Heyelan risk haritalaması üzerine yarı sayısal bir değerlendirme
A semi-quantitative evaluation of landslide risk mapping
- Tez No: 465288
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ERCANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Heyelanlar, depremlerden sonra ülkemizde en fazla can ve mal kaybına sebep olan afet türü olup, olumsuz sonuçları bakımından sürdürülebilir kalkınmanın önünde önemli bir engel olarak karşımıza çıkmaktadır. Heyelanların olumsuz etkileriyle en etkin mücadele, heyelan konusunda güvenilir ve sağlıklı veri tabanıyla oluşturulmuş heyelan envanter, duyarlılık, tehlike ve risk çalışmalarının yaygınlaştırılması ile sağlanabilir. Tez çalışmasında Kahramanmaraş ilinin Merkez ilçesinin heyelan risk değerlendirmesinin yapılması amaçlanmış olup, kullanılan parametreler ve yöntemler, bilimsel heyelan literatürüne dayandırılarak seçilmiştir. Buna göre, 1990 - 2016 yılları arasında yapılan çalışmalarda en çok kullanılan parametrelerin yamaç eğimi, litoloji, bakı, topoğrafik yükseklik, drenaj özelliği, arazi kullanımı, eğrisellik, tektonik unsura uzaklık ve NDVI olduğu, 2015 – 2016 yılları arasında incelenen en güncel 106 çalışmada ise en çok kullanılan analiz yöntemlerinin LR (Lojistik Regresyon), FR (Frekans Oranı) ve AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemleri olduğu tespit edilmiştir. 9 hazırlayıcı parametre ve 3 farklı analiz yöntemi ile öncelikle çalışma alanı olarak seçilen Kahramanmaraş Merkez ilçesinin heyelan duyarlılık haritaları üretilmiştir. Üretilen haritaların performans değerlendirmesi için ROC yöntemi kullanılmış olup, yöntemlerin AUC değerleri sırasıyla LR için 0.828, FR için 0.862 ve AHP için de 0.793 olarak hesaplanmıştır. Çalışma alanına ait heyelan tehlike haritasının üretilmesi aşamasında, FR yöntemi ile üretilen duyarlılık haritası kullanılmıştır. Tehlike değerlendirmesinde, tetikleyici parametre olarak yağış parametresi kullanılmış olup, veriler Gumbel dağılımı ile analiz edilmiştir. İnceleme alanında, haritalanan toplam 214 adet heyelandan, 22 tanesinin oluşma tarihleri belirlenmiş ve geriye dönük birikimli yağış verileri hesaplanmıştır. Çalışma kapsamında, gerek yağış analizlerinde, gerekse de hasar görebilirlik hesaplamalarında, yeni yaklaşımlar ortaya konulmuş olup, çalışmanın özgün değeri olarak nitelendirilmektedir. Bunlardan, yeni bir yaklaşım şeklinde, yağış aralık değerlerinin, 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 yıl içinde, bu yağış aralığı değerlerinin oluşma olasılıkları belirlenmiştir. Hasar görebilirlik analizleri için de göreceli bir değerlendirme yapılarak analizlere dahil edilmiştir. Tüm veriler son aşamada birleştirilerek, çalışma alanının heyelan risk hesaplamasına gidilmiştir. Hesaplanan risk değeri özgül risk değeri olup, kent merkezinin önemli bir bölümünün heyelan riski içerdiği belirlenmiştir. Bu nedenle, üretilen haritaların özellikle karar vericiler ve yerel yönetimler açısından dikkate alınması ve gelecekte yapılması olası çalışmalarda kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Following the earthquakes, landslides, which correspond serious obstacle to sustainable development with the negative consequences, are the second destructive type of disaster causing the highest loss of lives and properties in Turkey. The most effective work struggling with the negative effects of landslides can be achieved by the dissemination of landslide inventory, susceptibility, hazard and risk studies created by reliable and healthy database on landslides. In this study, it was aimed at assessing the landslide risk at the cenral Kahramanmaraş, and the parameters and methodologies were selected on the scientific landslide literature basis. According to the landslide literature between 1990 and 2016, the most commonly used parameters considered in these studies were appeared as slope, lithology, aspect, topographical elevation, drainage characteristics, land use, curvature, distance to tectonic structures and NDVI (Normalized Difference Vegetation Index), while the most frequently used analyses methods were determined as LR (Logistic Regression), FR (Frequency Ratio) and AHP (Analythical Hierarchy Process) based on the most actual literature including the period between 2015 and 2016. Firstly, landslide susceptibility maps were produced by 9 prepatory parameters and 3 different analysis methods for the Central Kahramanmaraş. Performances of the so produced maps were evaluated by ROC (Relative Operating Characteristics) method, and the AUC (Area Under Curve) values were calculated 0.828 for LR, 0.862 for FR and 0.793 for AHP, respectively. In the process of producing the landslide hazard map for the study area, the susceptibility map produced by the FR method was used. Rainfall data were used as the triggering parameter during the hazard assessment, and were analyzed by Gumbel distribution. Of the 214 mapped landslides in the study area, 22 landslides were exactly dated and their cumulative rainfall values were calculated. In this study, some new approaches related to the rainfall analysis and vulnerability assessments have been put forward, and can give rise to increase its originality. Of these, as a new approach, based on these calculated values, considering the rainfall intervals, the probabilitiy of the rainfall occurrences were determined for 2, 5, 10, 25, 50 and 100 years. For the vulnerability analysis, a relative evaluation was performed for risk assessments. All the findings were combined at the final stage to calculate the landslide risk of the study area. The calculated risk value corresponds to the specific risk, and it was determined that most of the centrum had landslide risk. For this reason, it is suggested that the produced maps should be taken into consideration by decision makers and local administrations, and should be used in possible future works.
Benzer Tezler
- Bulanık mantık ve istatistiksel yöntemlerle heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi: Batı Karadeniz bölgesi (Kumluca güneyi-Yenice kuzeyi)
Production of landslide susceptibility maps using fuzzy logic and statistical methods: West Black Sea region (south of Kumluca-north of Yenice)
MURAT ERCANOĞLU
Doktora
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANDAN GÖKÇEOĞLU
- Cartographıe des risques D'instabilite geologique dans une zone de faille actıve sismique; la faille nord anatolinne
Aktif-sismik bir fay zonunda (Kuzey Anadolu Fayı) jeolojik dayanımsızlık risklerinin haritalaması
ONUR KÖSE
Yüksek Lisans
Fransızca
1993
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPARSLAN ARIKAN
- Ege Denizi'nin Türkiye kıyılarında gelişmiş tarihsel tsunami kayıtları ve bunlara neden olan sismik kaynakların incelenmesi
Analysis of historical tsunami records on the Aegean coasts of Türkiye and the seismic sources that cause them
AYŞE NUR ŞENYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SÖZBİLİR
- Sivas kent merkezi yakın civarının ayrıntılı jeolojik haritalanması ve ön afet bilgi sisteminin oluşturulması
Başlık çevirisi yok
TUĞRUL KEKLİKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAAN ŞEVKİ KAVAK
- Assessing the impacts of urban land use/land cover change on soil ecosystem services
Kentsel arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin toprak ekosistem servisleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
MELTEM DELİBAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER