Geri Dön

The structure of diye clauses in Turkish

Türkçe'de diye tümceciklerinin yapısı

  1. Tez No: 477413
  2. Yazar: HİLAL YILDIRIM GÜNDOĞDU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE HAMİDE ASLI GÖKSEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 173

Özet

Bu çalışma, alanyazında sınırlı sayıda çalıĢmada bahsi geçen ancak kapsamlı bir şekilde çalışılmamış olan Türkçe'nin bir yantümce bağlacı diye'nin biçim-sözdizimsel özelliklerini araştırmaktadır. TS Derlemi ve ODTÜ Derlemi'nin kapsamlı analizleri diye'nin Türkçe‟de yalnızca çok sık kullanılan bir sözcük olduğunu değil, aynı zamanda çeşitli işlevleri olduğunu da ortaya çıkarır; (i) sebep, amaç / sonuç bildiren tümleyici öbeği seviyesindeki zarf yan tümcelerinde; (ii) iletişim fiillerinin (de- hariç), algılama ve biliş fiillerinin, ve duygu fiillerinin fiil öbeği seviyesindeki niteleme zarf yan tümcelerinde ve biliş fiilleri düştüğü zaman varsayım, anlayış, önlem ve anlaşma zarf yan tümcelerinde; (iii) sıfat tümcelerinde görülür. Bu tez çalışması boyunca, ana tümce ve yantümce arasındaki sözdizimsel ilişkiyi daha iyi anlamak için çeşitli sınamalar üzerine yoğunlaşıyorum. Sonuçlar gösteriyor ki (i) diye için tek bir analiz söz konusu olamaz, diye hem di- ve -ye olarak bölünebilir hem de tek bir kelime olarak var olmaktadır; (ii) bölünebilir diye alıntılar içindeki kişi özellikli zamirleri işleyen bir işlemcinin varlığına sebep olur. Bu tür diye ile birlikte gözlemlenen zarf yantümceleri doğası gereği de- fiilinin içeriğini belirten niteleme zarf yan tümceleridir. Diye sadece de- fiili ile art arda geldiğinde niteleme zarf yan tümcelerini belirtemez çünkü kişi özellikli zamirler üzerinde işlem yapması gereken iki işlemci türetmenin çökmesine neden olur. Böyle olmadığı durumlarda ise türetme çökmez çünkü diye ve de- fiili farklı bürün öbeklerinde bulunmaktadırlar.

Özet (Çeviri)

This study investigates morpho-syntactic properties of the subordinator diye in Turkish, which is mentioned in a limited number of studies in the literature but not studied in a comprehensive way. An exhaustive analysis of TS Corpus and METU Corpus reveals that diye not only is a very frequent word in Turkish but also has various functions; it occurs in (i) CP level adverbial clauses denoting reason, purpose / result; (ii) VP level adverbials denoting manner with verbs including verbs of communication, perception and cognition, and emotion, and assumption, understanding, precaution, an agreement when verbs of cognition are dropped; (iii) adjectival clauses. Throughout this thesis, I focus on various tests to better understand that syntactic relationship between the matrix clause and the subordinate clause. The results indicate that (i) there is no unified diye, but two different realizations: non-decomposable (lexicalized) diye, and another one that can be decomposed into de+ye (say+Optative); (ii) connected to the decomposable diye, I argue that there is an operator that shifts the indexicals. The adverbials clauses with a decomposable diye are manner adverbials which by nature introduces the content of the verb de- „say‟. The only time diye cannot mark manner adverbials is when it occurs successively with the verb de- „say‟. I claim that because of the two operators that need to operate on the indexicals inside the quotations at the same time, the derivation crashes. However, when they do not occur successively, the derivation does not crash for prosodic reasons.

Benzer Tezler

  1. Yûsuf Sûresi örneğinde Arap dilinde mansûbât

    The concept of mansubât in the Arabic language in the example of Surah Yûsuf

    ENES GÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHABETTİN ERGÜVEN

  2. Yûsuf sûresindeki mansûbât konusunun nahiv ilmi açısından ele alınması

    The handli̇ng of mansubat i̇n Yusuf surah i̇n terms of

    YUSUF BÖYÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FARUK ÇİFTÇİ

  3. Bilge Karasu'nun 'Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı' adlı hikaye kitabında zarf tümleçleri

    Adverbial clauses in the story book 'Evening of a Long Lasted Day' by Bilge Karasu

    ŞAHAP BULAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    DilbilimÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET ÖZMEN

  4. Gerçek ve sanal gerçeklik ortamları arasındaki algısal farklılıklarda görselleştirmeye ilişkin özelliklerin araştırılması

    Exploration of visualization traits in the perceptual differences between real and virtual reality enviroments

    NİHAL KAYAPA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. TOGAN TONG

  5. Yağ grefti uygulamasının ratlarda tendon iyileşmesine ve yapışıklığına etkisinin incelenmesi ve plateletten zengin plazma uygulamasıyla karşılaştırılması

    The examination of the fat grafting on tendon healing and tendon adhesion in the rats and its comparison with the platelet rich plasma

    AHMET DİLBER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZAY ÖZKAYA MUTLU