Geri Dön

Lise müdürlerinin destekleyici liderlik davranışlarının ve kolektif güvenin okul etkililiği üzerindeki etkisi

Effects of high school principals' supportive leadership behaviors and collective trust on school effectiveness

PDF İndir

  1. Tez No: 466150
  2. Yazar: AYSEL NAMLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İMAM BAKIR ARABACI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 276

Özet

Bu araştırmanın genel amacı; lise müdürlerinin destekleyici liderlik davranışları, okuldaki kolektif güven ve okul etkililiğine ilişkin öğretmen algılarını ve öğrencilerin kolektif güvene ilişkin algılarını belirlemek, bu algıların bir takım bağımsız değişkenlere göre değişip değişmediğini saptamaktır. Ayrıca okul müdürlerinin destekleyici liderlik davranışlarının kolektif güven ve okul etkililiği ile olan ilişki durumlarını belirlemek ve destekleyici liderlik ile okul etkililiği arasındaki ilişkide kolektif güvenin aracılık etkisini test etmektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, Elazığ il ve ilçe merkezindeki liselerde 2015- 2016 eğitim- öğretim yılında görev yapan 3.409 öğretmen ve bu okullarda öğrenime devam eden 34.510 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini oransız eleman örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 558 öğretmen ve 1073 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak destekleyici liderlik, kolektif güven ve okul etkililiği ölçekleri yeniden güvenirlik ve geçerlilikleri yapılarak kullanılmıştır. Araştırmanın verilerini analiz etmek ve modelleri sınayabilmek için LİSREL ve SPSS programları kullanılmıştır. Ölçek ve alt boyut puanlarının normallik sınamasında Çarpıklık (Skewness) katsayısı kullanılmıştır. Öğretmenlerin cinsiyet, medeni durum ve öğrenim düzeyi değişkenlerinin karşılaştırmalarında t testi; okul türü, yaş, meslekteki süre, okuldaki çalışma süresi, branş ve okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerinin karşılaştırılmalarında tek yönlü varyans analizi (OneWay ANOVA) testleri kullanılmıştır. ANOVA testinde gruplar arasında anlamlı farklılık görüldüğünde farkın hangi iki gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla varyansların homojenliği durumunda LSD post hoc testinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin cinsiyet değişkeninin karşılaştırmalarında t testi; sınıf düzeyi, okul türü, annenin öğrenim düzeyi, babanın öğrenim düzeyi, ailenin aylık geliri, aile tipi, annenin mesleği ve babanın mesleği değişkenlerinin karşılaştırılmalarında tek yönlü varyans analizi (OneWay ANOVA) testleri kullanılmıştır. ANOVA testinde gruplar arasında anlamlı farklılık görüldüğünde farkın hangi iki grup arasında olduğunu belirlemek amacıyla varyansların homojenliği durumunda LSD post hoc testinden; varyansların homojen olmadığı durumlarda Dunnett C post hoc testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin genel anlamda kolektif güven algılarının ve müdür ve meslektaş alt boyutu algılarının yüksek, müşteri alt boyutu algılarının orta düzeyde; okul etkililiği ve destekleyici liderlik algılarının yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin kolektif güven ve alt boyutlarına ilişkin algılarının da yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin kolektif güven algılarının; öğrenim düzeyi ve okul türü değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği, ancak okuldaki çalışma süresi, cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, branş, medeni durum ve okuldaki öğretmen sayısı gibi değişkenler açısından anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin okul etkililiği algılarının; okul türü değişkeni açısından anlamlı farklılık gösterdiği, öğrenim düzeyi, okuldaki çalışma süresi, cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, branş, medeni durum ve okuldaki öğretmen sayısı gibi değişkenler açısından anlamlı farklılaşmaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin destekleyici liderlik algılarının; okul türü ve okuldaki çalışma süresi değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği öğrenim düzeyi, cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, branş, medeni durum ve okuldaki öğretmen sayısı gibi değişkenler açısından anlamlı farklılaşmaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin kolektif güven algılarının; cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü, annenin öğrenim düzeyi, babanın öğrenim düzeyi, ailenin aylık geliri ve aile tipi değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği, annenin mesleği ve babanın mesleği gibi değişkenler açısından anlamlı farklılaşmaya neden olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin algılarına göre; kolektif güven ile okul etkililiği arasında pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu, kolektif güven ile destekleyici liderlik arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Okul etkililiği ile destekleyici liderlik arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Öğretmenlerin algılarına göre; destekleyici liderliğin, kolektif güven ve okul etkililiği üzerinde anlamlı etkisinin olduğu; kolektif güvenin de okul etkililiği üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu, destekleyici liderliğin okul etkililiğini pozitif yönde etkilediği ve bu etkinin kolektif güven algısı yüksek olan öğretmenlerde anlamlı düzeyde değiştiği sonucuna ulaşılmıştır. Kolektif güvenin destekleyici liderlik ve okul etkililiği arasında aracılık etkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

