Ebû Ca'fer en-Nehhasın i'râbü'l-Kur'ân isimli eserinde âl-i İmrân sûresinin kıraât ilmi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the sura of family of imran in abu Ja'far an-Nahhas' work called İ'rab al-Qur'an in terms of the science of qur'anic recitation
- Tez No: 475268
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YASİN PİŞGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Hicrî üçüncü yüzyılın son yarısıyla dördüncü yüzyılın başlarında yaşamış olan Nehhâs (270/883) Mısır'da dünyaya gelmiş, ilme karşı büyük bir sevgiyle yetişmiş ve önce Mısır'da sonra ilim taliplerinin adeta kıblesi mesabesindeki Bağdat'ta zamanın en büyük âlimlerinden ilim tahsil etme fırsatını bulmuştur. Nehhâs, başta Kur'ân ilimleri ve Arap dili ve edebiyatı dallarında olmak üzere 50'yi aşkın eser telif etmiştir. Eserlerinde oldukça yoğun bir vucûhâta yer vermiş, Arap dili, hadis ve fıkıh hocalarından çokça rivayetlerde bulunmuştur. Çalışmamızın temel konusu olan kıraât açısından Nehhâs'ın en önemli eseri ise İ'râbü'l-Kur'ân'dır. Eserde ayetler Kur'ân'daki tertip üzere ele alınmış, gerekli görülen yerlerde, nahiv, belagat ve i'râb konularında gramatik tahlillerde bulunulmuş, Basra ve Kûfe ekolünden birçok dil ve kıraât âliminin görüşlerine yer verilmiş ve farklı kıraat örnekleriyle izahatlar getirilmiştir. İ'râb değişiklikleri sebebiyle oluşan kıraat farklılıkları ise bazen mütevatir ve meşhur kıraatler olarak bilinen kıraat-i aşere imamlarının okuyuşları ile bazen de şaz Kıraât âlimlerinin görüşleri delillendirilmiştir. Nehhâs bu görüşler arasından kıraat tercihinde bulunurken yer yer kendi görüşlerini yansıttığı da olmuştur. Bu çalışmamız Giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin genel yapısına mesnet oluşturmak üzere kıraat tarihi ve kıraat ilmi hakkında teorik bilgiler sunulmuştur. Birinci bölümde Ebû Ca'fer en-Nehhâs'ın hayatı, ilmî kişiliği, hocaları, talebeleri, yazdığı eserleri ve İ'râbü'l-Kur'ân adlı eseri hakkındaki bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde ise onun İ'râbü'l-Kur'ân isimli eserinde Âl-i 'imrân sûresindeki kıraât farklılıkları tespit edilmiş ve ilgili ayetler aynı konu başlıkları altında toplanarak kıraât ilmi açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma boyunca tasnif (sınıflandırma) yöntemine başvurulmasının yanı sıra, Ebû Ca'fer en-Nehhâs'ın İ'râbü'l-Kur'ân adlı eserinin kıraât ilmine ve öğretimine katkılarını tespit bağlamında analitik (çözümsel) yöntemin kullanılmasına da gayret edilmiştir. Eser, önceki döneme ait bazı Arap dili ve kıraât ilmine dair değerli bilgileri ihtiva etmesi ve nahivcilerin kıraât konusundaki görüşlerinin bir sonraki nesillere aktarılmasına hizmet etmesi açısından önemli bir yere sahiptir.
Özet (Çeviri)
Having lived in the last half of the 3rd century and the early 4th century AH, Abu Ja'far al-Nahhas (270/883) was born in Egypt, raised with a great love of science, and had chances to study with the greatest scholars of the time, first, in Egypt and then in Baghdad, the city that was like a qibla of those seeking knowledge. Nahhas authored over 50 works primarily on the Qur'anic sciences and Arabic language and literature. He included in his works plenty of linguistic varieties and related a lot from his teachers of language, Arabic grammar, hadith and Islamic jurisprudence. In respect to our topic, the Qur'anic recitation, Nahhâs' most important work is I'rab al-Qur'an. The work takes up the verses in the same order as in the Qur'an, providing necessary grammatical analyses on Arabic grammar, rhetoric, and i'rab. It also includes opinions of many scholars of language and recitation coming from Basra and Kufa, providing explanations with examples of different ways of recitation. The author proves the recitational differences caused by different i'rabs sometimes with the recitations of the founders of the al-Qira'a al-Ashara or the Ten Schools of Qur'anic Recitation, which are known as the reliably common traditions of Qur'anic recitation, and at other times with opinions of other scholars. However, his evaluations are mostly influenced from the marginal scholars of recitation. While selecting from among these opinions, Nahhâs sometimes put forth his own opinions. This study is composed of an Introduction and two chapters. To form a foundation for the general structure of the study, the Introduction provides theoretical information on the history and science of Qur'anic recitation. The first chapter includes information about Abu Ja'far al-Nahhâs' life, academic personality, teachers, students, and works including I'rab al-Qur'an. The second chapter determines the recitation differences in the Sura of Family of Imran in the cited work, combining the relevant verses under the same topics and evaluating them in terms of the science of Qur'anic recitation. Beside the technique of classification, this study also uses the analytical method in order to determine the contributions of Abu Ja'far al-Nahhâs' I'rab al-Qur'an to the science of Qur'anic recitation. Nahhâs' work is significant as it contains valuable information from the early times of Arabic language and the science of Qur'anic recitation and as it serves to convey the opinions of scholars of Arabic grammar on Qur'anic recitation to the next generation.
Benzer Tezler
- Nâsih-mensûh müelliflerinin nesh konusuna yaklaşımı (Nehhâs örneği)
Approach of nasih-mansuh owners to the subject of nesh (Nehhâs example)
HATİCE MUHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİRCİ
- Ebu Ca'fer en-Nahhas ve Me'ani'l-Kur'an-ı
Başlık çevirisi yok
FİKRİ GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BULUT AHMET
- Ebû Ca'fer eṭ - Ṭûsî'nin (Ö. 460 / 1067) Tefsirinde nesh
The Naskh in Abû Ca'far aṭ-Ṭûsî's (D. 460 / 1067) Tafsîr
RECEP TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ
- Ebû Ca'fer et-Tûsî'nin hayatı, eserleri ve usulü fıkıhla alakalı el-'Udde eserinde delil anlayışı
Life of abu Cafer at-Tusi and his works and conception of evidence in his book Udde about Islamic Law
AMİR KAHAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ÇEKER
- Arap dilinde harf-i cerler ve ahkâm ayetlerinde manaya etkisi: Tahâvî örneği
Huruf al-jarr in the Arabic language and their effect on verses of rulings: Tahavi example
HANİFE NUR TURUNÇ AKYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimGaziantep ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KESKİN