Geri Dön

Lise öğrencilerinin stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 4590
  2. Yazar: FERDA AYSAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İ. ETHEM ÖZGÜVEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1988
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 329

Özet

Bu araştırmada lise öğrencilerinin stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejilerinin bazı değişkenlerle olan ilişkileri incelenmiştir. Araştırma, 1986-1987öğrenim yılında, İzmir genel liselerinin I ve III 'üncüsınıflarından seçilen 357 kız ve 255 erkek olmak üzeretoplam 612 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada öğrencilerin genel olarak stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejilerini ölçmek üzere“Stres Yaşantılarında Kullanılan Başaçıkma Stratejileri Ölçeği”(SYBSÖ) hazırlanmış; bireysel nitelikler ve aileye ilişkin değişkenler hakkında bilgi toplamak üzere bir Kişisel Bilgi Formu geliştirilmiştir. Verilerin analizinde örnekleme giren öğrenciler denencelere bağlı olarak belirlenen 23 değişkene ilişkin olarak gruplara ayrılmış ve bu grupların kullandıkları başaçıkma stratejileri ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Gruplararası ortalama farkların manidar olup olmadığı F testi ile kontrol edilmiş ve bu amaçla tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır.251 Araştırma bulguları, bağımsız değişkenlerin doğası bakımından iki grup içersinde ele alınarak özetlenebilir: (A) Öğrencilerin Ailelerine ilişkin Bulgular Aşağıda maddeler halinde verilen değişkenlerin belirtilen başaçıkma stratejileri ile ilişkileri en az 0.5 düzeyinde Önemli bulunmuştur. 1.Annenin 'ilgisiz1 olarak algılanması çocukların problem çözme ve sosyal destek arama davranışlarını azaltıcı yönde; buna karşın kendini suçlama ve kaçınma davranışlarını artırıcı yönde etkili olmaktadır. 2.Babanın tutumunun 'otoriter* ve 'ilgisiz1 olarak algılanması çocukların kaçınma davranışını artırıcı yönde etkili olmaktadır. Babanın 'demokratik' olarak algılanması ise bu davranış üzerinde azaltıcı yönde etkilidir. 3.Aile üyelerinin hepsine veya herhangibirisine yakınlık duyulması bireylerin problem çözme ve sosyal destek arama davranışlarını artırıcı yönde, kaçınma davranışını ise azaltıcı yönde etkili olmaktadır. Aile üyelerinden hiçbirisine yakınlık duyulmaması ise problem çözme ve sosyal destek arama davranışlarına daha az, kaçınma davranışına daha çok eğilim gösterilmesinde etkilidir..254 algılanması ise kaçınma davranışını artırıcı yönde etkili olmaktadır. 8.Ebeveynin çocuklarını cezalandırması kendini suçlama, hayal etme ve kaçınma davranışlarını artırıcı yönde etkili olmaktadır. Özellikle annenin çocuğuna ceza vermesi ergenin kendini daha çok suçlamasına ve daha çok hayal etmesine neden olmakta; babanın cezalandırması ise kaçınma davranışını artırıcı yönde etkili olmaktadır. 9.Annenin suçlayıcı tavrı ergenlerin hayal etme ve kaçınma davranışlarını artırıcı yönde etkili olmakta; buna karşın ergenin aile üyelerinden hiç.birisi tarafından suçlanmadığını algılaması, belirtilen bu davranışları azaltıcı yönde etkili olmaktadır. 10.Ebeveynin alkol kullanımı çocuklarının hayal etme ve kaçınma davranışlarını artırıcı yönde etkili olmaktadır. 11.Annenin öğrenim düzeyinin okuryazarlık düzeyinde olmaması, ergenlerin problem çözme ve sosyal destek arama davranışlarını azaltıcı yönde etkili olmaktadır. 