Kesikköprü demir yatağının (Bala-Ankara) maden jeolojisinin incelenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 47907
- Danışmanlar: DOÇ.DR. TANER ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
ÖZET Yüksek Lisans Tezi KESİKKÖPRÜ DEMİR YATA?I'NIN (BALA - ANKARA) MADEN JEOLOJİSİNİN İNCELENMESİ Bilgin DO?AN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Taner ÜNLÜ Yıl: 1996, Sayfa: 258 Jüri: Prof. Dr. Ayhan ERLER Doç. Dr. Taner ÜNLÜ Yard. Doç. Dr. İ. Sönmez SAYILI Bu çalışmada; Ankara ili - Bala ilçesi, Kesikköprü beldesi civarında yeralan Kesikköprü Demir Yataklan'nın maden jeolojisi ele alınmakta ve kökensel yorumu tartışılmaktadır. Paleozoyik - Mezozoyik yaşlı Kırşehir Masifi'ne özgü gnays, şist, kuvarsit ve kristalize kireçtaşı litolojilerinden ve bunların üzerine yerleşmiş olan ofiyolitik kayaçlardan oluşan temel üzerinde Üst Kretase sırasında açılan havzada spilitik bazalt, bazaltik tüf, diyabaz daykları, çörtlü kireçtaşı, radyolarit, çamurtaşı - kireçtaşı bantlarından oluşan sedimanter ve volkanik - volkaniklastik kayaçlar yeralmaktadır. Havzaya ait kayaçlar Maastrihtiyen - Paleosen yaşlı granit, siyenit, monzonit ve porfirleri gibi granitoyidler tarafından katedilmiştir. Daha genç oluşumlu Eosen yaşlı kumlu, killi, fosilli kireçtaşı litolojilerinden oluşan Çayraz formasyonu, Miyosen - Pliyosen (?) yaşlı kireçtaşı ve fosilli kireçtaşı bloklu kumtaşı, silttaşı, kiltaşı, anhidrit - jips ardalanmalı İncik formasyonu ile riyolit ve tüflerinden oluşan volkanik kayaçlar, Pliyosen - Kuvaterher yaşlı çakıl, kum ve çamur depolarından oluşan Kızılırmak formasyonu ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlardan oluşan posttektonik havza çökelleri tarafından ise uyumsuz olarak örtülürler.Cevherleşmeye kaynak kayaç oluşturan litolojiler çok genel biçimde peridotit, piroksenit ve serpantinlerden oluşan ultramafik kayaçlar, gabro ve diyabazlardan oluşan mafik kayaçlar biçiminde iki grup altında, daha detayda ise hidrotermal alterasyona uğramış serpantinitler, mafik kayaçlar ve hidrotermal alterasyona uğramış mafik kayaçlar biçiminde incelenmişlerdir. Anılan litolojilerde olivin, piroksen ve plajiyoklaz mineralleri arasındaki ardalanmalı birliktelik saha, ince - parlak kesit ve XRD çalışmalarında belirgindir. Yöredeki ultramafik ve mafik kayaçlarda az oranlarda gözlenen spinel minerallerinin varlığı ve plajiyoklazlarda zonlanma dokularına rastlanmamış olması, ultramafik kümülatlara özgü oluşumları düşündürmektedir. Cevher örnekleri çoktan aza doğru; esas olarak manyetit, daha az olarak pirit, kalkopirit, kromit, siderit, ankerit, eser oranlarda ise pentlandit, pirotin, gerstorfit, ilmenit ve sfen minerallerinden oluşmaktadır. Ayrıca cevhere silikat mineralleri olarak olivin, piroksen, tremolit, aktinolit eşlik etmekte, çatlak ve kırık dolguları boyunca kalsit ve dolomite de rastlanmaktadır. Cevher örneklerinde yapılan jeokimyasal çalışmalar, cevher oluşumunda granitik sıvıların doğrudan etkilerinin olmadığına işaret etmektedir. Granitik sokulumların oluşturduğu hidrotermal konvektif hücre, mafik kayaçları etkileyerek cevherleşmeye eşlik eden“skarn benzeri minerallerin”ve“fels benzeri dokuların”oluşturduğu hidrotermal aiterasyon kalıplarını şekillendirmektedir. Özellikle ultramafik kayaçların yapılarında yeralan yoğun biçimde olivin, ikinci derecede de piroksen gibi ferromagnezyen minerallerin bünyelerindeki demir elementinin serpantinleşme süreci sonucu açığa çıkması, birincil demir element kökenini oluşturmaktadır. Bunların granitik sokulumların dolaylı etkileri ile ikinci kez zenginleşmeleri ise Kesikköprü Demir Yataklan'nın oluşumundaki önemli bir diğer evreye işaret etmektedir. Kesikköprü Demir Yataklan'nın Divriği tip yatak benzeri olabileceği, yani demir elementinin eski çalışmalarda savunulduğu biçimde doğrudan granitik kayaçlardan kaynaklanmamış olduğu görüşü bu çalışma doğrultusunda ağırlık kazanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Ankara, Kesikköprü, demir, ultramafik kümülat, hidrotermal konvektif hücre, Divriği tip yatak.
