Velir or veler? exploring adults' implicit knowledge of an irregular verbal pattern: The Turkish aorist
Velir veya veler? düzensizlik gösteren bir örüntüden yetişkinlerin örtük bilgisini ortaya çıkarmak: Türkçe'de geniş zaman
- Tez No: 471835
- Danışmanlar: Assoc. Prof. Dr. HAYRİYE MİNE NAKİPOĞLU DEMİRALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Dilbilim, Computer Engineering and Computer Science and Control, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Dağılımlarında düzensizlik gösteren biçimbirimsel sistemler, sözcüklerin zihinde nasıl işlendiği ve temsil edildiğine ilişkin önemli ipuçları sunar. Bu çalışma, eylem köküne eklenen eklerde düzensiz bir dağılım gösteren Türkçe Geniş Zaman ekinin ana dili Türkçe olan yetişkinler tarafından nasıl işlendiğini ve temsil edildiğini araştırmaktadır. Ünlüyle biten kökler için -r (uyu-r), ünsüzle biten tek heceli köklerin çoğu için -Ar (çal-ar), çok heceli kökler (çalış-ır) ve tınılı sesle biten 13 tek heceli kök için -Ir (al-ır) alan Geniş Zaman yapısının ediniminde yaşanan zorluklar bilinmektedir. Bu çalışmada anadili Türkçe olan 90 yetişkin katılımcının, Türkçe'de var olmayan, tınılı sesle biten 168 tek heceli kök ile (vel-, rur-, vb.) Geniş Zaman yapısı üretimi test edilmiş, katılımcılara, uydurulmuş bir eylem içeren tümceler dinletilmiş ve izleyen taşıyıcı tümcede bu eylem kökünü sesli olarak tamamlamaları istenmiştir (Ali biraz önce veldi. Ali yazın her gece vel____ gibi). Bulgularımız, yetişkinlerin söz konusu eylemlerle -Ar ekini %86 oranında kullandığını göstermiştir (dolayısıyla, büyük çoğunluk vel-ir yerine vel-er'i tercih etmiştir). -Ir kullanımında, var olan eylemlerle benzerliklerin rol oynayıp oynamadığını ortaya çıkarmak için çeşitli benzerlik ölçütleri geliştirilmiş, dilde mevcut olan aynı ilk ünsüz C_ _, aynı ünlü _V_ ve aynı ünsüz örüntüsü C_C'yi paylaşan düzensizlik gösteren eylemlerin kullanım sıklığıyla –Ir kullanımının ilişkili olduğu, uyak ölçütünün, ise dil kullanıcıları açısından güvenilir bir ipucu oluşturmadığı gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Morphological systems that possess irregular suffixation provide us important cues with respect to how words are processed and represented in the mind. This study attempts to find out how adult speakers of Turkish process and represent the aorist, an irregular pattern proven to be extremely challenging in acquisition, as it takes the form of -r for vowel-ending verbs (uyu-r 'sleeps'), -Ar for most monosyllabic verbs (çal-ar 'plays'), and -Ir for multisyllabic verbs (çalış-ır 'works') and 13 monosyllabic sonorant-ending verbs (al-ır 'takes'). In this study we have tested 90 native speakers with respect to their production of the aorist with 168 monosyllabic, sonorant-ending nonce roots (vel-, rur-, etc.). Participants were auditorily presented with sentences that contained nonce roots and instructed to orally conjugate the nonce root in a subsequent carrier sentence such as in Ali biraz önce veldi. Ali yazın her gece vel____. 'Ali velled a short while ago. Every summer night, Ali vel___.' Our results have shown that adult speakers of Turkish have opted for the use of -Ar with a rate of 86% (i.e., vel-er preferred over vel-ir by the overwhelming majority). To uncover the role of similarity in the use of –Ir, we have explored various similarity measures and have found that -Ir use appears to be correlated with the type frequency of existing irregulars sharing the same first consonant C_ _, the same first vowel _V_ and the consonantal template C_C. Rhyme, however did not appear to be a salient cue that language users rely on.
Benzer Tezler
- Indexing social meaning: Sociophonetic variables and listener perceptions of Turkish
Toplumsal anlamı dizinleme: Toplumsesbilgisel değişkenler ve Türkçenin dinleyici algısı
EMRE YAĞLI
Doktora
İngilizce
2018
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Budama ve yapraktan gübrelemenin Edremit yağlık zeytin çeşidine meyve verim ve kalitesine etkileri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA TAN
- Sâmânîler Devleti'nin vezirleri
The viziers of the Samanids State
NERGİZ TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURRAHİM TUFANTOZ
- Yarık damağı olan çocuklarda velofarengeal fonksiyonun konuşmanın temporal özellikleri açısından değerlendirilmesi
Temporal aspects of velopharyngeal function in children with cleft palate
HİLAL BURCU ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2016
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiHacettepe ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Çalışan seçim süreci için bir karar destek sistemi
A decision support system for the employee selection process
AYŞENUR BATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEKİN ÖZDEMİR