İran Milli Kütüphanesinde bulunan 5-17807 envanter nolu Firdevsi Şehnâme'sindeki minyatürlerin desen ve üslup özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the style and art drawing properties in miniatures of Ferdowsi's Sehname number 5-17807 located in the Library of İran
- Tez No: 479463
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUNUS BERKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Minyatür, Nigar, Niigari, Firdevsi, Şehnâme, İran, Türk, Tebriz, Safevi, Tezhip, Hat, Miniature, Firdevsi, Shahnama, Iranian Art, Turkish Art, Tabriz, Safavid, Gilding, Calligraphy
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk-İslam Sanatları Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Çalışmada İran Milli Kütüphanesinde bulunan 5-17807 nolu Firdevsi'nin elyazması Şehnâme nüshasının desen ve üslup bakımından değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma, Şehnâme minyatürlerini,diğer yazmalardaki minyatürlerle karşılaştırıp üslup ve tarz olarak farklılıkları ve benzerlikleriniortaya koymayı hedeflemiştir. XVI. yüzyıl minyatür eserleri üslup itibariyle Safevi Döneminin etkilerini yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra minyatürlerde geçmişten gelen Selçuklu, İlhanlı, Timurlu, Hint, Çin gibi İran coğrafyasına kültürel olarak etki eden toplumların da tesiri ve izleri bulumaktadır. İran ve Şark edebiyatı için başyapıt konumunda olan Şehnâme, edebi açıdan da önemlidir. Şehnâme'de yer alan ana karakterlerin minyatürlerinin birçok nüshada işlenenerek, metnin açıklama ve betimleme özelliğine katkı sunduğunu biliyoruz. İncelediğimiz Şehname'de yer alan minyatürlerin tamamına yakınında bulunan yazılar, 4,11, 23,34 katalog nolu karşılaştırma minyatürleri hariç olayın anlatıldığı düzene uygun olarak hazırlanmıştır. Minyatürlerin tamamında insan figürü ya gruplar halinde veya tek figür biçiminde alana yerleştirilmiştir. Kompozisyonların dağılımı genelde minyatür alanının tamamını kapsamaktadır. Yine minyatürlerde genelde canlı renkler, doğadaki renklere uygun olarak verilmeye çalışılmış. Minyatürler bazen açık mekânda bazende kapalı mekânda tasvir edilmiştir. Minyatürlerde insan figürünün yanı sıra hayvan, bitki, ağaç ve insan dışı varlıklar da tasvir edilmiş, en fazla kullanılan hayvan türünün at olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra dağ, ev, saray, kale ve kuyularda minyatürlerde kullanılan diğer yardımcı bezeme elamanları olarak minyatür alanında kendine yer bulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, Firdevsi's copy of the of shahnama, which was found in the National Bibliotec of Iran, was evaluated in terms of the pattern and style. The study aims to find out the similarities anddifferences between the miniatures of Firdevsi and other manuseripts by comparing them in terms of pattern and style. XVI. Century minatures reflect the effects of Safavid period from stylistic perspective. Besides this, these miniatures possess the effect and sings of older societies like Seljuks, Ilkhanids, Timurids, Indians, and Chinese who influenced the Iranian geopraphy culturally. Shahname is also significant in terms of literature because it is a literary masterpiece for Iranian and Eastern literatures.It is know that the miniatures of the main characters of Shahname have been studied in May copies and contributed much to the explanations and descriptions of the text. In Shahname which we have studied, almost all the writings on miniatures, expect the ones whith 4,11,23,34 catalog numbers, are prepared suitable to the narration of the event. In all miniatures the human figure is placed to the area either in groups or as a single figure. The distribution of the compositions generally includes the whole miniature area. Also in miniatures generally vivid colors in nature. Miniatures are sometimes described in open places and sometimes in closed areas.In miniatures, besides human figures, animals, plants, trees, and angels are described. Most common animal used is horse. In addition, mountains, hauses, palaces, citadels, and wells are also found in miniatures as other helping decorating elements.
Benzer Tezler
- İran Milli Kütüphanesinde bulunan Dilsûz divanı (metin-inceleme)
The divan of Dilsuz in the Iran National Library (Text-review)
NİLAB SAEEDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP POYRAZ
- Büyük Selçuklu minyatür sanatının izleri İbn'ül-Mekarim Hasan'ın Kelile ve Dimne'sindeki minyatürler
the traces of the Great Seljuk miniature art miniatures of Ibn Al-Makarim Hasan's Kalila and Dimna
PARİSA SAHAFIASL
Doktora
Türkçe
2020
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ CAN
- Hikayet-i Aşık Garib (çeviri-transkripsiyon-metin-inceleme-sözlük)
Başlık çevirisi yok
TURAN DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET EMİN ERTAN
- İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde bulunan Derviş Mustafa'nın Şehnâme Tercümesi'nde (NEK TY 06131-06132-06133) üslup ve ikonografi
Style and iconography in Derviş Mustafa's Shahnameh Translation (NEK TY 06131-06132-06133) in the Rare Library of Istanbul University
NESLİHAN KONYALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiSakarya ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSEN TEZCAN KAYA
- Hamza-nâme (23.cilt) inceleme-metin-sözlük-indeks
Hamza-nâme (volume 23) Review-text-dictionary-index
BEGÜM HANDE ÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YELTEN