Koçali karmaşığını (Adıyaman) oluşturan okyanusal birimlerin petrolojik özellikleri ve tektonik önemi
Tectonic significance and petrological features of oceanic uniits composing Kocali complex (Adiyaman)
- Tez No: 465357
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN PARLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 365
Özet
Güney Neotetis'i meydana getiren kıtasal riftleşme ve yitimin kanıtlarına Koçali Karmaşığı içinde rastlanır. Bu karmaşık, aralarında lavlar, volkanoklastik sedimanlar, pelajik karbonatlar, radyolaritler ve manganlı çökeller ile ofiyolitik birimlerin olduğu kıvrımlı, tektonik-dilimli bir istiftir. Koçali volkanik-tortul seriye ait ara tabakalı şerit çörtlerde Geç Triyas – Geç Jura yaş aralığında radyolaritler bulunur. Orta?-Geç Triyas yaşlı istifin alt kesiminde (Tarasa formasyonu) zenginleşmiş okyanus ortası sırtı bazaltı (E-MORB) egemendir. Üzerindeki Geç Triyas – Orta Jura aralığı (Konak formasyonu) okyanus adası bazaltı (OIB) ve E-MORB ardalanmalarıyla temsil edilir. Yapısal konum dikkate alındığında bazaltlar, kıta-okyanus geçiş kuşağının dıştaki kısmı içinde püskürmüştür. Kıtasal riftleşme olasılıkla Geç Triyas (Karniyen-Noriyen) sırasında gerçekleşmiştir. Erken-Orta Jura yaşlı lavlar ile volkanoklastik sedimanlar muhtemelen kıtasal riftleşme sonrasındaki volkanizmayı işaret eder. Ek olarak, Karadut Karmaşığı Arap önülkesinin hemen üzerinde göreceli olarak düşük bir yapısal konumda yer almış kesikli bir oluşumdur. Kıtasal riftleşme sonrasında daha kuzeyde, Bitlis-Pütürge mikro levhacığı ile Arap platformu arasında gelişen Güney Neotetis içinde MORB ve ofiyolitik kayaçlar oluşmuştur. Geç Kretase dalma-batma zonu (SSZ) okyanusal litosferinin bir kalıntısı olan bu ofiyolitler Koçali ofiyoliti olarak tanımlanmıştır. Güney Neotetis içerisinde gelişmiş olan Koçali ofiyoliti Doğu Akdeniz bölgesindeki Kızıldağ (Türkiye), Troodos (Kıbrıs), Baer-Bassit (Suriye) ve Semail (Oman) ofiyolitlerini kapsayan peri-Arabian ofiyolit kuşağının bir parçasıdır. Koçali ofiyolitinin iç yapısı, petrolojisi ve jeokimyası ada-yayı toleyitinden (IAT) boninitik bileşime ve geç evre (gabro dayk) IAT bileşimine doğru bir magmatik ilerleme göstermektedir. Eş yaşlı Kızıldağ, Troodos ve Baer-Bassit ofiyolitlerindeki benzer yapısal özellik ve jeokimyasal eğilim, bu çok aşamalı SSZ magmatizmasının Tetis ofiyolitlerinin çoğunda yaygın olduğunu göstermektedir. Koçali ofiyoliti kabuksal birimlerinin jeokimyası, Tetis dalımı içindeki SSZ magmatizmasının çok aşamalı bir evrimini yansıtmakta ve bu çok aşamalı magmatizmanın Geç Kretase sırasında Güney Neotetis okyanusundaki bir yay-önü tektonik ortamında eş zamanlı olarak aktif olduğunu ortaya koymuştur. Bu Tetis dalımı, Eosen-Oligosen Izu-Bonin-Mariana sistemindeki erken yay volkanizmasıyla benzeşmektedir. Koçali Karmaşığı'nın Arap platformunun üzerine olan tektonik yerleşimi de en erken Maastrihtiyen devrinde vuku bulmuştur. Bölgesel yorum, Doğu Akdeniz bölgesi ve farklı alanlarda izlenebilen Triyas dönemindeki kıtasal riftleşme örnekleri ile dalma-batma zonu (SSZ) okyanusal litosfer kalınıtılarının karşılaştırılmasıyla yapılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Evidence of continental rifting and subduction to form the S Neotethys is found within the Koçali Complex. This complex is a folded, thrust-imbricated succession that includes lavas, volcaniclastic sediments, pelagic carbonates, radiolarites and manganiferous deposits with ophiolitic units. Interbedded ribbon cherts of Koçali volcanic-sedimentary series contain radiolarians of Late Triassic to Late Jurassic age. The lower part of the succession of Mid?