Geri Dön

Pediatrik astım hastalarına bakım veren annelerin psikososyal özellikleri ile astım yönetimi öz-yeterlilikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

The examination of relationship between caregiver mother's psychosocial characteristics and self-sufficiency of asthma management on pediatric patients with asthma

PDF İndir

  1. Tez No: 463199
  2. Yazar: BUĞRA YILDIRIM
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TARIK TUNCAY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Sosyal Hizmetler, Psychology, Social Services
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 365

Özet

Bu çalışma biyopsikososyal model temeline oturtularak sosyal hizmetin bütüncül bakış açısıyla gerçekleştirilmiştir. İlaveten, astımlı çocuğuna bakım veren anneler ekosistem yaklaşımı çerçevesinde ele alınmış ve bu yönde değişkenler arası ilişkiler incelenmeye çalışılmıştır. Sağlık alanında sosyal hizmete özgü yapılan çeşitli araştırmalarda genelde kronik hastalara özelde ise pediatrik astım hastalarına bakım veren annelerin psikososyal özellikleri ile hastalık yönetimi arasındaki ilişkiler incelenmemiştir. Oysa astımlı çocuklarına bakım veren annelerin psikososyal özellikleri her kronik hastalıkta olduğu gibi sosyal hizmet uzmanının dikkatini çeken kilit değişkenlerdir. Hali hazırda bu durum, çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla araştırmanın genel amacı, astımlı çocuklarına bakım veren annelerin astım yönetimi öz yeterlilik düzeylerini açıklamak ve bir model önerisi oluşturmaktır. Araştırmanın metodolojik yönelimi ise nicel ağırlıkta olup çalışmada nitel ve nicel yöntemlerin ikisini de içeren karma yöntem seçilmiştir. Ankara ili kent merkezinde bulunan bir çocuk hastalıkları hastanesinden tedavi hizmeti almakta olan 300 bakım veren anne ile nicel aşama tamamlanmış, toplamda 20 bakım veren anne ile nitel aşamada görüşülmüştür. Dahası çalışmanın veri toplama araçlarından bazıları çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği gözden geçirilmiş formu, ebeveyn astım yönetimi öz-yeterlilik ölçeği, zarit bakım veren yükü ölçeği ve aile apgar ölçeğidir. Tüm veriler 1 Nisan 2016-1 Ekim 2016 tarihleri arasında toplanmış, nitel veriler ise nicel verileri desteklemek için kullanılmıştır. Aynı zamanda nicel veriler SPSS 20 (Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı) yazılımı aracılığı ile nitel veriler de son safhada MAXQDA 11 nitel analiz programında işlenmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu yaşamlarının genç yetişkinlik dönemlerinde olup ortalama iki çocuklu, orta öğretim düzeyinde eğitime ve orta-alt gelir seviyesine sahip bakım veren annelerdir. Bakım veren annelerin ve eşlerinin üçte birinden fazla önemli bir kısmı astımlı çocukla ortak alanlarda sigara tüketmektedir. Bakım veren anneler en yüksek sosyal desteği aile ve arkadaşlarından sağlarken orta derece/düzey de bakım yükü ve aile işlevselliğine sahiptir. Öte yandan bakım veren annelerin astım yönetimi öz yeterlilik düzeyleri ortanın üstünde yer alırken yeterince yüksek bulunmamaktadır. Aile desteği ile Aile APGAR, arkadaş desteği ile Algılanan Sosyal Destek, atakları önleme ve atak yönetimi ile Ebeveyn Astım Yönetimi Öz Yeterlilik puanları arasında pozitif yönlü kuvvetli ilişkiler bulunmaktadır. Ebeveyn astım yönetimini en iyi yordayan değişken biyolojik ve sosyal etmenlerin yer aldığı modelleme, ikinci yordayıcı bakım yükü, üçüncüsü aile işlevselliğinden memnun olma durumu, son değişken ise algılanan sosyal destektir. Öyleki; bakım yükü, aile işlevselliğinden memnun olma durumu ve algılanan sosyal desteğin psikososyal faktörler tanımlaması ile yordayıcı olarak yer aldığı biyopsikososyal modelleme ebeveyn astım yönetimi öz yeterlilik düzeyinin üçte birinden fazlasını açıklama yetisine sahiptir. Araştırma sonuçları, bakım veren annelerin ebeveyn astım yönetimi öz yeterlilik düzeylerinin büyük oranda biyolojik ve psikososyal özellikleri ile bağlantılı olduğuna ilişkin varsayımı güçlendirmiştir. Araştırmanın sonucunda biyopsikososyal model temelinde ekosistem yaklaşımı kullanılarak“Bakım Verene Yönelik Astım Psikososyal Destek Müdahale Model Önerisi ve Uygulama Alanı”ile yeni bin yılda sosyal hizmet mesleğine özgü postmodern bir bakış açısı sunulmuştur. Anahtar sözcükler Biyopsikososyal model, sosyal hizmet, ekosistem yaklaşımı, astımlı çocuk, bakım veren anneler, psikososyal özellikler, sosyal hizmet uzmanı, astım yönetimi öz yeterlilik düzeyleri.

