Sultansazlığı örneğinde ıslak alanların çevre koruma açısından önemi üzerinde bir araştırma
A research on the value of wetlands in environmental conservation; case study:Sultan marshes
- Tez No: 45914
- Danışmanlar: PROF.DR. NUR SÖZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
ÖZET Doktora Tezi SULTANSAZLI?I ÖRNE?İNDE ISLAK ALANLARIN ÇEVRE KORUMA AÇISINDAN ÖNEMİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA NİLGÜL KARADENİZ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Nur SÖZEN 1995, Sayfa: 268 Jüri: Prof. Dr Nur SÖZEN Prof. Dr.Metin BAŞAL Doç. Dr. Sedat YERLİ Yeryüzündeki en önemli temel ekosistemlerden birini oluşturdukları halde, yıllardır işe yaramaz ve zararlı alanlar olarak görülen ıslak alanların değeri, günümüzde yeni yeni anlaşılmaktadır. Buna rağmen yine de ıslak alanların konut, endüstri ve tarım gibi gelişmeleri engellediği düşüncesi tamamen yok olmamıştır. Bu nedenle ıslak alanlarla ilgili çalışmalar gündeme geldiğinde, geçmişten gelen bu tür olumsuz düşüncelerin etkisiyle, ıslak alanların kurutularak farklı kullanımlara dönüştürülmeleri fikri hep üstün gelmiştir. Böylece bu tür duyarlı ekosistemlerdeki habitatların dolayısıyla pek çok ıslak alan işlevinin zarar görmesine ve hatta yok olmasına neden olunmuştur. Ancak son yıllarda gerek uluslararası ve gerekse ulusal düzeyde, büyük hareketlilik gösteren çevresel eylemler ve bilinçlenme, ıslak alanlar gibi duyarlı ekosistemlerin korunması konusunda oldukça etkin hareketlerin gelişmesini sağlamıştır. Böylesine olumlu gelişmelerin görülmesine ve niteliğini yitirmemiş doğalıslak alanlar yönünden halen zengin bir ülke konumunda olmamıza rağmen, bu alanların kesin sınırlarının ve sınırlarındaki değişkenliğin saptanamamış olması ve envanterlerinin elde edilememesi, yeterli koruma önlemlerinin alınmasını güçleştirmektedir. Ekolojik bakış açısı ile yaklaşıldığında Sultansazlığı ve benzeri ekosistemlerde sürdürülebilirliğin ancak, akılcı planlama kararlarının alınmasıyla mümkün olabileceği ortadadır. Akılcı planlama kararlarının üretilebilmesi için ekosistemin sahip olduğu özel niteliklerden dolayı alana ait veriler, gerçekçi, güvenilir, sürekli denetimi olanak tanıyan, çabuk elde edilebilir ve ulaşılabilir olmayı ve zaman içindeki gelişmeleri izlemeye fırsat veren bir kaynaktan elde edilmeyi gerekli kılmaktadır. Böylesi verilerin elde edilmesine olanak tanıyan tekniklerin başında, CBS ve Uzaktan Algılama gelmektedir. Bu nedenle Sultansazlığı örneğinde, ıslak alanların sürdürülebilir kullanımlarının nasıl sağlanacağını belirlemek amacıyla öncelikle, araştırma alanının doğal ve kültürel kaynakları saptanmış ve CBS ortamına aktarılmıştır. Daha sonra değerlendirmeye alınacak mevcut ve potansiyel kullanımlara karar verilerek, bu kullanımlara karşı kaynakların duyarlılığı ortaya konmuş ve kullanımların, doğal ve kültürel kaynaklara etkilerinin yoğunluğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, risk analizini gerçekleştirmek üzere CBS ortamında değerlendirmeye alınmıştır. Ortaya konulan yüksek riskli alanlar, özel koruma önlemlerinin alınmasının gerekli olduğu, düşük riskli alanlar ise sınırları çizilmiş kullanımların yer verilebileceği alanlardır. Sonuç olarak Sultansazlığı ve benzeri ekosistemlerde yer verilebilecek kullanımların sınırlarını çizmek için de havza boyutunda yönetimin gerekliliği ortaya konmuş ve sürdürülebilir havza yönetimi kararları geliştirilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Islak alan (sulak alan), Islak alan sınıflandırması, Islak alan koruma ve yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), Uzaktan Algılama, Risk Analizi, Havza Yönetimi, Bütüncül Yaklaşım
Özet (Çeviri)
