Eski Mezopotamya'da resim ve heykel sanatı
Painting and sculpture art in ancient Mesopotamia
- Tez No: 459621
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ESMA ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Eski Mezopotamya, resim, heykel, sanat, din, Ancient Mesopotamia, painting, statue, art, religion
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
Bu çalışmada, Eski Mezopotamya halklarının, Sumer, Akad, Babil ve Asur uygarlıklarının meydana getirdikleri heykeller, çeşitli konuları içeren kabartmalar (rölyefler), steller, levhalar, ve mühürler gibi sanat eserleri ile günlük hayatta kullanılan çeşitli nesneler (vazolar, süs eşyaları (takılar) vb.) ele alınmış ve konumuz çerçevesinde değerlendirilmiştir. Tarihte ve sanatta derin izler bırakan bu uygarlıkların, sanat eserlerini meydana getirme süreçleri incelenmiştir. Sanatın, coğrafi, siyasi ve dini koşullardan etkilendiği ortaya konulmuştur. Sumerlerin özellikle heykel sanatında gelişme gösterdikleri,“Sumer kralı Gudea”(Res. 1, 2),“Adab kralı Lugal-Dalu”(Res. 3),“Sumer rahip ve yönetim görevlisi Ebih-İl”(Res.7) ile“Kare Tapınağı'nda bulunan adak heykelleri”nden (Res. 16) yola çı- kılarak sanatın sanat veya toplum için değil, iktidar için yapıldığı anlatılmıştır. Sumerlerin, tapınak mimarisine verdikleri önem,“Lagaş kralı Ur-Nanşe'nin eşi ve çocuklarıyla birlikte bir tapınağın inşası için başındaki sepette tuğla taşırken”betimlendiği duvar levhasındaki kabartmadan (Res. 36) ve yine bir tapınağın inşasını ve dinsel bir töreni anlatan Yeni Sumer Çağı eserlerinden,“Ur-Nammu Steli”ndeki kabartmadan (Res. 29) anlaşılmaktadır. Savaş sahnelerinin yer aldığı sanatsal eserler de oluşturulmuş, Sumer kralı Eannatum'un“Akbabalar Steli”adı verilen eser (Res.28), bu konudaki en çarpıcı örneği teşkil etmiştir. Tanrılaştırılmış Kral Naram-Sin'in stellerinde de açıkça görülen savaş ve kahramanlık konuları bütün Akad sanatı boyunca etkinliğini sürdürmüştür.“Sargon Başı”ve Naram-Sin heykeli olduğu tahmin edilen“Bassetki Heykeli”nin alt ve çıplak kısmı devrin sanat özelliklerini içeren eserler arasında sıralanmıştır. Akadlılardan günümüze çok az sanat eseri kalmasının sebebi Elamlıların Akad kentlerine saldırıları sırasında bu eserleri yağmalayarak başkentleri Sus'a götürmüş olmaları şeklinde açıklanmıştır. Akadlıların aksine, Babil sanatı tüm ihtişamı ve zenginliği ile sadece Mezopotamya bölgesini etkisi altına almamış, kendisinden yüzlerce, binlerce yıl sonra yaşayan başka Eskiçağ uygarlıklarının da kayıtlarına konu olmuştur. ( Heredot Tarihi gibi) Zevkin, debdebenin, zenginliğin hat safhada yaşandığı Babil'de estetiğin ön plana çıktığı,“İštar Kapısı Aslanlı Tören Yolu”,“ II. Nabukadnezar taht odası bezeme kuşağı”, II. Nabukadnezar'ın memleket hasreti çeken ve Mezopotamya'nın bunaltıcı sıcağından bıkan eşi kraliçe Semiramis için yaptırdığı söylenen“Babil 'in Asma Bahçeleri”, cennete ve tanrıya ulaşmak için kralın emriyle yaptırıldığına inanılan“Babil Kulesi”gibi Yeni Babil Dönemi sanat eserlerinin yanı sıra, Hammurabi Kanunlarının da yer aldığı“Hammurabi Steli”gibi gerçeği yansıtmayı başarabilmiş Eski Babil Dönemi sanat eserleri anlatılmıştır. Akadlılarda olduğu gibi yeni yerler fethetmedeki en büyük amaçlarının ganimet elde etmek olduğu anlaşılan Asurluların savaş ve av sahnelerinin geniş yer tuttuğu saray kabartmaları, sarayların sırası esas alınacak biçimde , Nimrud, Korsabad ve Ninive gibi başkentlerin saray duvarlarını baştanbaşa süslemiş, keskin ifade, gerçekçilik, perspektif ve ayrıntı gibi sanatsal özellikleri yansıtmıştır. Mezopotamya sanatının içinde bulunduğu dönemin koşullarından etkilendiğini ortaya koymak amacıyla yapılmış bu çalışmada; siyasi, dini ve coğrafi etmenlerin sanatsal eserleri oluşturmadaki etkilerinin önemli bir yer tuttuğu tespit edilmiştir. Günümüze az sayıda sanat eseri ulaşmasının en önemli nedenlerinden biri Mezopotamya'da taşın az olması sebebiyle, Fırat ve Dicle'nin getirdiği dayanıksız bir malzeme olan kilin, kabartmadan heykele pek çok sanat eserinde kullanılmış olmasından kay- naklandığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this paper, the sculptures, the art works such as embossments including various subjects (reliefs), stela, plates and seals, and various objects that are used in the daily life (vases, ornaments (jewels) etc.) from the Ancient Mesopotamian people and Sumer, Akkad, Babylon and Assyria civilizations are discussed and evaluated based on our subject. The processes of creation of the art works by these civilizations, which