Domates yetiştiriciliği yapan tarım işletmelerinde risk analizi: Çanakkale ili Kumkale ovası örneği
Risk analysis in tomato farming agricultural businesses: sample of plain Kumkale in the city of Çanakkale
- Tez No: 479512
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DUYGU AKTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Mühendislik Bilimleri, Economics, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Faktör Analizi, Tarımsal Üretim, Risk ve Belirsizlik, Maliyet Analizi, Çanakkale, Domates, Factor Analysis, Agricultural Production, Risk and Uncertainty, Cost Analysis, Çanakkale, Tomato
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu çalışmada Çanakkale İli, Kumkale Ovasında domates üretimi yapan tarımsal işletmelerin ekonomik analizinin yapılması ve çiftçilerin tarımsal üretimdeki risk algılarının belirlenmesi ve risk olarak algılanan unsurlara karşılık uygulanabilecek risk yönetim stratejilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan birincil veriler, Çanakkale İlinin 2016-2017 tarımsal üretim dönemine ait olup, basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş 58 tarım işletmesinden birebir yapılan anket yoluyla elde edilmiştir.Çalışmanın konusuyla ilgili yapılmış olan ulusal ve uluslararası çalışmalar ve ilgili kuruluşların rapor ve kayıtlarından elde edilmiş bilgiler ikincil verileri oluşturmaktadır. Çalışmada işletme grupları işledikleri arazi genişliklerine göre 0-100 dekar, 101-200 dekar ve 201+ şeklinde ayrılmıştır.İşletmeler başına düşen ortalama arazi varlığı ise 167,76 da olarak belirlenmiştir. İşletmeler ortalamasında en büyük üretim alanı payı %35,35 oranla buğdaya aittir. Domatesin işletmelerin üretim alanı içindeki payı ise %26,45 ile ikinci sırada yer almaktadır. İşletme başına düşen domates üretim alanının 32,98 da olduğu saptanmıştır. İşletmelerde dekara ekilen domates fide ortalaması 989,65 adet olarak belirlenmiştir. İşletmelerin ortalama domates üretim miktarı 257,26 tondur. İşletmelerden dekar başına alınan domates miktarı oralama 7,28 ton olarak belirlenmiştir.Bitkilerin toplam üretim değeri işletme başına 323.108,56 TL olarak hesaplanmıştır. Bitkisel üretim değeri içindeki payı (%54,13) en yüksek ürün domates olmuştur. Domatesi, tohumluk mısır (16,51), çeltik (12,02) ve buğday (8,65) izlemiştir. İşletmelerin dekara GSÜD ortalama 2.009,18 TL iken, GSH 2.026,60 TL şeklindedir. İşletme gruplarına göre farklılık gösteren GSÜD işletme büyüklükleri arttıkça azalış göstermiştir. GSH'nın aktif sermayeye oranı birinci grupta 0,17, ikinci grupta 0,16 ve üçüncü grupta 0,13 olarak belirlenmiştir. Brüt kar incelenen işletmeler başına 168.864,80 TL olarak belirlenmiştir.Dekara brüt kar değeri 1.006,59 TL olarak hesaplanmıştır.Saf hasıla incelenen işletmelerde ortalama 151.855,98 TL olarak belirlenmiştir. Birim alana düşen saf hasıla miktarı işletmeler ortalamasında 905,21 TL'dir.Tarımsal gelirin işletmeler ortalamasındaki değeri 52.549,52 TL, işletme arazisinin dekarına düşen tarımsal gelir miktarı ise 313,24 TL'dir.İşletmeler için ortalama net kar 37.466,31 TL olarak hesaplanmıştır.İşletmelerde ekonomik rantabilite % 6,74 olarak belirlenmiştir. Üreticilerin risk algılarının belirlenmesinde ve risk algılarına yönelik stratejilerin belirlenmesinde 5'li likert ölçeği kullanılmıştır. Risk algısı olarak 35 ve risk yönetim stratejisi olarak 10 değişken çiftçiler tarafından değerlendirmeye alınmıştır.Elde edilen verilere faktör analizi uygulanmıştır.Üreticilerin iklimsel faktörleri, borçlu olma durumunu ve ürün ve girdi fiyatlarındaki istikrarsızlığı risk olarak gördükleri belirlenmiştir. Üreticiler risk faktörlerine karşılık, borçlanma oranının düşürülmesini, girdi ve ürün maliyetlerinin düşürülmesini ve örgütlenmeyi risk stratejileri olarak gördükleri belirlenmiştir. Çalışmada risk davranışı üzerinde etkili olan faktörler lojistik regresyon modeli ile tahmin edilmiş ve risk davranışı üzerinde hastalık riski, arazi yapısının parçalı oluşu, don riski, kaza riski teknoloji riski ve işgücü riskinin etkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to determine the risk perceptions of farmers in agricultural production at Agricultural Operations engaging in tomatoes Cultivation in Kumkale Plain of Çanakkale Province and to investigate the effects of the elements perceived as risk on the annual production activity results. The primary data used in this study have been obtained from a questionnaire of 58 farming operations selected from stratified random sampling