Özet (Çeviri)

This study was carried out with the holistic view of social work based on a biopsychosocial model. Furthermore, mothers who take care of their children with asthma were addressed within the scope of the ecosystem approach, and it was attempted to examine the relations between the variables in this direction. The relationship between the psychosocial features of mothers who provide care to chronic patients in general and pediatric asthma patients, in particular, was not examined in various studies conducted specific to social work in the field of health. In fact, the psychosocial features of mothers who take care of their children with asthma are the key variables that draw the attention of social workers just as in all chronic diseases. This constitutes the starting point of the study. Therefore, the main objective of the study is to explain the asthma management self-efficacy levels of mothers who take care of their children with asthma and to create a model proposal. The methodological orientation of the study is in quantitative weight, and the mixed method that incorporates both the qualitative and quantitative methods was selected in the study. The qualitative stage was completed with 300 caregiver mothers receiving treatment service in a pediatric hospital in the city center of Ankara province, and 20 caregiver mothers in total were interviewed at the qualitative stage. Furthermore, some of the data collection tools in the study are the Revised Form of Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Parent Asthma Management Self-Efficacy Scale, Zarit Caregiver Burden Scale, and Family APGAR Scale. All data were collected between 1 April 2016 and 1 October 2016, and the qualitative data were used in order to support the quantitative data. Furthermore, the quantitative data were processed using SPSS 20 (Statistical Package for the Social Sciences), and the qualitative data were processed at the last stage in the qualitative analysis program MAXQDA 11. The majority of the participants are caregiver mothers in the young adulthood period of their lives, with the middle level of education and middle-low level of income and having two children on average. More than one-third of caregiver mothers and their spouses smoke in common areas with the child suffering from asthma. While caregiver mothers get the most social support from their families and friends, they have the middle degree/level of care burden and family functionality. On the other hand, the asthma management self-efficacy levels of caregiver mothers are not considered to be sufficiently high, despite being above average. There are strong positive relations between family support and Family APGAR, between friend support and Perceived Social Support, between the prevention of attacks and attack management and Parent Asthma Management Self-Efficacy scores. The variable that predicts the parent asthma management in the best way is modeling that incorporates biological and social factors, the second predictor is the care burden, the third one is the state of being satisfied with family functionality, and the final variable is the perceived social support. Such that, the biopsychosocial modeling that is predictive with the definition of the psychosocial factors of care burden, the state of being satisfied with family functionality and perceived social support can explain more than one-third of the parent asthma management self-efficacy level. The results of the study strengthened the assumption that the parent asthma management self-efficacy levels of caregiver mothers are largely related to their biological and psychosocial features. As a result of the study, a postmodern view of the social work profession in the new thousand years was presented with“the Asthma Psychosocial Support Intervention Model Proposal and Application Area Aimed at the Caregiver”using the ecosystem approach based on a biopsychosocial model. Keywords Biopsychosocial model, social work, ecosystem approach, child with asthma, caregiver mothers, psychosocial features, social worker, asthma management self-efficacy levels.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    862674

    Çocuk acil servise astım atak ile gelen hastalarda astım kontrolünün, ilaç uyumunun ve inhaler kullanım tekniğinin değerlendirilmesi

    Evaluation of asthma control, medication compliance and inhaler use techniques in patients arriving to the pediatric emergency department with asthma attacks

    NUREFŞAN BORAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FUNDA KURT

  2. Tez No

    884367

    Acil serviste yüksek akışlı nazal oksijen tedavisi alan çocuk hastaların endikasyonlarının retrospektif, tek merkezli olarak incelenmesi

    A retrospective, single-centre study of the indications of pediatric patients receiving high-flow nasal oxygen therapy in the emergency department

    SENA BAYKARA SAYILI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Acil Tıpİstanbul Üniversitesi

    Pediatrik Temel Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN UYSALOL

  3. Tez No

    704672

    Parapnömonik plevral efüzyonlarda intraplevral rekombinant doku plazminojen aktivatörü (TPA) etkinliği

    Intrapleural recombinant tissue plasminogen activator (TPA) activity in parapneumonic pleural effusions

    BUŞRA EYBEK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    UZMAN CANAN HASBAL AKKUŞ

  4. Tez No

    859939

    Tekrarlayan akciğer enfeksiyonu olan hastaların etiyoloji ve uzun dönem izlemlerinin incelenmesi

    Evaluation of the etiology and long-term follow-up of patients with recurrent lung infections

    NECİP ŞENOL AĞYAR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NAGEHAN EMİRALİOĞLU

  5. Tez No

    656566

    Pediatrik kardiyovasküler cerrahi yoğun bakım hastalarının santral venöz kateter uygulamalarının değerlendirilmesi

    Evaluation of central venous catheter applications of pediatric cardiovascular surgical intensive care patients

    İREM HABİBE TAŞDELEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Göğüs Kalp ve Damar CerrahisiBezm-i Alem Vakıf Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜRKİNAZ AŞTI

    DOÇ. FUNDA BÜYÜKYILMAZ

Geri Dön