İbrahim Gülşenî'nin Türkçe divanındaki tasavvufî kavramlar üzerine bir inceleme
A research on the mystical consepts in the diwan of İbrahi̇m Gülşenî
- Tez No: 469683
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, İbrahim Gülşenî, Tasavvufî Kavramlar, Sufism, İbrahim Gülşenî, Mystical Consepts
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Halvetîliğin bir kolu olan Gülşenîliğin kurucusu İbrahim Gülşenî, eski Türk edebiyatı alanında mutasavvuf kimliğiyle önemli bir yere sahiptir. İbrahim Gülşenî yaşadığı dönemin âlim ve şairlerinden büyük ilgi görmüş, gerek yaşamı gerek eserleriyle birçok ismi etkileyerek tasavvufî edebiyatta yerini almıştır. Söz konusu çalışmada İbrahim Gülşenî'nin hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş, Türkçe divanındaki tasavvufî kavramlar tespit edilerek örneklendirilmiştir. Eserdeki tasavvufî kavramların gün ışığına çıkarılmasıyla, bu sahada yapılan araştırmalara destek olunması ve İbrahim Gülşenî'nin söz konusu eserine bir bakış açısı kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın esasını teşkil etmek üzere ilk aşamada İbrahim Gülşenî'nin Türkçe divanının metnine ulaşılmış, metindeki tasavvufî kavramlar belirlenmiştir. Bu kavramlar çeşitli tasavvuf terimleri sözlüklerinden faydalanılarak açıklandıktan sonra kavramların metinde geçtikleri beyitlerden örnekler verilmiştir. Eserlerini şair kimliğinden çok bir tarikat kurucusu olarak kaleme almış olan İbrahim Gülşenî'nin, müritlerinin irşadına hizmet amacıyla yazdığı söz konusu eserde, basit bir anlatımdan ziyade remizleri sık kullanarak en derin tasavvufî konulara bir ya da birkaç kelimeyle işaret etmiş olduğu tespit edilmiştir. Tasavvufî hâllerin söz ile idrak edilmesinin mümkün olmadığını vurgulayan İbrahim Gülşenî, az ve öz söyleyerek tasavvuf yoluna talip olanları derin manaları müşahede etme yolculuğuna davet etmiştir.
Özet (Çeviri)
İbrahim Gülşenî, the founder of Gülşenîlik, a branch of Halvetiye, possesses an important place in the field of old Turkish literature with his sufistic identity. İbrahim Gülşenî received a great deal of interest from the scholars and poets of his time, and took his place in mystic literature by influencing many names with his life and works. In this study, brief information about the life and works of İbrahim Gülşenî has been presented, and the mystical concepts in Turkish divan were identified and exemplified. By bringing out the mystical concepts in Gülşenî's divan, the study aims to support the research made in this field, and to give a perspective to the work of İbrahim Gülşenî. In order to form the basis of the study, firstly, the text of the Turkish divan of Ibrahim Gülşeni was obtained and the mystical concepts in the text were identified. These concepts have been explained by using various mystic terms dictionaries, and then examples have been given of the couplets in which the concepts have been mentioned in the text. İbrahim Gülşenî, who wrote his works as a founder of the sect rather than as a poet, wrote the text to show the true path to his disciples and pointed to the deepest Sufi topics with one or more words by frequently using symbols rather than a simple narrative. Emphasizing that it is not possible to understand the mystical states by speech, İbrahim Gülşenî succinctly invites those who aspire to sufism to the journey of understanding deep meanings within sufism.
Benzer Tezler
- Sosyal kimlik kuramı çerçevesinde Usûlî Divanı'nda Gülşenîlik
Gulsenism in Usûlî Diwan in the frame of social identity theory
BEYZA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CELAL VARIŞOĞLU
- İbrahim Gülşenî Divanı
Divan of İbrahim Gulseni
MEHMET AVÇİN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- İbrahim Gülşeni'nin Divanı: Metin - dil hususiyetleri - sözlük
The Divan of İbrahim Gülşeni: Text - language features - glossary
MEHMET AKAY
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖNÜL AYAN
- İbrahim Gülşenî'nin Behçetü'l-Ebrār ve Lematü'l-Esrār adlı eseri üzerine dil incelemesi
Grammar analysis on İbrahim Gülşenî's work titled Behçetü'l-Ebrār ve Lematü'l-Esrār
MERVE BOŞNAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN DEMİRCİ