Oğuz Atay'ın 'Tutunamayanlar' romanının Lacan'ın psikanalitik kuramı çerçevesinde incelenmesi
Analysis on Oguz Atay's 'Tutunamayanlar' novel pursuant to Lacan's psychoanalytic theory
- Tez No: 468383
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HAKAN KARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Beykent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Ontolojik kaygılar geçmiş yüzyıllardan günümüze kadar süregelen temel sorunsallardan biridir. İnsanın kendi doğasını ve gerçekliğini anlama ve anlamlandırma süreci her daim sancılı olmuştur. İnsanların yaşadığı sıkıntılar, travmalar, umutsuzluk, ölüm vb. sorunlar kimi zaman baş edilemeyen kaygılara dönüşür ve insanlar bu noktada bir açmaza girerler. Psikanaliz, yirminci yüzyılda yeni ve radikal bir klinik anlayış oluşturmakla kalmayıp aynı zamanda bu açmazların nedenleri ve çözümlemeleri konusunda da ufuk açıcı bilgiler sunan en kapsayıcı kuramlardan birini oluşturmuştur. Psikanalitik kurama göre bilinçdışı, insan edimlerinin gizil gücü ve temel kaynağıdır. Bu kaynağa ulaşmanın temel yolu ise söylemlerin yani dil ile açığa çıkan alanın ardında bastırılmış olan anlamın açığa çıkartılmasıdır. Bu noktadan hareketle edebi metinlerin taşıdığı bilinçdışı katmanı psikanaliz ile açıklamak her iki alanın temelinde olan dil bağlamında bir ortaklık sağlamaktadır. Nitekim psikanalizin kurucusu Freud ve ardılları psikanalitik yöntemi edebi metin çözümlemelerinde kullanmışlar ve Freud; Dostoyevski, Shakespeare gibi yazarların metinlerinin analitik çözümlemesini yapmıştır. Kendi psikanalitik kuramını Freud'a dönüş olarak niteleyen ve bilinçdışının dil gibi yapılandığını söyleyen Jacques Lacan da Sophokles'in Antigone'si, Shakespeare'in Hamlet'i ile ilgili çözümlemeler yapmış ve Edgar Allan Poe'nun“Çalınan Mektup”öyküsünü analiz ederek psikanalizin edebi eser üzerinde uygulanışını göstermiştir. Bu çalışmada Lacan'ın psikanalitik kuramının epistemolojik çerçevesinin açıklanabilmesi için öncelikle kavramların kaynağı olarak ele aldığı Freud'un psikanalitik kuramının temel kavramlarının çerçevesi verildikten sonra, Lacan'ın kendi özgün kuramına temel teşkil eden kavramları açıklanmıştır. Oğuz Atay'ın 'Tutunamayanlar' romanındaki varoluş metaforu metin ve metinde yer alan karakterler bağlamında ele alınarak, Lacan'ın psikanalitik kuramı çerçevesinde açıklanmıştır. Yalnızlık, anlamsızlık, intihar, ölüm, umutsuzluk, yabancılaşma, absürd gibi romandaki karakterlerin psişelerini oluşturan unsurların bilinçdışı simgelerinin analizi Lacan'ın kuramı ile yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the past centuries to up until now, ontological anxieties have been a member of significant core problematics. It has been always a painful process for a human being to understand and make sense of his nature and realities. Sometimes the problems of distress, traumas, despair, death, etc. that people have experienced, turn into a vexed issue and become a dead end. Psychoanalysis has been a new and radical clinic approach and also has become the most comprehensive theory which provides groundbreaking explanations to these dead ends and root causes of them. According to the psychoanalytic theory, the unconscious is the secret power and essential source of human acts. The main way to approach this source is to release meanings beneath the discourses, which mean to release what has been disclosed by language. Hence explaining the unconscious dimension that literary texts inherit ensures a common area that resides at the root of both practices in terms of language. As a matter of fact, founder of psychoanalysis, Freud and his consecutives applied psychoanalytic method in their literary text analyses and executed the analytic analyses of texts belonging to writers such as Dostoyevsky and Shakespeare. As Jacques Lacan described his theory as returning back to Freud and stated structure of unconscious as similar to the language and conducted analyses upon Sophocles' Antigone, Shakespeare's Hamlet and Edgar Allen Poe's The Purloined Letter in order to show psychoanalysis practice through literary texts. In this study, after providing essential scope of Freud's psychoanalytic theory to be able to explain epistemological structure of Lacan's psychoanalysis theory, the core concepts of Lacan's own unique theory have been explained. The existence metaphor within the Oğuz Atay's book named as 'Tutunamayanlar' discussed in the context of text and the characters of the text and explained pursuant to Lacan's psychoanalytic theory. Analysis of unconscious images, belonging to aspects that constitute psyches of book characters, such as solidarity, meaninglessness, suicide, death, hopelessness, alienation, absurd have been applied through Lacan's theory.
Benzer Tezler
- Oğuz Atay'ın tutunamayanlar romanının Jack Mezirow'un dönüşümsel öğrenme kuramı bağlamında incelenmesi
Analysis of Oğuz Atay's disconnected in the context of Jack Mezirow's transformative learning theory
SEVCAN ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBartın ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖKHAN BİÇER
- Oğuz Atay'ın 'Tutunamayanlar' romanında edebî bir tavır olarak modernite eleştirisi
The criticism of modernity as A literary manner in the novel of Oguz Atay's 'Tutunamayanlar'
EMEL ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECAİ ÖZCAN
- Edebiyat ve marjinallik: Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında (1940-1980) marjinallik ve marjinal tiplerin toplumsal kökenleri
Literature and marginality: Marginality and social origins of marginal types in Republic Period Turkish literature (1940-1980)
CAFER BİDAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM DOĞAN YAŞAT
- Tutunamayanlar romanının metinlerarasılık bağlamında Ulysses, Bozkırkurdu, Solgun ateş ve Sebastıan Knight'ın Gerçek Yaşamı romanlarıyla biçimsel ilişkisi
Formal relation of the Disconnected to Ulysses, Steppenwolf, Pale Fire and the Real Life of Sebastian Knight in the context of intertextuality
SEMA VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NÜKHET ŞEHNAZ ALİŞ
- Cumhuriyet Dönemi roman kahramanlarında kültürel bocalama
The cultural confusion of caracters in Republican Novels
BAHTİYAR ASLAN
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. M. FATİH ANDI