12.Babanın öğrenim düzeyi, ergenlerin stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejileri üzerinde, önemli düzeyde etkili değildir.255 13. Ergenlerin ailelerinin ekonomik düzeyleri yükseldikçe problem çözme ve sosyal destek arama davranışlarında da bir artış görülmüştür. Ailesinin ekonomik düzeyi 'düşük1 olanlar, ailesinin ekonomik düzeyi 'yüksek' olanlara göre daha fazla kendilerini suçlama eğilimin¬ dedirler. (B) Öğrencilerin Bireysel Niteliklerine İlişkin Bulgular Aşağıda maddeler halinde verilen değişkenlerin belirtilen başaçıkma stratejileri ile ilişkileri en az.05 düzeyinde önemli bulunmuştur. 1.Yaş, birdeğişken olarak, sadece sosyaldestek arama stratejisiile ilişkili bulunmuştur. Bunagöre, öğrenciler yaşlarıbüyüdükçe daha az sosyaldestek aramaktadırlar. 2.Stres yaşantılarında kullanılan başaçıkma stratejileri cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Buna göre, kızlar, erkeklere göre daha fazla problem çözme yöntemlerini kullanmakta ve daha fazla sosyal destek aramaya yönelmektedirler. Erkekler ise kızlara göre kendilerini daha az suçlamakta, daha az hayal etmekte buna karşın daha fazla kaçınma davranışı göstermektedirler..256 3.Öğrencilerin'kardeşler arasındaki doğum sırası ile stres yaşantılarında kullanacakları başaçıkma stratejileri arasında bir ilişki bulunmamıştır. 4.Öğrencilerden akademik başarı düzeyi yüksek çılanlar, başarı düzeyi düşük olanlara göre, daha çok problem çözme yöntemlerini kullanmaktadırlar. Buna karşın bu grubun kendini suçlama, hayal etme ve kaçınma düzeyleri daha düşüktür. 5.Kendilerini 'kararlı' olarak algılayan ergenler, kendilerini 'kararsız' olarak algılayanlara göre, daha çok problem çözme davranışı göstermekte buna karşın daha az kendini suçlama, hayal etme ve kaçınma davranışları göstermeye eğilimlidirler. 6.Kendilerini 'mücadeleci' olarak algılayan ergenler, kendilerini 'çaresiz' olarak algılayanlara göre, daha çok problem çözme davranışı göstermekte; buna karşın daha az kendini suçlama, hayal etme ve kaçınma davranışları göstermeye eğilimlidirler. 7.Kendilerini 'becerikli' olarak algılayan ergenler, kendilerini 'beceriksiz' olarak algılayanlara göre, daha çok problem çözme ve sosyal destek arama davranışları göstermekte; buna karşın daha az kendini suçlama, hayal etme ve kaçınma davranışları göstermeye eğilimlidirler.257 8.Kendilerini 'mutlu* olarak algılayan ergenler, kendilerini 'mutsuz' olarak algılayanlara göre, daha çok problem çözme ve sosyal destek arama davranışları göstermekte ve kendilerini daha az suçlayıcı bir tutum içersindedirler. 9.Desteği içten alan ergenler, desteği dıştan alanlarla karşılaştırıldığında, desteği içten alanlar daha çok problem çözme davranışı göstermekte; buna karşın daha az hayal etme ve kaçınma davranışları göstermeye eğilimlidirler. 10.Akademik başarılarına ilişkin beklentileri (umu düzeyi) birbirini izleyen iki yılda kararlılık gösteren öğrenciler, umu düzeyi düşen veya yükselenlere göre daha fazla problem çözme davranışı göstermektedirler. Akademik başarıya ilişkin umu düzeyi düşenler, umu düzeyi değişmeyen ve umu düzeyi yükselenlere göre, daha fazla kendilerini suçlayıp daha çok hayal etme davranışı göstermektedirler. Umu düzeyi düşenler, umu düzeyi değişmeyenlere göre, daha fazla kaçınma davranışı göstermektedirler. Elde edilen bulgularda, stres yaşantılarında kullanılan başaçıkma stratejilerinin bazı ailesel etmenler ve bireysel özelliklerle ilişkili olduğu belirlenmiştir..250 Buna göre, ebeveynin, özellikle annenin 'otoriter', 'demokratik' ve 'ilgisiz1 olarak algılanan tutumu; aile üyeleriyle sorunların paylaşılıp paylaşılmaması; ebeveynin ceza verme davranışı ile suçlayıcı tavrı, ebeveynin başaçıkma davranışı, ailenin ekonomik düzeyi, cinsiyet, benlik düzeyi ve olaylar üzerinde kontrolün olup olmadığına ilişkin inanç, ergenlerin, stres yaşantılarında kullandıkları başaçıkma stratejilerinin türünü belirleyici nitelikteki değişkenlerdir.