III ABSTRACT Ph. D. Thesis A RESEARCH ON THE VALUE OF WETLANDS IN ENVIRONMENTAL CONSERVATION, CASE STUDY: SULTAN MARSHES NİLGÜL KARADENİZ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Landscape Architecture Supervisor: Prof. Dr. Nur SÖZEN 1995, Page: 268 Jury: Prof. Dr Nur SÖZEN Prof. Dr. Metin BASAL Assoc.Prof.Dr. Sedat YERLİ In spite of being one of the most important ecosystems of the earth, the value of wetlands was not understood until very recently and they have been considered as waste and even harmful areas in the past. Although the value of wetlands seem to gain more appreciation nowadays, it is not easy to say that the idea of wetlands creating obstacles for developments in various sectors such as housing, industry and agriculture is totally disappeared for this reason, whenever any issue related to wetlands come into the agenda with the negative influence of the past experiences and approaches, transforming wetlands into different uses through drying / draining becomes almost inevitable. Thus habitats and wetland functions in these sensitive ecosystems are badly damaged and sometimes totally lost.IV However environmental sensitivity, various actions and growing awareness at both national and international levels created a considerable efficiency in conserving sensitive and unique ecosystems such as wetlands. Although such a constructive attitude became evident and Turkey being still very rich of natural wetlands of certain quality, due to lack of definitions of boundaries and proper inventories, taking sufficient protective measures is rather very difficult. Through an ecological approach to Sultansazlığı and similar ecosystems, sustainability can only be achieved by rational planning decisions. In order to take rational planning decisions, the data should be realistic, reliable, acurate and should allow continous control. The techniques which provide such data are especially GIS and remote sensing. For this reason Sultansazlığı has been chosen as the case area to explain how sustainable use of wetlands can be achieved and as the first step of the study both natural and cultural resources of the research area have been determined through GIS techniques. Accordingly existing and potential uses have been evaluated on the basis of resource sensitivity and the level of impacts of the uses on the natural and cultural resources have been determined. The results have been evaluated to analyze the risks in GIS medium. The areas of high risk indicated the areas where special protective measures are required. And, low risk areas appeared where limited uses could be considered. In conclusion, in order to define the boundaries of uses in Sultansazlığı and similar ecosystems, it has been proved that a different, holistic approach is required. And accordingly sustainable environmental management decisions at basin scale have been developed. KEY WORDS: Wetland, wetland classification, wetland conservation and management, Sultansazlığı, Geographic Information System (GIS), Remote Sensing, Risk Analysis, Holistic Approach
Benzer Tezler
- Korunan alanların planlanması ve yönetimi üzerine bir değerlendirme, Kayseri Sultan sazlığı örneği
An evalution on the plannning and management of protected areas, Kayseri Sultan sazliği case
GİZEM KATIRCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGebze Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN YILDIZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN YÜCEL
- Türkiye'de korunan alanların belirlenmesi, planlanması ve yönetimi sürecinde katılımcılığın değerlendirilmesi: Sultan Sazlığı Milli Parkı
Assessment of the participation process in the determination, planning and management of the protected areas in Türkiye, case study: Sultan Sazliği National Park
NİHAN YENİLMEZ ARPA
Doktora
Türkçe
2011
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜL KARADENİZ
- Sultan sazlığı yöresinde sivrisinek türlerinde wolbachıa endobakterisinin PCR ile araştırılması ve moleküler genotiplendirilmesi
Investigation of wolbachia endobacteria in mosquito species in kayseri province BY PCR and molecular genotyping of the isolates
GAMZE YETİŞMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Veteriner HekimliğiErciyes ÜniversitesiParazitoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖNDER DÜZLÜ
- Türkiye ramsar alanlarında iklimsel değişimlerin uzaktan algılama teknikleri kullanılarak izlenmesi
Monitoring of climate changes in ramsar areas of Turkey with remote sensing techniques
UFUK ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
CoğrafyaAkdeniz ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞDAŞ KUŞÇU ŞİMŞEK
DR. GENCAY SERTER
- Sultansazlığı (Kayseri) havza kenarı miyo-pliyosen volkanizma ürünlerinin petrolojik korelasyonu
Petrological correlation of mio-pliocene volcanic products at sultansazliği (Kayseri) basin margins
EFE AKKAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN EVREN ÇUBUKÇU