Meragada'ki sanat ve mimari varlıkları ve Anadolu'ya etkisi
Art and architectur of Maragha and their influenced on Anatolian
- Tez No: 479441
- Danışmanlar: PROF. DR. HALDUN ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Meraga, Sanat, Mimari, Selçuklular, İlhanlılar, Savailer, Kacarlar, Maragha, Art, Architectur, Seljuk, Ilkhanate, Safavid, Qajar
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 705
Özet
İran'ın Doğu Azerbaycan bölgesinde bulunan Meraga, Sufi Çayı Nehrinin kenarında, Urmiye Gölünün doğusunda ve Sehand Sıradağlarının güneyinde yer alan bir şehirdir. Bu şehir İran'ın Doğu Azerbaycan bölgesinde Tebriz'den sonra ikinci büyük şehri sayılmaktadır. Meraga'nın tarihi geçmişi M.Ö 5000 yılına kadar inmektedir. Tarihi kaynaklarda Meraga; Efrarud, Efrazruh, Efrahruz, Efrazrud, Efrazerud, Merava ve Merağa gibi adlarla anılmıştır. Mervan Bin Muhammed bu bölgeye 741 yılında Geriyet El Meraga adını veren kişidir. 12-14. yüzyıllar arasında Meraga, sanat ve mimari bakımdan en yüksek seviyeye çıkmayı başarmıştır. Meraga, İran'ın tarihi eserler bakımından en zengin on şehrinden birisi olarak sayılmaktadır. Bu dönemde Büyük Selçuklular ve onlara bağlı olan Atabek'ler, Ahmedyelliler hüküm sürmüştür. Daha sonra Meraga, İlhanlılar döneminde Hulagu Han tarafından başkent yapılmıştır. Bu dönemde dünyanın en büyük rasathanesi ve araştırma merkezi Hacenesir Tusi tarafından Meraga'da yapılmıştır. Selçuklular, İlhanlılar, Safeviler ve Kacarlar döneminde Meraga'da inşa edilmiş 3 kale, 16 cami, 1 mabet, 1 kilise, 1 medrese, 1 rasathane, 7 türbe, 1 kervansaray, 4 hamam, 3 köprü ve 3 tarihi ev, bu çalışmamızda tanıtılmış ve değerlendirilmiştir. Ayrıca Meraga'nın coğrafi durumu, sosyal hayatı, dili, ırkı, mezhep ve tarihçesi hakkında bilgi verilmiştir. Mimari eserlerin gelişim dönemi özellikleri ve üslupları değerlendirilmiştir. Tespit edilen kültür varlıklarının fotoğrafları çekilmiş ve planları alınarak bu konuda önemli kaynaklardan Türkçeye çeviri yapılmıştır. Meraga tarihi için şehri ziyaret eden seyyahların yazıtları da çok önemlidir ve çalışmamızda Meraga bölgesine ait çok sayıda ki kitabe gibi seyyahların anlatıları da kaynak olarak kullanılmıştır. Bu çalışmanın asıl amaçlarından biri Meraga şehrini kültürel, tarihsel, ekonomi ve sosyal açıdan geçmişini ve şimdiki durumunu araştırıp, gelecek nesillere aktarmaktır.Bu tezin asil amaçı bilgileri sonra'daki nesillere teslim etmektir.
Özet (Çeviri)
Maragheh is a city of East Azerbaijan Province, Iran. This city is located next to the Sofi Chay in East of Lake Urmia and South of Sahand Mountains. Dating back to five thousand year, Maragheh is the second largest city in the province. Many great writers have visited this city and have mentioned it by different names as Afra-rud, Afraz-ruh, Afra-ruz, Afraz-rud, Marava and Maragha. For the first time, the name of Maragheh has been mentioned by Marvan Ibne Mohammad in 741 AD. Architecture and art of this city reached the pinnacle of fame between 12th and 14th AD centuries. During this era, the Seljuk and their dependents including Atabakan Ahmad Ylyan were ruling. After that period, Hulaku Khan made Maragheh the capital of the Ilkhanate and the city continued its prosperity era. Also, according to the order of Hulaku Khan, Maragheh Observatory which was one of the largest scientific centers of the world was founded by Nasir al-Din al-Tusi. The city's architectural monuments belong to Seljuk, Ilkhanate, Safavid, Zandi and Qajar periods. This research investigated all monuments of Maragheh including three castles, a temple, a church, a school, an observatory, seven tombs, an inn, four bathrooms, three bridges and three historical houses completely. Furthermore, the geographical, historical, social, religious, Racial and linguistic situation of Maragheh have been examined. After careful review of the plan and sketches, the monuments of the city have been studied according to the impact that had on the art and architecture of Anatolia. For this purpose, many primary sources in Turkey were used. This study aims to introduce one of the most important Islamic cities in terms of culture and art and to disseminate it to the next generations.
Benzer Tezler
- 13. ve 14. yüzyıllarda Merağa (İlmî faaliyetler)
Maragha in the 13th and 14th centuries (Scientific activities)
DİLARA ALTAŞ
- Sultan Olcâytû Muhammed'in dinî ve fikrî dünyası (1304-1316)
Religious and intellectual world of Sultan Öljeitü Muhammad (1304-1316)
FIRAT UMANÇ
- Timurlular Devri medrese eğitimi ve Ulum el-Eva'il (matematik, astronomi, tıp)
The education of madrasah and ancient science (mathematics, astronomy and medicine) in the period of Timurids
KISHIMJAN ESHENKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKMELEDDİN İHSANOĞLU