İlkokul ve ortaokul Matematik ders kitaplarındaki geometri görevlerinin tür, bağlam, temsil biçimi ve bilişsel istem düzeyleri açısından incelenmesi
Investigation of geometry tasks in primary and middle school Mathematics textbooks in terms of type, context, representation form and cognitive demand levels
- Tez No: 463464
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER YAVUZSOY KÖSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel istem seviyeleri, Ders kitabı analizi, Matematik ders kitapları, Geometri görevleri, Levels of cognitive demand, Analysis of textbook, Mathematics textbooks, Geometry tasks
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Türkiye'de 2005 yılında reform hareketleri başlatılarak hemen hemen bütün disiplinlerin öğretim programları değiştirilmiş ardından 2015 yılında program yeni bir değişime uğramıştır. Öğretim programlarındaki değişimler öğretmenler tarafından en çok kullanılan materyal olan ders kitaplarının da değişmesini ve içinde yer alan görevlerin niteliğinin arttırılmasını gündeme getirmektedir. Bu araştırmanın genel amacı Talim Terbiye Kurulu Başkalığı [TTKB] tarafından yayımlanan 2016-2017 öğretim yılı ilkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan geometri öğrenme alanına ait görevleri makro ve mikro düzeyde incelemektir. Bu bağlamda görevler önce tür bakımından etkinlik, alıştırma problemi ve çözümlü örnek olmak üzere üç gruba ayrılmış ardından temsil biçimi (sözel, şekil, resim, sembol) ve bağlamı (intra-matematik, non-matematik) açısından incelenmiştir. Son olarak da bilişsel istemler açısından incelenmiş; ezberleme, ilişkilendirmeye dayanmayan, ilişkilendirmeye dayanan ve matematik yapma türü görevler olarak ayrılarak analiz edilmiştir (Stein, Smith, Henningsen ve Silver, 2000). Araştırmanın amacı doğrultusunda veriler doküman analizi yöntemiyle toplanmıştır. Veriler makro ve mikro düzeyde tablolar halinde görselleştirilmiş ve araştırmanın analizi oluşturulan tablolar dikkate alınarak yapılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara dayalı olarak tür bakımından en fazla alıştırma problemi, temsil biçimi açısından en çok şekil, bağlam açısından intra-matematik türü görevlere rastlanmıştır. Geometri görevlerinin bilişsel istem seviyeleri incelendiğinde ilişkilendirmeye dayanmayan ve ilişkilendirmeye dayanmayan matematiksel yöntem türünde daha fazla yer aldıkları tespit edilmiştir. Yüksek düzeyde bilişsel istem düzeylerine ait görevlerin matematik yapma türünde değil ilişkilendirmeye dayanan matematiksel yöntem türünde yer almaktadır. Ayrıca sınıf seviyelerindeki artış ile bilişsel istem düzeyindeki artış ters orantılı olmuştur. İlkokul kitaplarında yer alan geometri görevlerinin ortaokul kitaplarına göre daha yüksek seviyede bilişsel istem düzeyinde oldukları sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları doğrultusunda yüksek düzey bilişsel istem gerektiren görevlerin sayısı artırılmasının gerektiği ve özellikle yüksek düzeyde bilişsel istem gerektiren etkinliklerin ders sırasında öğretmenler tarafından uygulanması gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In 2005, reforms changed teaching programs of almost all disciplines in Turkey and further in 2015 existing programs were reconstructed. The developments in teaching programs bring improving textbooks, which are the most used materials by teachers, and increasing the quality of tasks in textbooks to the agenda. The overall aim of this study is to analyze the geometry tasks in mathematics textbooks for primary and middle schools that are published by TTKB for 2016-2017 school year, at macro and micro levels. In this regard, first the tasks are divided into three types, namely activity, practice- problem and example. Secondly the tasks are analyzed in terms of representation type (verbal, shapes, pictures and symbols) and context (intra-mathematics and non-mathematics). Finally, the task are investigated with respect to cognitive demand levels that are classified as memorization, procedures without connections, procedures with connections and doing mathematical tasks, and then analyzed (Stein, Smith, Henningsen and Silver, 2000). In compliance with the purpose of the study, data was collected by using document analysis method. Data is presented in tables at macro and micro levels, and the analysis of the study is made taking these tables into account. According to the results obtained from the research, most observed tasks are problem-exercises, shape and intra-mathematics in terms of type, representation and contextual models, respectively. As the cognitive demand levels of geometry tasks are examined, it is identified that the tasks mostly involve procedures without connections and procedures with connections. The tasks involving higher level of cognitive demand do not belong to the type of doing mathematics but to the type of procedures with connections. Moreover, the increase in grade level is inversely proportional to the increase in cognitive demand level. The cognitive demand level of geometry tasks in primary school textbooks is higher than that of middle school textbooks. Considering the results of this work, it is suggested that the number of the task requiring high level cognitive demand should be increased and especially the tasks requiring high level of cognitive demand should be employed by teachers in class.
Benzer Tezler
- İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki temel geometrik kavramların incelenmesi
Examining basic geometric concepts in primary and middle school mathematic textbooks
VAHİDE KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİlköğretim Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAMET OKUMUŞ
- Matematik ders kitaplarında kullanılan üçgenlerin prototipiklik bağlamında incelenmesi
In mathematics textbooks triangles used investigation in the context of prototypicity
MUHAMMED AHMET PEKYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MatematikDicle ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ İHSAN MUT
- İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki etkinliklerin matematiksel ilişkilendirme becerisi açısından incelenmesi
An investigation of tasks in terms of mathematical connection skill in primary and elementary mathematics textbooks
MUSTAFA ÖZDİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN BİNGÖLBALİ
- İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki alan kavramı ile ilişkili etkinliklerin tür, amaç ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisi bakımından incelenmesi
Examination of tasks related to the concept of area in elementary and middle school mathematics textbooks in terms of type, purpose and Revised Bloom Taxonomy
İLYAS MISIRCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİMMET KORKMAZ