1979 İran Devrimi sonrası Şiiliğin Ortadoğu politikasındaki rolü ve etkileri
The role and impacts of Shiisim in the Middle East politics after the Iranian Revolution in 1979
- Tez No: 476408
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CUMHUR ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Political Science, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: 1979 İran İslam Devrimi, Şii Hilali, Mezhep, Siyasal İslam, Ortadoğu, 1979 Iranian Islamic Revolution, Shia Crescent, Sect, Political Islam, Middle East
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Kadim bir irfan geleneğine sahip olan İran, kültürel, dinsel ve siyasal açıdan sağlam kökler barındıran devletçi bir yapıya sahiptir. Eski dönem Pers yaşamından krallıkların dönemsel hakimiyeti ve hanedanlıkların kurulup tarihsel kırılma dönemi yaşadığı süreçlere kadar coğrafya, gerek ekonomik hakimiyetin gerek siyasi gerekse de dinsel hareketliliklerin yaşandığı ve özellikle 1979 devrimi öncesinin sürüncemede kalan dini hareketlerinin sonuca ulaştığı bir yapıyla şekillenmiş, nihai olarak İslami bir toplumun örneğini ihdas etmiştir. Öncelikle bu tarihsel arka planın gelişimi üzerinde İslami siyasanın ideolojik bir kolu olan Şiiliğin, İran coğrafyasında nasıl bir toplumsal sinerji ve devletleşme süreci oluşturup devlet ideolojisi haline geldiğini görmekteyiz. İran'ın ideolojik olarak kullandığı Şiilik 1979 İslam devrimiyle beraber siyasallaşmış ve bölgesel konumunun sağladığı avantajları kullanarak İran,“devrimin ihracı”anlayışına eklemlenmiştir. Ezilen Müslüman toplumların hamiliğini üstlenen İran'ın“anti-emperyalist”bir söylemle,“yalnızca İslam Cumhuriyeti”sloganıyla“bağımsız-izole”bir dış politika izlemesi de temel ideolojik hassasiyetleri ön plana çıkarmıştır. Ancak uygulanmaya çalışılan bu hassasiyet sonucunda iç ve dış siyasetin birçok alanında zorlukla karşılaşan İran rejimi“devrimin ihracı”fikrinden uzaklaşarak pratikte dış politikasında İslamcı ideolojinin tersine ulusal çıkarların belirleyici olduğu bir değişime evrilmiştir. Bu etki alanının genişlemesiyle ve farklı coğrafyadaki Şiilerle bağlantılar sonucu“Şii Hilali”söylemini ortaya çıkarmıştır. Bu yazıda da devrim süresince İran'ın Şii politikasını,“siyasal İslam”ideolojisi altında bölgede ve küresel boyutlarda kullanarak nasıl bir rol ve etki yarattığı; Ortadoğu'nun en önemli kırılgan yapısı olan mezhep kartını, siyasi olarak Şiilik üzerinden kullanmasındaki nedenleri çalışma boyunca ortaya koyma gayreti içerisinde olacaktır.
Özet (Çeviri)
Iran, which has a tradition of wisdom, has a statist structure that has robust roots in cultural, religious and political terms. Until the periodic domination of the kingdoms from the ancient Persian life and the process of the establishment of the dynasties and the period of the historical of the dynasties break up, geography has been shaped by a form reached conclusion of both economic domination, political and religious movements, and especially the religious movements was in abeyance before 1979 revolution, and ultimately it has created an example of an Islamic society. First of all, we can see how Shiism, an ideological chain of Islamic politics on the development of this historical background, has created a social synergy and state process in Iranian geography and become a state ideology. Shiism, which Iran uses ideologically, is politicized by the 1979 Islamic revolution, and Iran has been attached to the“export of the revolution”concept by taking advantage of its regional position. Iran, which undertakes the patronage of oppressed Muslim societies, also pursue an“independent-isolated”foreign policy with the slogan of“only the Islamic Republic”, an“anti-imperialist”rhetoric which brings out the basic ideological sensitivities. However, as a result of this sensitivity to be implemented, the Iranian regime, which has faced difficulties in many areas of domestic and foreign politics, by moving away from the idea of“exporting the revolution”, has evolved a change in its foreign policy in practice that, contrary to the Islamist ideology, the national interests are decisive. With the expansion of this domain and the results of connections to the Shiites in different geographies, Expression of“Shia Crescent”was revealed. This article also explains how, during the revolution, Shiite politic creates influences and role by using in the global dimension and in the region under the ideolgy of“political Islam”of Iran; As the most important fragile structure of the Middle East, it will endeavor to reveal throughout the study the reasons for using the sectarian card through Shiism.
Benzer Tezler
- Suriye iç savaşında İran'ın rolü: Şiiliğin etkisi
The role of the İran during Syria civil war: Effect of Shiite
BEYTULLAH SÜRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiUluslararası Politik Ekonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA YILMAZ
- İran'ın Şiî politikaları bağlamında Ortadoğu'daki vekâlet savaşları: Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen örneği
Proxy wars in the Middle East in the context of Iran's Shiite policies: Iraq, Syria, Lebanon and Yemen examples
ABDULKADİR ŞEN
Doktora
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ COŞKUN
- İran'ın dini jeopolitiği
Religious geopolitics of İran
CİHAN ÇİFCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ KATMAN
- Ortadoğu alt sisteminde İran dış politikası
Iran's foreign policy on the Middle East sub-system
SEFA MUTLU KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN KENAR