method of Çanakkale Province's agricultural production period of 2016-2017. The national and international studies on the subject of the research and the information obtained from the reports and records of the related institutions constitute the secondary data. In the study, the business groups were categorizedbased on their land sizeas the lands of 0-100 decares, 101-200 decares and 201+ decares. The average land assets per business was 167.76. While wheat accounted for the largest share of production areain the businessesby 35.35%, tomato was responsible for the second largest share of production area by 26.45%. The production area for tomato per business was 32.98. The average number of tomato seedlings planted in the businesses was found out to be 989.65. Further, the average production amount for tomato in the businesses was 257.26 tonnes. The amount of tomato purchased by the businesses was 7.28 tonnes in average. The total production value of the products was calculated as 323.108,56 Turkish Liras per business. Tomato was the product with the highest share in the crop production value (54.13%), which was followed by seed corn (16.51), rice (12.02) and wheat (8.65). The average gross output value of the businesses was 2.009,18 Turkish Liras per business whereas the average gross product was 2.026,60 Turkish Liras. The gross output value, which varies depending on the business group, decreased as the size of the businesses increased. The ratio of gross product to the active capital was 0.17 in the first group while it was 0.16 in the second group and 0.13 in the third group. The gross profit per business was 168.864,80 Turkish Liras. The gross profit value per decare was calculated as 1.006,59 Turkish Liras. The average net product for the businesses was 151.855,98 Turkish Liras. The amount of net product per unit area was 905.21 in average. Moreover, the average agricultural income per business was 52.549,52 Turkish Liras and the agricultural income per decare in the business land was 313,24 Turkish Liras. The average net profit of the businesses was calculated as 37.466,31 Turkish Liras. The economic profitability in the businesses was 6.74%. A 5-Likert type scale was employed in the determination of the risk perceptions of the manufacturers and of their strategies towardsthe risk perceptions. A total of 35 variables for risk perception and 10 variables for risk management strategy were taken into consideration by the farmers. The resulting data were analysed by means of factor analysis. The study concluded that the manufacturers regarded climatic factors, indebtedness and instability in product and input pricesas a risk. In response to these risk factors, the manufacturers considered global deleveraging, reducing input and product costs, and organization as the risk strategies. Factors which have an impact on risk behaviour were predicted by means of logistic regression model in the study, which showed that the factors such as the risk of disease, fragmented land structure, the risk of frost, the risk of accident, of technology and work force were effective on risk behaviour.
Benzer Tezler
- Tokat ili merkez ilçede domates yetiştiren işletmelerde karşılaşılan riskler ve optimum işletme organizasyonunun riskli koşullarda tespiti
The risks of tomatoes farms and farm planning under risk in central district of Tokat province
ORHAN GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2007
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ESENGÜN
- Tiplerine ve teknolojik özelliklerine göre seraların karşılaştırmalı yatırım analizi
Comparative investment analysis of greenhouses according to their types and technological features
ORHAN KARA
- Topraksız tarımda farklı domates çeşitlerinin meyve kalite özelliklerinde mevsimsel değişimler
Seasonal variations in fruit quality of hydroponic tomatoes
MITRA BONAKDARZADEH
- Manisa yöresinde domateste anlaşmalı tarım ve karşılaşılan sorunlar
Başlık çevirisi yok
OSMAN MURAT KOÇTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1985
Gıda MühendisliğiEge ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN TALİM
- Topraksız tarım teknolojisi ile domates yetiştiriciliği yapan işletmelerin çevresel etkinliği ve atık değerlendirme biçimlerinin ekonomik analizi
Environmental efficiency of tomato growing farms having soilless culture system and economic analysis of waste utilization methods
HATİCE TÜRKTEN
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT CEYHAN