The general purposes of this research are to determine teachers' perceptions on supportive leadership behaviors of high school principals, collective trust in school and school effectiveness and students' perceptions on collective trust, to determine whether these perceptions vary according to a number of independent variables. Additionally to determine the relationship of school principals' supportive leadership behaviors with collective trust and school effectiveness, and to test the intermediary effect of collective trust in the relationship between supportive leadership and school effectiveness. The research was designed in the relational screening model. 3,409 teachers working in high schools in Elazığ province and district center and 34,510 students continuing their education in these schools in the 2015-2016 Academic Year constituted the population of the research. 558 teachers and 1,073 students who were selected using the disproportionate element sampling method constituted the sample of the research. The reliability and validity studies of the supportive leadership, collective trust and school effectiveness scales were carried out again, and they were used as data collection tools in the research. LISREL and SPSS programs were used to analyze the research data and to test the models. The skewness coefficient was used in the normality test of the scale and sub-dimension scores. While t-test was used in the comparisons of the variables of teachers' gender, marital status and educational levels, one way analysis of variance (OneWay ANOVA) was used in the comparisons of the variables of school type, age, time in the profession, working time in the school, branch and the number of teachers in the school. When a significant difference was found between the groups in the ANOVA test, the LSD post hoc test was used in the case of the homogeneity of variances to determine between which two groups there was a difference. While t-test was used in the comparison of the variable of students' gender, one way analysis of variance (OneWay ANOVA) was used in the comparisons of the variables of class level, school type, educational level of mother, educational level of father, monthly income of family, family type, occupation of mother and occupation of father. In order to determine between which two groups there was a difference when a significant difference was found between the group in the ANOVA test, the LSD post hoc test was used in the case of the homogeneity of variances and the Dunnett C post hoc test was used when the variances were not homogeneous. According to the results of the research, it was found that teachers' perceptions on collective trust and perceptions on principal and colleague sub-dimension were generally high, their perceptions on customer sub-dimension were moderate, and their perceptions on school effectiveness and supportive leadership were high. It was also found that students' perceptions on collective trust and its sub-dimensions were high. It was concluded that teachers' perceptions on collective trust showed significant differences in terms of the variables of educational level and school type, but they did not show any significant difference in terms of the variables such as working time in school, gender, age, professional seniority, branch, marital status and number of teachers in school. It was concluded that teachers' perceptions on school effectiveness showed significant difference in terms of the variable of school type but did not cause significant differentiation in terms of the variables such as educational level, working time in school, gender, age, professional seniority, branch, marital status and number of teachers in school. It was concluded that teachers' perceptions on supportive leadership showed significant differences in terms of the variables of school type and working time in school but did not cause significant differentiation in terms of the variables such as educational level, gender, age, professional seniority, branch, marital status and number of teachers in school. It was concluded that students' perceptions on collective trust showed significant differences in terms of the variables of gender, class level, school type, educational level of mother, educational level of father, monthly income of family and family type but did not cause significant differentiation in terms of the variables such as mother's profession and father's profession. According to the teachers' perceptions, it was concluded that there was a positive, highly significant correlation between collective trust and school effectiveness, that there was a positive, moderately significant correlation between collective trust and supportive leadership. There was a positive, moderately significant correlation between school effectiveness and supportive leadership. According to the teachers' perceptions, it was concluded that supportive leadership had a significant effect on collective trust and school effectiveness that collective trust also had a significant effect on school effectiveness, and that supportive leadership positively affected the school effectiveness and this effect significantly changed in teachers with high collective trust perception. It was concluded that collective trust had an intermediary effect between supportive leadership and school effectiveness.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    748755

    Okul müdürlerinin liderlik tarzları ile okulun sinerjik iklimi ve örgütsel çekiciliği arasındaki ilişki

    The relationship between school principals' leadership styles and the school's synergetic climate and organizational attractiveness

    MUAZ ÇAĞIRMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERVET ATİK

  2. Tez No

    832397

    Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özelliklerinin öğretmenlerin algılarına ve görüşlerine göre incelenmesi

    Teachers' perceptions and opinions on creative leadership characteristics of school principals

    EMRE YÜKSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SONER DOĞAN

  3. Tez No

    913840

    Okul yöneticilerinin kapsayıcı liderlik davranışları ile öğretmen özerkliği arasındaki ilişki

    The relationship between school principals inclusive leadership behaviours and teacher autonomy

    AHMET GÜRBÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE SAKLAN

  4. Tez No

    370446

    Dağıtılmış liderliğin örgütsel güven ile algılanan örgütsel destek ve okul başarısıyla ilişkisi

    The relationship between distributed leadership, organizational trust, perceived organizational support and school success

    DERYA YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN TURAN

  5. Tez No

    234825

    Ortaöğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin, değişime olan direnç üzerindeki etkileri

    The role of the secondary school principals? cultural leading qualification in influncing the resistance against alterations

    NİLGÜN SÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMRA ÜNAL

Geri Dön