Türkiye'de vergi cezası, denetimi ve uzlaşma oranları üzerine optimal vergi stratejisi
Optimal tax strategies on the rate of tax penalty, auditing and settlement in Turkey
- Tez No: 458701
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP KÖK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Maliye, İşletme, Economics, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Optimal Vergi Stratejisi, Vergi Oranı, Vergi Cezası, Optimal Tax Strategy, Tax Rate, Tax Penalty
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Mükellefler verginin tahakkuk ettiği yıldaki inceleme oranını veri alarak tahakkuk etmiş vergiyi ödemekten kaçınmaktadırlar. Ancak, mükellefler incelemeye dahil olma olasılığı karşısında vergi kaçırmanın maliyetini ödenmesi gereken vergi ile karşılaştırmakta ve uzlaşma müessesesindeki karar süreci karşısında belirsiz bir algı içerisine girmektedirler. Bu bağlamda optimal vergi cezasının belirlenmesine yönelik hem devleti hem de mükellefi tatmin edebilecek bir karar stratejisi geliştirmenin gerekliliği oldukça önem arz etmektedir. Bu gereklilik ile birlikte tarafımızdan sondaj usulü ile seçilen mükellef örneklerinde hasılat beyan koşulunun sağlanmadığı anlaşılmıştır. Bu tespitten hareketle optimal vergi politikasına ilişkin devlet ile mükellefler arasındaki çıkar çatışmasının en aza indirilmesini sınayacak senaryolar üzerinden politika önermelerinde bulunulmuş ve uzlaşma müessesesi açısından referans bir strateji teklifi geliştirilmiştir. Buna göre, alternatif senaryo grupları ve kısa, orta-uzun vadeli politika önermeleri bağlamında, kısa vadeli politika önermeleri senaryo A ve B olmak üzere iki grup halinde açıklanmış ve en optimal senaryo A ve B'de yer alan değerlendirmeler ışığında kısa vadede denetim oranı ve vergi oranı sabit iken uzlaşma oranı ve ceza oranının devlet lehine olan bileşkeler % 75,00-10,16 kat düzeyi olarak tespit edildiğinde, bu önerme optimal politika önermesi olarak geliştirilmiştir. Uzun vadeli politika önermeleri senaryo C ve D'de yer alan değerlendirmeler ışığında, orta-uzun vadede vergi oranı ( % 18) sabitken denetim, uzlaşma ve ceza oranı açısından devlet lehine olan bileşkeler sırasıyla % 10, % 75,00 ve en az 2,16 kat düzeyinde olmalısı gerektiği hususu karar kriterleri çerçevesinde önerilmiştir. Uzlaşma müessesesi açısından geliştirilen yeni bir strateji ile uzlaşma müessesesini daha etkin kılarak hasılat beyan koşulunun sağlanmasının kolaylaştırılması, vergi otoritesinin üzerindeki uzlaşma iş yükünün tamamen bitirilmesi, kırtasiyeciliğin yok olması, her mükellefe risk puanına göre farklı uzlaşma oranları uygulanarak vergide adalet ilkesine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde optimal vergi kavramı ve optimal vergilemeye yönelik yaklaşımlar ele alınmış ve optimal vergileme temel ilkeleri ile birlikte açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise optimal vergi teorisinin Türkiye uygulaması başlığı altında optimal vergi uygulamasına yönelik hukuki altyapı, optimal vergi uygulamasının ekonomik etkinliği ve vergi incelemesi ve performans gerçekleşmeleri açıklanmıştır. Üçüncü bölüm uygulamalı çerçeveden oluşmaktadır. İlk iki bölümün ışığında tarafımızdan geliştirilen vergi oranı, vergi cezası, denetim ve uzlaşma oranları üzerine karar kriterinden hareketle senaryolar temelli Türkiye özelinde optimal vergi stratejisi geliştirilmiş ve Türkiye özelinde optimal karar kriteri irdelenerek analiz sonuçlarından hareketle Türkiye için tarafımızdan kurgulanan hasılat beyanı koşullu alternatif hesap modülünden hareketle oluşturulan senaryolardan baz alınarak kısa, orta-uzun vadeli politika önerilerinde bulunulmuş ve ayrıca uzlaşma müessesi açısından yeni bir strateji önerisi geliştirilerek üçüncü bölüm tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The taxpayers avoid paying the liability reserve by taking the data from analysis rate in the year when the tax is imputed. However, taxpayers compare the cost of evasion with the cost of the tax to be paid -in case of the possibility of being included in the inspection- and they are confused with the decision process in the settlement organisation. In this context, it is of great importance to produce a decision strategy aiming at defining the optimal tax penalty to satisfy both the state and the taxpayer. Along with this necessity, it is understood in the taxpayer examples chosen by us through precision sampling that the statement of revenue condition is not fulfilled. With reference to this determination, policy suggestions are made over the scenarios testing the minimization of the clash of interests between the state and the taxpayers regarding the optimal tax policy and a reference strategy suggestion is developed in terms of conciliation organization. According to this, in terms of the alternative scenario groups and the short and medium-long term policy suggestions; short term policy suggestions are explained in two groups as A and B. The most optimal scenario in the light of A and B evaluations is that audit rate and tax rate is fixed in the short term while the resultants of conciliation and penalty rate on behalf of the state is defined as 75,00-10,16%; this suggestion is developed as the optimal policy suggestion. Considering the evaluations included in the long term policy suggestions of C and D scenarios, while the medium-long term tax rate (18%) is fixed, it is suggested in the frame of decision criteria that the resultants on behalf of the state in terms of conciliation and penalty are 10% and 75,00%, respectively, and should be at least 2,16 times more. The aim is to make it easy to fulfil the revenue declaration condition by dynamising the conciliation organisation with a new strategy developed in terms of the conciliation organisation, to remove completely the conciliation work load on the tax authority, to efface the bureaucracy, to make contribution to the equity principle by applying different conciliation rates according to the risk score of each tax payer. This study is composed of three parts. In the first part, the concept of optimal tax and the approaches towards optimal taxation are dealt with and are tired to be explained along with the basic principles of optimal taxation. In the second part, under title of application of optimal taxation theory in Turkey, the legal infrastructure and economic efficiency regarding the application of optimal taxation, tax evaluation, and performance realizations are explained. The third part is made up of the practical frame. With reference to the decision criteria on the tax rate, tax penalty, auditing and settlement rates developed by us in the light of the first two parts, being specific to Turkey, the optimal tax strategy based on scenarios is worked up and suggestions are made for short and medium-long term policies depending on the scenarios from the alternative account module conditioned on the statement of revenue which was fictionalized by us for Turkey. Also by developing a new strategy suggestion, the third part was completed.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yapılan vergi incelemelerinde verimlilik ve etkinlik
Effectiveness and efficiency of tax examinations done in Turkey
MUZAFFER ÖZDEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MaliyeHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA İME
- Türkiye'de vergi denetiminin kurumsal gelişimi: Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı
Institutional development of tax audit in Turkey: Turkish Tax İnspection Board
ABDULLAH MARUFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MaliyeCelal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN GÖKBUNAR