Geri Dön

Jüpiter füzelerinin Türkiye'ye yerleştirilmesi ve oluşturduğu etkiler

The deployment of the Jupiter missiles to Turkey and their effects

  1. Tez No: 473647
  2. Yazar: RAŞİT KIYAK
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FİLİZ ÇOBAN ORAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 107

Özet

II. Dünya Savaşı sonrası başlayan Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği'ni askeri ve siyasi yönde baskılamaya çalışan ABD, Sputnik sonrası beliren Sovyet teknolojik üstünlüğüne cevap vermek için orta menzilli balistik füzelere ev sahipliği yapılması yönünde NATO üyesi ülkelere teklif sunmuştur. Türkiye, bu teklifi gerek güvenlik endişeleri gerekse ABD kaynaklı ekonomik yardımların artmasını sağlamak maksadıyla kabul etmiştir. Jüpiter orta menzilli balistik füzelerinin Türkiye'ye yerleştirilmesi Küba Füze Krizi'ni tetiklemiş ve krizin çözülmesi sürecinde bu füzeler ABD ve Sovyetler Birliği arasında gizli olarak pazarlık konusu edilmiştir. Jüpiter füzeleri ile Sovyetler'in nükleer hedefi haline gelen Türkiye, füzelerin kaldırılması yönündeki Sovyet ültimatomunu reddetmiştir. ABD tarafından Türkiye'ye F-104 G uçaklarının teslimatının hızlandırılması ve Akdeniz'de görev alacak Polaris denizaltıları ile sağlanacak nükleer koruma karşılığında modası geçmiş Jüpiter füzeleri kaldırılmıştır. Bu bağlamda çalışmada krizin Türkiye boyutuna odaklanılarak, etkileri üç aşamada incelenmiştir. Öncelikle Jüpiter füzelerinin Türkiye'ye yerleştirilmesi, ardından füzelerin ABD-SSCB arasında pazarlık konusu olması ve son olarak Türkiye'deki Jüpiterlerin kaldırılma aşaması araştırılmıştır. Araştırmada, kriz sürecinin Türkiye'ye önemli etkileri olduğu saptanmıştır. Türkiye, Soğuk Savaş dönemindeki dış politika eğilimini değiştirerek bloklar arası yumuşama döneminde NATO ittifakında kalmakla birlikte çok yönlü dış politika izlemeye yönelik adımlar atmıştır. Anahtar Kelimeler; Jüpiter Orta Menzilli Balistik Füzeleri, Soğuk Savaş, NATO, Sputnik, Küba Füze Krizi.

Özet (Çeviri)

The USA, which had been trying to suppress the Soviet Union in the military and political arena during the Cold War period that began after the World War II, proposed member states of NATO to host intermediate range ballistic missiles in order to respond to the Soviet technological superiority. Turkey has accepted this proposal with the purpose of ensuring security concerns and to make an increase in the US economic aids. The deployment of the Jupiter intermediate range ballistic missiles to Turkey triggered the Cuban Missile Crisis and these missiles became secretly a matter of negotiation between the USA and the Soviet Union during the crisis resolution process. The obsolete Jupiter missiles were removed in exchange for speeding up the USA's process of delivering the F-104 G aircraft to Turkey and providing the nuclear security with the Polaris submarines, which will be assigned in the Mediterranean. In this regard, this study focuses on the Turkey's part in the crisis and examines its effect in three stages. First, the deployment of Jupiter missiles to Turkey, next, the missiles as a matter of negotiation between the USA and the USSR and lastly, the removal stage of the Jupiters in Turkey are investigated. This research has detected that the crisis period has led to significant effects in Turkey. Although Turkey has stayed in the NATO alliance during the inter-bloc detente period, it took steps towards following multi-dimensional foreign policy. Keywords; Jupiter Intermediate Range Ballistic Missiles, Cold War, NATO, Sputnik, Cuban Missile Crisis.

Benzer Tezler

  1. Türk dış politikası açısından Küba füze krizi bağlamında Türkiye'deki Jüpiter füzelerinin sökülmesi

    The Removal of the Jupiters in Turkey after Cuban missile crisis from the Perspective of Turkish foreign policy

    VELİ SELMAN GEMUHLUOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Uluslararası İlişkilerİstanbul Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LEVENT ÜRER

  2. Türkiye'nin NATO'ya girişi ve sonrasının Türk iç ve dış politikasına yansımaları

    Turkey's NATO membership and subsequentreflections on the Turkish domestic and foreign policy

    ARİF ZENGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    TarihCelal Bayar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAYAN ULUSAN

  3. Türk dış politikasında 1962 Küba krizinin önemi üzerine bir inceleme

    An examination of the importance of 1962 Cuba crisis in Turkish foreign policy

    AHMET KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Uluslararası İlişkilerTrakya Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL TURAN

  4. Küba krizi bağlamında Türk dış politikasının seyri

    The progress of turkish foreign policy in the context of the Cubacrisis

    MERVE KÖRPE İŞLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk İnkılap TarihiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA EKİNCİKLİ

  5. Turkey and Soviet Union relations during Khrushchev Era: Between conflict and collaboration

    Kruşçev Dönemi Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkileri: Çatışmamı işbirliğimi?

    TUĞÇENUR EKİNCİ FURTANA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Uluslararası İlişkilerYeditepe Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN