Umut mekanlarından kentsel dönüşüm alanlarına toplumsal hareketlilik
Social mobility from hope of place to urban transformation
- Tez No: 474441
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN GÜNGÖR ERGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Türkiye'de kentler 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tarımda meydana gelen yapısal dönüşüme bağlı olarak yoğun göç dalgalarına maruz kalmıştır. Göç neticesinde kentlerin nüfusu önemli oranda artarken, sanayileşme sürecini henüz tamamlamamış olan kentler göçmenlere istihdam alanı yaratamadığı gibi barınabilecekleri konut arzı da gerçekleştirememiştir. Bu sürecin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan gecekondular, enformel olarak kentlerdeki konut sorununa bir çözüm yolu olmuşlardır. Bu araştırma, 1950 sonrası Türkiye'sinde meydana gelen toplumsal ve ekonomik dönüşümün gecekondulular tarafından nasıl yaşandığını anlamaya çalışmaktadır. Kırdan kopan göçmenin çiftçilikten kent işçiliğine geçişine hizmet eden yapısal faktörler ile göçmenin kentte var olabilmek adına geliştirmiş oldukları stratejiler birlikte incelenmiştir. Gecekondular ve gecekondulular tarihsel ve toplumsal şartların çok boyutlu bir sonucu olarak incelenmiş, gecekondulu kendi sınıfsal pozisyonları çerçevesinde ele alınmış ve kentle girmiş oldukları mücadele kendi gözlerinden aktarılmıştır. Göç sonrası dönemde politik tutum göçmenler için umut mekanları haline gelen gecekonduların kentte kalıcı olmasını sağlayarak gecekonduluları kentin bir parçası haline getirmiştir. Gecekondulu emeğinin ise ithal ikameci ekonomik sistem açısından vazgeçilmez hale gelmesi ile birlikte gecekondulunun ucuz emek arzı ekonomik sistemin devamlılığı için önemli bir işlev haline gelmiştir. Böylece umut mekanları bir tür emeğin mekânsal yansıması olarak ortaya çıkmıştır. Dayanışmaya dayalı ağ türü ilişkiler, kır ile kültürel ve ekonomik ilişkilerin sürdürülmesi, aşamalı kentleşme, azim ve fedakârlık, yatay hareketlilik (yüzer-gezerlik), gecekonduların değişim değeri, eğitim imkanlarının kullanılması gibi gecekonduluların toplumsal ve kültürel özellikleri gecekonduları Batı'daki yoksulluk mekanlarından ayıran en önemli özellikler olurken bunun yanı sıra bu özellikler göçmenlerin kente tutunmalarının ve toplumsal hareketlilik sağlamalarının temel dinamikleri olmuştur. Gecekondulularda özellikle çocukların eğitimi yoluyla kuşaklararası dikey toplumsal hareketlilik sağladıkları görülürken, gecekondulular 1980 sonrası çıkarılan yasalarla kentin işgalcileri olmaktan kurtulmuşlar ve kentsel dönüşüm ile birlikte apartmanlaşma süreci gecekonduluyu kentlerin orta sınıfının bir parçası haline getirmiştir.
Özet (Çeviri)
Cities in Turkey have been exposed to intense migration waves depending on structural transformation taking place in agricultural since the second half of the 20th century. As a result of migration, while populations of the cities increased considerably, the cities which did not complete their industrialization period yet could not provide employment and dwelling supply in which they would dwell. Shanties which emerged as an obligatory result of this process informally became a solution for dwelling problem in the cities. This research investigates how social and economic transformation taking place in Turkey after 1950 was experienced by people living in shanties. The structural factors which served for the immigrant's, who abandoned the rural area, transition to urban labour and the strategies which the immigrant developed in order to survive in the urban are examined together. Shanties and squatters are examined as a multidimensional result of historical and social conditions. The squatters are considered within the frame of their class positions and the struggle they got with the city is given through their own perception. The political attitude in post-migration period made shanties, which became places of hope for immigrants, permanent in the cities, making them a part of the cities. After the fact that the effort of the squatter became an indispensable part for import-substitution economic system, cheap supply of labour by the squatter became an important function for the continuity of economic system. Therefore, the places of hope arose as a kind of spatial reflection of labour. Social and cultural characteristics of the shanties such as network type relationships based on solidarity, continuity of cultural and economic relations with the rural area, gradual urbanization, determination and sacrifice, horizontal mobility (free-floating), transformation value of shanties and using educational facilities were the most important properties which distinguish shanties from poverty areas in the West and besides this, these characteristics became the fundamental dynamics through which the squatters held on to the urban and performed social mobility. In squatter's lives, especially through the education of children, while it was seen that they performed perpendicular social movement, they got rid of perception as being the invaders of the cities through the laws enacted after 1980 and with the urban transformation, the process of building apartments have made them a part of middle class within the cities.
Benzer Tezler
- Haliç kıyılarındaki yeni düzenlemeler ve kıyı parklarının kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi
The new designs in the coasts of Haliç and the evaluation of the coast parks by the users
UMUT BERBEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NİLGÜN ERGÜN
- Men and masculinities at play: The hali saha football in Istanbul
Erkekler ve erkeklikler oyunda: İstanbul'da halı saha futbolu
KADİR ENGİL
- Kamusal sanat aktivizmi: Stüdyo 21 Lefkoşa
Public art activism: Studio 21
İDİL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Aki Kaurismäki filmlerinde öteki ve kent mekanlarının gündelik hayat bağlamında incelenmesi
'The Other' and urban spaces in the context of everyday life in Aki Kaurismäki films
MERVE ENGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMedya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA ELMACI
- Müşterek bir 'Sorun' olarak iklim krizi: Dayanıklılığın artırılmasında müşterekleşmiş tasarım pratiklerinin rolü
The climate crisis as a common 'Problem': The role of commoning design practices in enhancing resilience
SALİME BENAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CEMAL YALÇINTAN
