Geri Dön

Elektrikli tekerlekli sandalyenin kafa hareketleri ile yarı otonom kontrolü

Control of a semi-autonomous powerchair using head movements

PDF İndir

  1. Tez No: 467241
  2. Yazar: MUSTAFA DEMİR
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. VOLKAN SEZER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mekatronik Mühendisliği, Mechatronics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 103

Özet

Tekerlekli sandalyeler, hareket yeteneği kısıtlı olan insanların ulaşım ihtiyacını karşılamak için kullanılan araçlardır. Tekerlekli sandalyenin tekerleklerini hareket ettirebilecek kol gücüne ve hareketine sahip olan insanlar manuel tekerlekli sandalyeyi kullanabilirken, tekerlekleri hareket ettirebilme yeteneğine sahip olmayan insanlar elektrikli tekerlekli sandalyeleri tercih etmektedir. Elektrikli tekerlekli sandalyelerde, tekerlekleri tahrik eden motorlar ve kullanıcının sistemi kontrol edebildiği bir kumanda kolu bulunmaktadır. Kullanıcı, kumanda kolu sayesinde sandalyenin hareket etmesini istediği açısal ve çizgisel hız referanslarını girmektedir ve kullanıcı tarafından verilen hız referansları motorlara iletilerek tekerlekler tahrik edilmektedir. Elektrikli tekerlekli sandalyeyi kullanacak olan kişilerin kumanda kolunu kontrol edebilecek yeteneğe sahip olmaları gerekmektedir. Eğer kullanıcı kumanda kolunu hareket ettirebilecek yeteneğe sahip değilse, sandalyeyi kontrol edebileceği yardımcı bir sisteme ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışma kapsamında tasarlanan elektrikli tekerlekli sandalye, boyundan aşağısı felçli veya kısmen felçli olan insanlar için geliştirilmiştir. Kullanılan yönelim sensörü (IMU) sayesinde kullanıcının kafa hareketleri algılanarak sisteme açısal ve çizgisel hız referansları verilmiştir ve kumanda kolu yerine kullanılan bir sistem tasarlanmıştır. Elektrikli tekerlekli sandalye, kumanda kolu kullanılarak el ile hassas bir şekilde kontrol edilebilirken, kafa hareketleri ile sandalyenin kontrolü daha zor olmaktadır. Bu yüzden sandalyenin güvenliğini sağlayan ilave sistemlere ihtiyaç duyulmuştur. Sandalyenin hareketi sırasında kullanıcının güvenliğini sağlamak amacıyla sistem, yarı otonom engelden kaçınma yöntemi ile desteklenmiştir. Yarı otonom engelden kaçınma yöntemi olarak tez çalışması kapsamında geliştirilen FGM tabanlı FGM-I yöntemi kullanılmıştır. FGM yöntemi, görüş alanı içerisinde bulunan en büyük boşlukları kullanarak aracın hedefe güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlayan bir yöntemdir ve araç için son yönelim açısı hesaplamaktadır. FGM-I yöntemi ise boşluk seçimini, boşluk uzunluğuna ve boşluğun orta noktasının hedef noktası ile arasında kalan açıya göre yapmaktadır. Kullanıcı kafa hareketleri ile sisteme, FGM-I yönteminin bir girişi olan ve son yönelim açısının hesaplanmasında kullanılan hedef açısını vermektedir. Bu sayede, kullanıcının çarpışma olmadan sandalye ile istediği hedefe ulaşabileceği yarı otonom kontrol edilen bir sistem oluşturulmuştur. Kullanıcının kafa hareketleri ile sisteme çizgisel hız referansı vermesi de bazı durumlarda tehlikeli olabilmektedir. Bu yüzden sisteme bulanık mantık tabanlı bir hız planlama yöntemi entegre edilmiştir. Sandalyenin hareketini gerçekleştirdiği ortamda bulunan engellerin mesafesi ve konumu ile birlikte kullanıcı tarafından sisteme verilen çizgisel hız referansı kullanılarak bulanık mantıkla bir dinamik risk faktörü hesaplanmıştır. Bu dinamik risk faktörü ile güvenli bir hız referansı elde edilmiştir. Kullanıcı tarafından sisteme verilen hız referansı ve bulanık mantık ile hesaplanan hız referansı, yine dinamik risk faktörleri kullanılarak hesaplanan katsayılar ile ağırlıklandırılarak sistemin hareketinde kullanacağı bir çizgisel hız referansı elde edilmiştir. Bu sayede, elektrikli tekerlekli sandalyenin, hem engelden kaçınma hem de hız planlama desteğiyle yarı otonom olarak kafa hareketleri ile kontrolü sağlanmıştır.

Özet (Çeviri)