Özet (Çeviri)

The present investigation is desingned to address some variables related to coping strategies of high-school students under stressful experiences. Subjects for the present study vere a total of 612 students (58% female students and 42% male students) who vere attending Lise I and Lise III classes during the academic year of 1986-1987. The data exarained in the study vere collected through the use of two instruments.“Coping Strategies Used in Stressful Experiences”(SYBSÖ) was used to describe the coping strategies employed.“Individual DataForm”comprised of two sets of variables, was used to examine the influence of variables on the coping strategies rated by the students. To examine the relation between coping strategies and the independent variables indentified in the hypothesis, one-way analysis of variance was carried out and the F-test was used to test the significance of the differences among the groups. The research findings are summarized in two different groups regarding the nature of the variables tested..260 (A) The Findings Associated With the Familial Variables: The given associations betveen the independent variables and the coping strategies employed were found to be at the significance level of.05. 1.Individuals who perceive their raothers to be 1indifferent“ in their attitudes tovards them, scored low on Problem Solving and Seeking Social Support Scales and scored high on Blamed-Self and Avoidance scales. 2.Individuals who perceive theirfathers to be ”indifferent“ ör ”authoritarian" in theirattitudes tovrard them, scored higher on Avoidance scale,than those who perceive their fathers to be 'deraocratic'. 3.Individuals who reported themselves as feeling close to the family members, rated higher on Problem Solving and Seeking Social Support scales and rated lower on Avoidance scale as compared to individuals who reported themselves as feeling close to none of the family members. 4.individuals who share their emotional problems with their parents ör with teachers and some seniors in the environment, tend to use Problem Solving coping strategies261 more frequently than those who don't share their emotional problems with anyone. Individuals who share their emotional problems vrith their mothers, rated low on Blamed Şelf and Avoidance Scales as compared with individuals who don't share their emotional problems at ali. 5.individuals who discuss their academic problems with their parents ör teachers and some seniors in their environment, rated high on Problem Solving Scale. Students who don't discuss their academic problems with anyone don't seek social support as a coping strategy in other stressful experiences either. Compared with the ones who share their academic problems with their parents, this group tends to use avoidance as a coping strategy more often. The group who reportedly shared their academic problems with their peers only ör with no öne, scored higher on Blamed Şelf Scale as opposed to the group who reportedly shared their academic problems with their mothers. 6.The female students who perceive their mothers to have effective coping styles, scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales, and lower on Blamed-Self, Wishful Thinking and Avoidance Scales; as opposed to the female students who reported their mothers to have ineffective coping styles..262 There was no association found between the mothers' 'coping behavior and their sons1 coping strategies except for the wishful thinking strategy. The group of male students who reported their mothers' coping styles to be passive, scored higher on Wishful Thinking Scale as compared with the group who reported they had mothers with effective coping styles. 7.The female students who perceive their fathers to have effective coping styles, scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales and lover on Blamed Şelf and Avoidance Scales than those who reported their fathers to have ineffective coping styles, The male students who perceive their fathers1 coping styles to be effective, scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales and lower on Avoidance Scale as compared with the group who reportedly had mothers with effective coping styles. 8.Individuals who reportedly have been punished by their parents rated higher on Blamed-Slef, Wishful Thinking and Avoidance Scales as compared with the group who reportedly have not been punished by their parents. Maternal punitiveness was associated highly with high scores on263 Blamed-Self and Wishful Thinking Scales vhereas paternal punitiveness correlated highly with high scores on Avoidance Scale. 9.Individuals who have reported that they have felt their mothers1 blaming attitude tovards them, rated higher on Wishful Thinking and Avoidance Scales as compared with the group who reportedly have not felt such an attitude from any of the family members. 10.The alcohol consumption of the parents has a negative effect on the childeren's coping strategies. Individuals whose parents consume alcohol have rated theraselves as frequently using avoidance and wishful thinking as the coping strategies. 11.Individuals whose mothers were reported to be illiterate scored lover on Problem Solving and Seeking Social Support Scales as compared to individuals vhose mothers were educated. individuals vhose mothers were high school graduates scored high on Problem Solving Scale and individuals whose mothers vere pre-school graduates scored high on Seeking Social Support Scale..264 12.Fathers1 educational level wasn't associated with the coping strategies of the individuals. 13.individuals who reported their families1 economic status to be at 'low lewels', scored higher on Blamed Şelf Scale and lover on Problem Solving and Seeking Social Support Scales as compared to individuals who reported their families' economic status to be at 'high levels1. (B) The Findings Associated With the Personeli and Psychological Variables: The given associations betveen the independent variables and the coping strategies employed vere found to be at the significance level of.05. 1.Students' Seeking Social Support Scale scores vere found to be significantly different from öne age group to the next as veli as from öne year to the other. Older students had significantly lover scores on Seeking Social Support Scale than did younger students. 2.The coping strategies employed in stressful experiences vere found to be significantly different betveen the tvo genders. Female students scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales as compared vith265 male students who scored less on Blamed Şelf and Wishful Thinking Scales and more on Avoidance Scale. 3.Birth order of the students was not found to be correlated with the coping strategies employed. 4.Students who had high levels of academic achievement scored higher on Problem Solving Scale and lover on Blaraed Şelf, Wislful Thinking and Avoidance Scales as compared to students who had low levels of academic achievement. 5.Individuals who preceived themselves to be 'decisive', scored higher on Problem Solving Scale and lower on Blamed Şelf, Wishful Thinking and Avoidance Scales as compared with individuals who perceived themselves to be 1indecisive *. 6.individuals who perceived themselves to be 'strivers1, scored higher on Problem Solving Scale and lover on Blamed Şelf, Wishful Thinking and Avoidance Scales as compared with individuals who perceived themselves to be 'helpless'. 7.individuals who perceive themselves to be 'skillful1, scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales and lover on Blamed Şelf, Wishful.266 Thinking and Avoidance Scales as compared with individuals who perceive theraselves to be 'unskillful'. 8.individuals who perceive themselves to be 'happy1, scored higher on Problem Solving and Seeking Social Support Scales and lover on Blamed Şelf Scale as compared with individuals who perceive themselves to be 'unhappy1. 9.individuals with an internal locusof control scored higher on Problem Solving and loveron Wishfull Thinking and Avoidance Scales as compared toindividuals with an external locus of control. 10.individuals who have unchanged expectancy level of academic achievement in the two consecutive years scored higher on Problem Solving Scale as compared to individuals vhose level of expectancy regarding academic achivement changed in two coniecutive years. individuals vhose level of expectancy regarding academic achievement decreased, had higher scores on Blamed Şelf Scale as compared to individuals vhose level of expectancy vas unchanged ör increased. individuals whose level of expectancy regarding academic achievement decreased, scored higher on Avoidance Scale as compared to those vhose level of expectancy didn't change.267 The results of the present study, suggest that, some familial and psychological variables are important antecedents of coping behavior. Thus, parental behavior, particularly that of the mother; parents' punitiveness and blaming attitude; parents' perceived coping behavior; family's economic status; gender; self-esteem; and locus of control are variables that determine the coping strategies of the adolescents.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    186680