engraved in the history and art, are examined. It is showed that the art was affected from the geographical, political and religious conditions. It is told that the art is not performed for the art or society but for government considering the statues of Sumerian King Gude (Fig. 1, 2), Adab king LugalDalu (Fig. 3), Sumerian priest and government officer Ebih-İl (Fig. 7) and the votive statues in Square Temple which especially, the Sumerians developed in sculpture art. The importance, given by Sumerians to the temple architecture, is understood from the embossment which portrays Lagash king Ur-Nanshe carries the brick with the basket on his head together with his wife and children to the temple construction (Fig. 36) and again, from the embossment in Ur-Nammu stela among the arts of New Sumerian Age that portrays the construction of a temple and ritual (Fig. 29). The art works were also created which the war scenes were described, and the work, called“Vulture Stela”of Sumerian King Eannatum (Fig. 28), was the most prominent example of them. The war and heroism subjects, which are clearly seen in the stelas of divinized King Naram-Sin, had maintained its impact throughout entire Akkadian art. The bottom and naked part of“Bassetki statue”, which is estimated that it is the“head of Sargon”and statue of Naram-Sin, is considered among the works which include the artistic characteristics of that age. The reason why there are very less art works from Akkad to today is explained in a manner that Elams looted those art works during their attacks toward Akkadian cities and brought them to their capital city Sus. In contrary to Akkadians, Babylonian art didn't affect the Mesopotamian region with its magnificence and enrichment only, but also became the subject of records of other Ancient civilizations that occurred hundreds and thousands years after them. (Such as Herodotus History) As well as the art works of New Babylonian age such as“Istar Gate Ceremony Road with Lion”which the aesthetic comes to forefront in Babylon where the pleasure, splendor and wealth were experienced extremely,“Tier of Throne Room of Nabukadnezar II”,“Hanging Gardens of Babylon”which it is said that Nabukadnezar II built up for his wife, Queen Semiramis who had longing for home and was tired of blistering of Mesopotamia, and“Babylon Tower”which it is believed that it was built up with the order from King in order to reach to the paradise and God, the art works of Ancient Babylon period, which were successful to reflect the reality such as“Hammurabi Stela”that Hammurabi laws also took place, are told. The palace embossments, which Assyrian wars and hunting scenes are portrayed that it is understood that their primary aim is to have the war booties in conquering the new places as being in Akkads, ornament entirely the palace walls of capital cities such as Nimrud, Korsabad and Ninive considering the order of palaces, and reflect the artistic characteristics such as sharp expression, reality, perspective and detail. In this paper which it is aimed to show that the Mesopotamian art was effected by the conditions of period; it is determined the effects of political, religious and geographical factors on creation of art works. It is concluded that one of the most important reasons why less number of work arts reached to today is that the clay, which is not durable material and is brought by Tigris and Euphrates, had been used in many art works from embossment to statue, since the stone was less in Mesopotamia.
Benzer Tezler
- Hitit kültüründe yer alan taş kabartmaların günümüz Türk yağlı boya resmine yansımaları
Hittite lithographs culture in the reflection of Turkish oil painting images
FATMA TEKKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NİHAT ŞİRİN
- Mozaik sanatı ve büyük saray mozaikleri restorasyon çalışmaları
Mozaic art and great palace mozaics restoration studies
OGUZ ERKAN
- Mit'lerin resim sanatında kullanımı
The Use of myths in picture art
ABDULLAH KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiResim ve Baskı Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA TOPRAK
- Hıristiyanlık öncesi Anadolu medeniyetlerinde müzik aletleri
Musical instruments in Anatolian civilizations before Christianity
CENK CELASİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. SEMİH ALTINÖLÇEK
- Irak geleneksel mimarisinin çağdaş Irak resim sanatına yansımaları
Reflections of Iraqi traditional architecture on contemporary Iraqi painting art
DELAN NAZİR JASIM JASIM