Meralarda yaygın bazı buğdaygiller ile geniş yapraklı bitkiler arasındaki ekofizyolojik ilişkiler
Ecophysiological relationships between domimant grasses and forbs species in rangelands
- Tez No: 470870
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çayır Mera ve Yem Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bitki türleri arasındaki etkileşimler iklim, çevre ve bitki özelliklerine bağlı olarak vejetasyonların yapı ve fonksiyonlarının oluşmasında önemli bir role sahiptir. Çevresel şartlara bağlı olarak bu etkileşim olumlu etkiden olumsuz veya nötür etkiye, olumsuz etkiden ise nötür veya olumlu etkileşime değişebilmektedir. Bu amaçla yüksek rakımlı meralarda yaygın olan Festuca ovina, Bromus variegatus ve Koeleria cristata buğdaygil türleri ile Medicago papillosa, Astragalus microcephalus, Thymus parviflorus ve Hypericum scabrum türleri arasındaki ekofizyolojik ilişkiler ele alınmıştır. Deneme 2013 ve 2014 yıllarında Tesadüf Parselleri Deneme Planında Bölünmüş Parseller Düzenlemesine göre on tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada botanik kompozisyon, yersel dağılım, vejetasyon ve toprak özellikleri arasındaki ilişkiler, elverişli azot, kuru madde üretimi, kök kuru madde üretimi, topraküstü ve toprakaltı rekabet, bitki boyu, ham protein oranı, NDF, ADF ve nispi yem değeri incelenmiştir. Mera alanında 39 bitki türüne rastlanmış ve botanik kompozisyonda hakim bitki türleri buğdaygiller olmuştur. Ortalama buğdaygil oranı %40,90 olarak tespit edilmiştir. Ortam olarak değerlendirilen türlerin yersel dağılımları arasında güçlü ilişkiler olduğu ve vejetasyonda parçalı bir dağılım gösterdikleri görülmüştür. İncelenen toprak özellikleri ile bitki türlerinin dağılımı arasında önemli ilişkiler belirlenmiştir. Toprakların elverişli azot içeriklerinde (NH4 ve NO3) yıllara göre önemli farklılıklar sergilemiştir. Ortalama NH4 ve NO3 içerikleri sırasıyla 10,96 ve 11,73 ppm olarak bulunmuştur. Baklagiller familyasına dahil bitki türleri ile etkileşim halinde yetişen buğdaygil türlerinde kuru madde üretimi artmış, buğdaygil türleri ve yıllar arasında önemli farklılıklar belirlenmiştir. Ortalama kök kuru madde üretimi 26,66 g/bitki olurken, M. papillosa ve A. microcephalus ile etkileşim halinde yetişen buğdaygil türlerinin kök kuru madde üretimleri pozitif etkilenmiş ve sırasıyla 31,58 ve 34,99 g/bitki olmuştur. Buğdaygil türleri etkileşim içerisinde yetiştiği bitki türleri ve yıllara göre toprak üstü ve toprak altı rekabet önemli farklılık göstermiştir. A. microcephalus buğdaygil türlerinin toprak üstü rekabetini olumlu yönde etkilerken, diğer türler olumsuz etkilemişlerdir. Toprak altı rekabette ise bütün bitki türleri olumsuz etki yapmıştır. Bitki boyu ortam, bitki ve yıllara göre önemli farklılıklar göstermiş ve ortalama 41,02 cm olmuştur. Bitki türlerinde kalitenin bir göstergesi olan ham protein oranı, NDF, ADF ve nispi yem değeri ortam, bitki ve yıllar arasında çok önemi farklılıklar göstermiştir. Ortalama ham protein oranı %10,70, en yüksek ham protein oranı B. variegatus bitkisinin A. microcephalus ile etkileşim halinde yetiştiğinde tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre canlı ve dinamik yapıya sahip mera vejetasyonlarında türler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi ve buna göre yönlendirici uygulamalar geliştirmek sürdürülebilir mera kullanımına yardımcı olacaktır.
Özet (Çeviri)
The relationships among plant species have an important role in the formation and functions of vegetation depend on climate, environment and plant properties. These relationships can change from positive to notr or negative, and or reverse way depend on environmental conditions. For this purpose, ecophysiological responses were investigated between dominant grasses species (Festuca ovina, Bromus variegatus ve Koeleria cristata) and forb species (Medicago papillosa, Astragalus microcephalus, Thymus parviflorus ve Hypericum scabrum) in high elevation rangelands. The study was carried out according to a completely randomized plot experiment design in split plot arrangement ten replicates at between 2013 and 2014. In the study, botanical composition, spatial pattern, relationships between vegetation and soil properties, available nitrogen, dry matter production, root dry matter production, competition aboveground and beloweground, plant high, crude protein, notral detergent fibre (NDF), acid detergent fibre (ADF) and relative feed value (RFV) were investigated. There was 39 plant specien in the rangeland site and dominant plant species were grasses in the botanical composition. Average grasses ratio were 40,69%. It was observed that there was a strong relationship between the spatial pattern of the species evaluated as media and a patcy distribution in the vegetation. There also was significant differences available soil nitrogen content (NH4 and NO3) between the years. Average NH4 and NO3 was found to be10,96 and 11,73 ppm, respectively. Dry matter production increased in grasses grown in interaction with legume species, and significant differences were determined between the grasses species and years. While average root dry matter production was 26,66 g/plant, the root dry matter production of the grasses species grown in interaction with M. papillosa and A. microcephalus was positively affected and it was 31,58 and 34,99 gr/plant, respectively. There were significant differences both above and below ground competition grasses grown in interaction with plant species and years. While A. microcephalus had facilitative effect on grasses species above ground competition, the other species had competitive effect. All plant species had competitive effect on below ground competition. Plant height showed significant differences according to media, grasses species and years. Media, plant species and years was significantly affected crude protein content, NDF, ADF and RFV. Average crude protein content 10,70%, the highest crude protein content obtained from B. variegatus species grown in interaction with A. microcephalus species. According to the results, determining relationships between species in rangeland vegetations which have with live and dynamic structure, and making decision toward to desired direction of succession will contribute to prepare suitable range management plans with respect to sustainable use of resources.
Benzer Tezler
- Kıraç ve taban meralar ile çayırların botanik kompozisyon ot verimi ve kalitelerinin karşılaştırılması
Comparison of botanical composition hay yield qualities among meadow, arid rangeland and productive pasture
FATMA KÜPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİNALİ ÇOMAKLI
- Bartın Uluyayla meralarında mera vejetasyonunun bazı kantitatif özelliklerinin saptanması ve mera ıslahına yönelik ekolojik yapının belirlenmesi
Determination of some quantitative properties of range vegetation and ecological conditions for range rehabilitation in Bartın Uluyayla
ŞAHİN PALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL ŞENGÖNÜL
YRD. DOÇ. DR. ÖMER KARA
- Alanya yöresinde bulunan farklı yükseltideki meraların botanik kompozisyonları ve ot verimlerinin belirlenmesi
Determination of botanical composition and hay yield on different altitutes rangeland in Alanya
FATMA ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİK KARAGÜL
- Çoruh Havzası mera bitki örtüsünün bazı özelliklerinin yersel ve zamansal değişiminin belirlenmesi
An investigation on spatial and temporal changes in some properties of rangeland vegetation in Çoruh Basin
ŞERAFETTİN ÇAKAL
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ERKOVAN