    Lise öğrencilerinde stres başaçıkma ve dini başaçıkma

    Coping with stress and religious handling of stressful situations in high school students

    AYŞE GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    DinSakarya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ABDÜLVAHİT İMAMOĞLU

  2. Tez No

    89363

    Bir grup lise öğrencisinin atılganlık düzeyi ile stresle başaçıkma yolları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    A Search on a group of high school students assertiveness level and coping strategies used in stress

    YİĞİT GÖRÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERDA AYSAN

  3. Tez No

    74567

    Stresle başaçıkma stratejileri ile denetim odağı düzeyi arasındaki ilişki: Bir grup lise öğrencisi üzerinde yapılan bir araştırma

    The Relationship between coping strategies and locus of control: A Study on a group of high school students

    NİVİDE DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERDA AYSAN

  4. Tez No

    117015

    Bir grup lise öğrencisinin stresle başa çıkma yolları ile strese karşı dayanıklıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The Relation between coping strategies of high school students under stressful experiences and their level of hardiness in stressful situations

    MERAL PAMIK ÇİFTÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FERDA AYSAN

  5. Tez No

    279955

    Lise öğrencilerinin eğitimde yabancılaşma sorunu: Ankara ili Yenimahalle ilçesi iki genel lise örneği

    The problem of high school students? alienation in education: Two general high school samples in Yenimahalle district of Ankara province

    FATMA TÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    PROF. DR. NEJLA KURUL

Geri Dön