Bulanık doğrusal programlamanın gıda ve tarım ürünleri atıklarının geri dönüşümünde faaliyet gösteren bir işletmede uygulaması
Application of fuzzy linear programming to a business corporation operating in the food and agricultural products waste recycling
- Tez No: 461221
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ERGÜLEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Teknoloji ve sanayileşmenin gelişmesi ile birlikte nüfusun hızla artması tüketimi artırmakta, dolayısıyla atık miktarı da artmaktadır. İnsanların hayatını sürdürmek için tüketmesi gerektiği maddelerin elde edildikleri sınırsız sanılan doğal kaynaklar sonludur. Sınırsız ihtiyaçları sınırlı kaynaklardan elde etme işleyişinin bozulmaması için tüketilen maddelerin bu işleyişe tekrar katılması gerekmektedir. Bu maddeleri tekrar elde etmenin yolu geri dönüşümdür. Üstelik geri dönüşüm, bugünkü neslin ihtiyaçlarının karşılanmasının yanı sıra gelecek neslin ihtiyaçlarını da koruma ana fikrinde olan sürdürülebilir kalkınmanın devamlılığını sağlamaktadır. Diğer yandan işletmeler bazen zorunlu, bazen rekabet için yeni bir iş sahası olan geri dönüşüm işinde çalışmaktadırlar. Her işletme en fazla kar, en az maliyetle çalışmak ister. Doğrusal programlama ve bulanık doğrusal programlama ile işletme maliyetleri minimize edilebilmektedir. Bulanık doğrusal programlama; belirsizlik altında karar almada, karmaşık problemleri modellemede, gerçek yaşam problemlerini matematiksel modeller haline getirmede ve esnek sonuçlar elde etmede doğrusal programlamaya göre daha kullanışlıdır. Bu çalışma; gıda ve tarım ürünleri atıklarından yem hammaddesi geri dönüşümü yapan bir işletme için işletme toplam maliyetini hem klasik hem de bulanık doğrusal programlama kullanarak minimize etmek, gıda ve tarım ürünleri atıklarının geri dönüşümünün sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağladığına dikkat çekmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada önce geri dönüşüm ve bulanık mantık, doğrusal programlama, bulanık doğrusal programlama konuları teorik olarak anlatılmıştır. Daha sonra uygulama kısmında gıda ve tarım ürünleri atıklarından geri dönüşüm ile yem hammaddesi yapan bir işletmede işletme toplam maliyetini minimize edecek klasik doğrusal programlama ve bulanık doğrusal programlama modelleri kurulmuş, modeller LINDO 6.01 programıyla çözülmüştür. Sonuç olarak, işletmenin toplam maliyetine oranla; klasik doğrusal programlama yöntemine göre elde edilen optimum çözüm modeline ait toplam maliyet % 2, bulanık doğrusal programlama yöntemine göre elde edilen optimum çözüm modeline ait toplam maliyet % 26 daha avantajlı olarak elde edilmiştir. Yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, klasik doğrusal programlamaya göre bulanık doğrusal programlama ile işletmeye daha fazla tasarruf sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The rapid increase in population with the development of technology and industrialization makes the consumption increase, and thus makes the amount of waste increase. Natural resources which must be consumed by the people to survive and which are supposed to be infinite are finite. Not to damage the functioning of limited resources to achieve the unlimited needs, the consumed substances should be participated again in this operation. The way to obtain those substances is recycling. Moreover, recycling ensures the continuity of sustainable development in which the main idea lies not only in meeting the needs of the present generation but also in protection the needs of the future generation. On the other hand, the business corporations are functioning on recycling due to sometimes a must, and due to sometimes work in a new business field for competition. Every business corporation wants to work with the most profit and with the least cost. Operating costs can be minimized with linear programming and fuzzy linear programming. Fuzzy linear programming is more useful than linear programming in decision-making under uncertainty, modeling complex problems, making real-life problems as mathematical models, and obtaining flexible results. This study has been carried out, using both classic and fuzzy linear programming, to minimize the total cost of a business corporation which functions on the recycling food and agricultural products waste to raw feed, and to draw attention that the recycling of food and agricultural products waste contributes to the sustainable development. In the study, firstly recycling and fuzzy logic, linear programming, fuzzy linear programming have been described theoretically. And then, in the application part, classic linear programming and fuzzy linear programming models have been built, which will minimize the total cost of a business corporation which functions on the recycling food and agricultural products waste to raw feed. The built models are solved by LINDO 6.01 program. As a result, compared to the total cost of the business corporation; according to the optimal solutions of the method of classic linear programming model, the total cost is obtained 2 % more advantageous, and according to the optimal solutions of the method of fuzzy linear programming model, the total cost is obtained 26 % more advantageous. According to the results obtained from the study, the company has provided more savings with fuzzy linear programming compared to classic linear programming.
Benzer Tezler
- Klasik doğrusal programlama ve bulanık doğrusal programlamanın karşılaştırmalı bir analizi; üretim planlama örneği
A comparative analysis of linear programming and fuzzy linear programming : Sample of production planning
NEŞE YALÇIN SEÇME
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiErciyes Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CEMAL ÖZGÜVEN
- Doğrusal programlama ve bulanık doğrusal programlama, savunma silahlarının dağıtımında matlab uygulaması
Linear programming and fuzzy linear programming, defense weapons deployment by using matlab
HÜSEYİN KUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonometriMarmara ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA URFALIOĞLU
- Üretim planlamada bulanık doğrusal programlama yöntemi: Metal sektöründe bir uygulama
The use of fuzzy linear programming technique in production planning problems: An application in the metal industry
DİLARA ÖZÜLKÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Ticaret ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBKAT KAÇTIOĞLU
- Türkiye çimento sektöründe optimal dağılım ulaştırma probleminin bulanık doğrusal programlama ile çimento fabrikalarına uygulanması
Optimal distribution in Turkey cement sector: Application to cement factory of transportation problem with fuzzy linear programming
LEVENT ÜNALAN