length/width ratios and thousand-kernel weights in direct sowing and transplanting methods were respectively observed as 59.20-61.35%; 6.71-6.57 mm; 2.91-2.90 mm; 2.75-2.93 and 29.28-31.30 g. It was recommended based on current findings that Halilbey cultivars should be preferred in transplanting method and Halilbey, Paşalı, Mis-2013 and Osmancık-97 cultivars should be preferred in direct sowing method for efficient use of water resources, to avoid from the negative impacts of global warming and for quality concerns.
Benzer Tezler
- Fideleme ve serpme ekim yöntemlerinin çeltiğin verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine etkileri
The Effects of transplanting and broadcast sawing methods on paddy yield, yield components and some quality characters
YUSUF ŞAVŞATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Bazı çeltik (Oryza sativa L.) çeşitlerinde kuraklığa tolerans cevaplarının araştırılması
Investigation of drought tolerance response in some rice (Oryza sativa L.) cultivars
İBRAHİM SELÇUK KURU
Doktora
Türkçe
2017
BiyolojiDicle ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM IŞIKALAN
DOÇ. DR. FİLİZ AKBAŞ
- Türkiye'de geliştirilen bazı çeltik çeşitlerinde peroksidaz gen polimorfizminin belirlenmesi
Detection of peroxidase gene polymorphism in rice varieties developed in Turkey
GÜLTEN HİLOOĞLU
- Kızılırmak koşullarında bazı çeltik çeşitlerinde damla ve tava sulama yöntemlerinin etkinliğinin karşılaştırılması
Comparing the efficiency of drip and surface irrigation methods in some rice varieties in Kizilirmak
BERKİN ARCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarım ve Yaşam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY ÇİÇEK
DOÇ. DR. ALPASLAN KUŞVURAN
- Çinko uygulamasının bazı çeltik çeşitlerinde verim ile tanede çinko, fosfor ve fitin asidi konsantrasyonuna etkisi
The effect of zinc application on yield and grain zinc, phosphorus and phytic acid concentration of some rice genotypes
HESNA ÖZCAN