Determination of source apportionment of volatile organic compounds in Ankara
Ankara'da uçucu organik bileşiklerin kaynak katkı paylarının belirlenmesi
- Tez No: 474993
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL, YRD. DOÇ. DR. SEDA ASLAN KILAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bu çalışmada, Ankara'nın hem kentsel hem de kırsal atmosferinde elli bir adet uçucu organik bileşiğin (UOB) mevcut düzeyi, emisyon kaynakları ve katkılarını belirlemek için ortam konsantrasyonları ölçülmüştür. Biri Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi yerleşkesinde, diğeri ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi yerleşkesinde olmak üzere iki istasyon kurulmuştur. Ankara Üniversitesinde bulunan istasyon kentsel alanı temsil ederken ODTÜ istasyonu kırsal alanı temsil etmektedir. Bu istasyonlarda, kanister örneklemesi ile, ODTÜ'de Ocak 2013 - Eylül 2015 ve Ankara Üniversitesinde Haziran 2014 - Eylül 2015 tarihleri arasında, 24 saatlik sürelerle UOB örnekleri toplanmıştır. Toplanan yaklaşık 559 örnekte, GC-FID tekniği kullanılarak, elli beş organik bileşiğin konsantrasyonları belirlenmiştir. Ortalama UOB konsantrasyonları Ankara Üniversitesinde 0.09 μg m-3 (cis-2-penten) - 24.76 μg m-3 (tolüen) aralığında ve ortalama benzen konsantrasyonu 1.4 μg m-3 olarak ölçülürken, ODTÜ'de en düşük 0.06 μg m-3 (cis-2-penten) ve en yüksek 10.09 μg m-3 (tolüen) olmak üzere ortalama benzen konsantrasyonu 1.4 μg m-3 olarak ölçülmüştür. Benzen konsantrasyonları, kırsal alanda 15 kez; kentsel alanda ise 25 kez limit değer olan 5 μg m-3 değerinin üzerinde ölçülmüştür. Ölçülen UOB konsantrasyonları Türkiye'deki ve dünyadaki diğer şehirlerde yapılan çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Episodik değişiklikler, hafta içi - hafta sonu değişiklikleri ve mevsimsel değişiklikler incelenmiştir. Buna ek olarak meteorolojik parametreler ile ölçülen konsantrasyonlar arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Son olarak, Pozitif Matriks Faktorizasyonu (PMF) kullanılarak bir kaynak tahmini çalışması yürütülmüş ve her iki istasyonda da 6 farklı kaynak tanımlanmıştır (benzinli egzoz, dizel egzoz, endüstriyel buharlaşma, solvent, benzin buharlaşması ve asfalt). Her iki istasyonda toplam VOC kütlesine en fazla katkıda bulunan kaynak benzinli araç egzoz faktörüdür (her istasyonda% 38). Kentsel istasyonda, benzin buharlaşması ve asfalt kaldırım faaliyetleri katkıları her biri için yaklaşık %23'tür. Geri kalan kaynakların (solvent, endüstriyel buharlaşma, dizel) katkısı
Özet (Çeviri)
In this study, ambient concentrations of fifty-one volatile organic compounds (VOCs) were measured to determine their current level, emission sources and contributions in both urban and suburban atmosphere of Ankara. Two sampling stations were established in Ankara, one in Ankara University (AU), Faculty of Agriculture, other in Middle East Technical University (METU). AU stations is for representing the urban atmosphere while METU represents suburban atmosphere. In these stations with canister sampling, between January 2013 and September 2015 for METU and between June 2014 and September 2015 for AU, VOCs were collected by 24-hour period. By using GC-FID technique, concentrations of VOCs were determined in gathered 559 canister samples. Mean VOC concentrations ranged between 0.09 μg m-3 (cis-2-pentene) and 24.76 μg m-3 (toluene) with average benzene concentration of 2.1 μg m-3 in AU while 0.06 μg m-3 (cis-2-pentene) and 10.09 μg m-3 (toluene) with average benzene concentration of 1.4 μg m-3 in METU. During sampling period, the annual limit of 5 μg m-3 for benzene was exceeded twenty five times in urban station and fifteen times in suburban station. Comparison study was applied to measured concentrations with: other cities in Turkey and cities around the world. Episodic changes, weekday – weekend changes and seasonal changes were examined. In addition, relationship between meteorological parameters and the measured concentrations were discussed. Finally, source apportionment study was conducted using PMF. Six different factors were identified in both stations, namely gasoline exhaust, diesel exhaust, industrial evaporation, solvent, gasoline evaporation and asphalt pavement. Gasoline exhaust factor had the highest contribution to total VOC mass in both stations (38% at each station). At urban station, gasoline evaporation and asphalt pavement activities contributions were approximately 23% each. Contribution of remaining factors (solvent, industrial evaporation, diesel) was
Benzer Tezler
- Source apportionment of pm2.5, pm2.5-10 and ozone in bolu atmosphere in relation to meteorological variables
Bolu atmosferinde meteorolojik parametrelerle ilişkilendirilerek pm2.5, pm2.5-10 ve ozon kaynak paylaşımı
ELİF ÖZLÜ
Doktora
İngilizce
2014
KimyaAbant İzzet Baysal ÜniversitesiAnalitik Kimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL YENİSOY KARAKAŞ
- İstanbul'da polisiklik aromatik hidrokarbonların atmosferik birikiminin ve konsantrasyon dağılımının belirlenmesi ve değerlendirilmesi
Determination and evaluation of atmospheric concentration and deposition of polycyclic aromatic hydrocarbons in Istanbul
ASUDE HANEDAR
Doktora
Türkçe
2009
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR ALP
- Determination of river pollution sources using source apportionment method: Ergene river
Kaynak belirleme metodu kullanılarak nehir kirlilik kaynaklarının belirlenmesi: Ergene nehri
FULYA ÇİNGİROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Determination of organic particle composition in ankara atmosphere and investigation of their contribution to receptor modeling
Ankara atmosferindeki organik partikül madde kompozisyonunun belirlenmesi ve reseptör modellemesi çalışmalarına katkılarının incelenmesi
EBRU KOÇAK
Doktora
İngilizce
2017
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL
PROF. DR. İPEK İMAMOĞLU
- Aksaray atmosferinde parçacık boyut dağılımlı partiküler organik madde kompozisyonunun ve kaynaklarının belirlenmesi
Determination of particle size distribution particle organi̇c matter composi̇ti̇on and sources in Aksaray atmosphere
SELİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiAksaray ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU KOÇAK