Wheelchairs are crucial for the transportation needs of the people whose ability to move is limited. Wheelchair-bound people, who have enough muscle strength on their arms for controlling the wheels of the wheelchair, could easily use the manual wheelchairs. However, there are also wheelchair-bound people who may not have enough strength to control the wheelchair manually. This type of people generally prefers to use powerchairs. The most basic components of powerchairs are a joystick for the user to control the chair and some number of motors driving the wheels. By manipulating the joystick, the user provides references of angular and linear velocities for the powerchair to accelerate. After user manipulation, the velocity reference values are transferred to the motors that are responsible for driving the wheels. There are also some people who do not even have the ability to use the joystick to control the powerchair. For such people, there is a need for other types of control mechanism, which involves an assistive system. In this study, a powerchair is developed for the paraplegic or partially paralyzed people. The developed powerchair is designed to be controlled by the head movements of the user instead of a joystick. The orientation sensor (IMU) is used to detect the head movements of the user and give angular and linear velocity reference values to the system. While orientation changes on the X axis give the linear velocity refernce value, orientation changes on the Y axis give the angular velocity reference value. While the powerchair can be controlled more sensitively using a joystick, it is more difficult to control the chair with head movements. To overcome this issue and provide the safety for the powerchair and the user, additional systems are needed. The developed system presents a semi-autonomous obstacle avoidance method to increase the level of safety during the drive. In the scope of this thesis, a FGM based method called FGM-I is developed as a semi-autonomous obstacle avoidance algorithm. FGM provides a safe transfer to the goal point for the vehicle by using the largest gaps in the field of view and calculates final heading angle. Although the selection of the largest gap yields better results in terms of safety, sometimes the trajectory could be longer than necessary. In addition, when the differences between gap size values are too small, the robot switch from one gap to another and this sometimes causes traveling too close or even hit the obstacles during the movement due to change in gap selection caused by the small differences between the gap sizes. On the other hand, FGM-I method chooses the gap according to the length of the gap and the angle between the middle point of the gap and the target point using a new utility function. In addition, the coefficients determine how much each parameter affects the utility function. These coefficients can be chosen to give more importance on either the gap size or the angle between the gaps and the goal point. An additional reward constant is added to the selected gap's utility value and this yields a penalty effect on changing the selected gap. On the other hand, in order to make a fair comparison, 100 Monte Carlo simulations in which the coordinates of the obstacles are specified randomly, are implemented for FGM-I and FGM. A LIDAR (Light Detection and Ranging) sensor is used in simulations to detect the obstacles with a total 180 degree field of view and 6 m range. In these simulations, 10 rectangular obstacles with various size and positions are distributed randomly to the 35X25m environment. Initial and goal coordinates are given as [0-0] and [35-25] respectively . The results are compared in terms of safety, length of path and zigzag density. According to the results, the FGM-I generates 14% shorter trajectories than the FGM, while the average safety metric is only 4% worse. In addition, the average yaw-rate metric of FGM-I is 16% lower than the FGM. This means that the resulted trajectories are smoother and zigzag problem of FGM is decreased in a significant rate. The user of the powerchair provides the target angle by head movements to be used as an input of the FGM-I, as well as for the calculation of final orientation angle. At the end, a semi-autonomous controllable system is developed for the people to move to a goal point with the powerchair without any collision. The ability of providing linear velocity to the system by head movements may also result in dangerous situations, which reveals the need for controlling the velocity given by the user. In order to provide a solution for this requirement, a fuzzy logic based velocity planning method is integrated to the system. In this method, a risk factor is calculated by fuzzy logic operation based on the distances to obstacles and position of the obstacles. This generates a risk factor according to environmental factors. Using the environmental risk factor and the linear velocity reference provided by the user's head movement, dynamic risk factor is calculated by fuzzy logic. A safe velocity reference was obtained with this dynamic risk factor. Velocity reference calculated by the fuzzy logic operations and the velocity reference which is given to the system by the user are weighted by the coefficients calculated by using the dynamic risk factors. If the dynamic risk factor is large, the weight of the safe velocity reference is high. If the dynamic risk factor is small, the weight of the velocity reference which is given to the system by the user is high. By doing so, a safe linear velocity reference to be used in the movement of the system is obtained semi-autonomously. Semi-autonomous velocity planner and FGM-I were tested together on Gazebo simulation environment by users. 20 users tested the semi-autonomous powerchair using their head movements. In these simulations, two different velocity planner and without velocity planner systems were tested, while the FGM-I is used for obstacle avoidance. According to the simulation results, average safety metric is 16% better than without planner system. This means that safer trajectories are generated for users and powerchair by using the dynamic velocity planner. In addition to simulations, obstacle avoidance and velocity planner systems were tested together on experimental setup. At this point, the powerchair has been semi-autonomously controlled by head movements with both obstacle avoidance and velocity planning support.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    793646

    Feedback motion control of an electric wheelchair

    Elektrikli tekerlekli sandalyenin geri beslemeli hareket kontrolü

    FURKAN CEMAL SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiGaziantep Üniversitesi

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGAY KARA

  2. Tez No

    669128

    Elektrikli tekerlekli sandalyenin ayrık zaman model öngörülü kontrolü ve uygulaması

    Discrete time model predictive control and simulation of electric powered wheelchair

    SELİM İLHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYHAN ÖZDEMİR

  3. Tez No

    848586

    Visual motion control for autonomous wheelchair sidewalk following

    Otonom tekerlekli sandalyenin kaldırım takibi için görsel hareket kontrolü

    ISMAIL HAJ OSMAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiGaziantep Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGAY KARA

    DOÇ. DR. ABDUL HAFEZ ABDUL HAFEZ

  4. Tez No

    542780

    A simulation study on autonomous wheelchair control with visual feedback for following straight lines

    Düz çizgi takibi için görsel geri beslemeli otonom tekerlekli sandalye kontrolü üzerine bir simulasyon çalışması

    EFGAN UĞUR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiGaziantep Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TOLGAY KARA

  5. Tez No

    712716

    A study on safe system construction with the analogy of pain perception and its application to obstacle avoidance system with vibration feedback for welfare vehicles

    Acı algısı benzetimi ile güvenli sistem oluşturulması ve bakım araçları için titreşim geribeslemeli engelden kaçınma sistemlerine uygulanması üzerine bir çalışma

    AYDIN TARIK ZENGİN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKumamoto Daigaku

    Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NOBUTOMO MATSUNAGA

Geri Dön