Özet (Çeviri)
HI ABSTRACT Masters Thesis MINING GEOLOGICAL INVESTIGATION OF THE KESİKKÖPRÜ IRON DEPOSITS, BALA - ANKARA Bilgin DOGAN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Geological Engineering Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Taner ÜNLÜ Year: 1996, Page: 258 Jury: Prof. Dr. Ayhan ERLER Assoc. Prof. Dr. Taner ÜNLÜ Asst. Prof. Dr. L Sönmez SAYILI This study discusses mining geology of Kesikköprü iron deposits and their genetical evaluation located near Kesikköprü of Bala township of Ankara. Sedimentary and volcanic - volcaniclastic rocks consisting of spilitic basalt, basaltic tuff, diabase dykes, cherty limestone, radiolarite, mudstone and limestone are deposited in an opening basin of Upper Cretaceous age over the basement rocks of gneiss, schist, quartzite and crystalline limestone of Kırşehir Massif and overlying rocks of ophiolitic complex of Paleozoic - Mesozoic age. All these units are intruded by granitoids such as granite, syOenite, monzonite and their porphyries of Maastrichtian - Paleocene age. This sequence is unconformably covered by post - tectonic basin deposits of Çayraz formation containing sandy, clayey and fossiliferous limestones of Eocene age, of İncik formation involving of limestone and fossiliferous limestone blocks with sandstone, siltstone, claystone, anhydrite and gypsum alternations of Miocene - Pliocene age and of Kızılırmak formation formed by gravel, sand and mud deposits of Pliocene - Quaternary age.IV Source rocks of mineralizations can be divided into two groups generally characterized by ultramafic rocks of peridotite, pyroxenite, serpentinite; and by mafic rocks of gabbro and diabases. More detailed investigations indicate that the groups can be described as hydrothermally altered serpentinites, mafic rocks and hydrothermally altered mafic rocks. Field observations, thin and polished section and XRD studies show that repeated association among olivine, pyroxene and plagioclases of the units mentioned above is evident. The existence of low amount of spinels determined in ultramafic and mafic rocks and nonexistence of zoning textures of plagioclases in these rocks remind ultramafic cumulate occurrences. Ore samples consist of mainly magnetite and in descending order pyrite, chalcopyrite, chromite, siderite, ankerite and trace amounts of pentlandite, pyrrhotite, gersdorffite, ilmenite and sphene. In addition to silicate minerals such as olivine, pyroxene, tremolite and actinolite, calcite and dolomite along the fractures and cracks of rocks as well accompany the ore minerals. Geochemical studies performed on ore samples point out that granitic fluids did not directly take part during the ore formation. Hydrothermal convective cell formed by granitic intrusion creates a hydrothermal alteration pattern characterized by“skarn like minerals”and“fels like textures”in addition to mineralization. Especially mobilization of iron element in the ferromagnesian minerals such as mainly olivine and pyroxene of ultramafic rocks forms primary iron element source. Enrichment of iron as remobilizations by indirect effect of granitic intrusion indicates an other important phase at the formation of Kesikköprü Iron Deposits. It has been understand and determined that Kesikköprü Iron Deposits exhibit close relationships to Divriği ore deposits and evidences about not direct occurences from granitic rocks as claimed by earlier studies. KEYWORDS: Ankara, Kesikköprü, iron, ultramafic cumulate, hydrothermal convective cell, Divriği type ore deposit.
Benzer Tezler
- Büğüz (Kesikköprü-Bala/Ankara) demir yatağının mineralojik-petrografik ve jeokimyasal yöntemlerle incelenmesi
Examining the mineralogical-petrological and geochemical methods of Büğüz iron deposit, Kesikköprü-Bala, Ankara
BARIŞ ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ KOÇ
- Kesikköprü (Bala-Ankara) demir-oksit cevherleşmelerinin mineralojisi, petrografisi ve jeokimyası
The mineralogy, petrography and geochemistry of Kesikköprü Fe-oxide deposit, Bala-Ankara
MUSTAFA HAYDAR TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiAksaray ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERKAN YILMAZER
- Production of heavy-media-quality magnetite concentrate from kesikköprü iron ore tailings
Kesikköprü demir cevheri artıklarından ağır ortam kalitesinde manyetit konsantresi üretimi
KAZİM GÜNGÖR
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. M. ÜMİT ATALAY
- Mineralogy, chemistry and physical properties of the magnetite -ore-deposits-araund Kesikköprü village and the surrounding areas
Başlık çevirisi yok
TİGİST WAGAW WONDEMAGEGNEHU
Yüksek Lisans
İngilizce
1990
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN UNAN