-Late Triassic age (Tarasa Formation) is dominated by enriched mid-ocean ridge basalt (E-MORB). The overlying Late Triassic to Mid-Jurassic interval (Konak Formation) is characterised by intercalations of ocean island basalt and E-MORB. Considering the structural position, the basalts erupted within the outer part of a continent–ocean transition zone. Continental rifting probably occurred during the Late Triassic (Carnian–Norian). Early to Mid-Jurassic lavas and volcaniclastic sediments indicates volcanism probably after continental rifting. In addition, the Karadut Complex is a broken formation that is located at a relatively low structural position just above the Arabian foreland. After continental rifting, MORB and ophiolitic rocks formed within the S Neotethys further to north which developed between Bitlis-Pütürge microplatelet and Arabian platform. These ophiolites, are a remnant of Late Cretaceous subduction zone (SSZ) oceanic lithosphere, defined as Koçali ophiolite. The Koçali Ophiolite developed within S Neotethis, is a part of Peri-Arabian ophiolite belt which contains, Kızıldağ (Turkey), Troodos (Cyprus), Baer-Bassit (Syria) and Semail (Oman) ophiolites situated in the east Mediterranean region. The internal structure, petrology and geochemistry of Koçali Complex makes a magmatic progress from island arc tholeiites (IAT) to boninitic composition and late phase (gabro dyke) IAT composition. Smilar structural feature and geochemical trend of coeval Kızıldağ, Trodos and Baer-Bassit ophiolites indicates that this multi-staged SSZ magmatism is common in most of the Tethys ophiolites. Geochemistry of crustal units of Koçali ophiolite reflects a multi-staged evolution of SSZ magmatism in the Tethys subduction and exhibits the activeness of this multi-staged magmatism within a fore-arc tectonic setting in S Neotethys ocean during Late Cretaceous simultaneously. This Tethys subduction is accord with the early arc volcanism in the Eocene-Oligocene Izu-Bonin Mariana system. Tectonic emplacement of Koçali ophiolite onto the Arabian platform took place by earliest Maastrichtian time. Regional interpretation is try to made by comparing the continental rifting examples of Triassic time which monitored in the eastern Mediterranean region and elsewhere, with subra-subduction zone (SSZ) oceanic lithosphere residuals.
Benzer Tezler
- Çelikhan-Sincik (Adıyaman) arasındaki magmatik kayaçların petrolojisi
Petrology of magmatic rocks between Çelikhan-Sincik (Adıyaman-Turkey)
ESRA YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. FEYZİ BİNGÖL
- Koçali karmaşığı (Adıyaman-Çelikhan) içinde manganez yataklarının jeolojik incelenmesi
The geological investigates of the manganese depositions within the Koçali melange (Adiyaman-Çelikhan)
BURCU GÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKYILDIZ
- Çelikhan (Adıyaman) ilçesinin G-GB'sının hidrojeolojik incelemesi
Hydrogeological investigation of south-southwestern of Celikhan (Adiyaman) district
MEHTAP GÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖZTEKİN OKAN
- Koçali (Adıyaman) bölgesindeki bakır cevherleşmelerinin mineralojisi, jeokimyası ve kökeni
Mineralogy, geochemistry and origin of copper mineralizations in Koçali (Adiyaman) vicinity
ÖMER NEDİM ALÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHARREM AKGÜL
- Koçali karmaşığı triyas yaşlı pelajik istiflerinin radyolarya biyostratigrafisi ve taksonomisi, Güneydoğu Anadolu
Radiolarian biostratigraphy and taxonomy of the triassic pelagic sequences of the kocali complex, SE Anatolia
SEDA UZUNÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR KAĞAN TEKİN