Beyaz yakalı üretken işçi olarak mimar: Meslek pratiği ve sınıf algısı
The architect as white-collar productive worker: Professional practice and perception of class
- Tez No: 479818
- Danışmanlar: PROF. DR. NEŞE GURALLAR, YRD. DOÇ. DR. T. SİNAN GÜLHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışma, günümüzde mimarlık mesleğinin değişen şartlarında, özel bürolarda ücretli çalışan mimarların sosyal sınıf konumlarını yeniden adlandırmayı ve ücretli çalışan mimarların kendi sınıf algılarını araştırmayı amaçlamaktadır. Mimarlık mesleğinin değişen şartları ve çalışma kapsamındaki mimarların toplumsal konumları bağlamında; mimarlık pratiği kapitalist hizmet sektörünün bileşeni durumuna gelerek sermayenin ihtiyaçları doğrultusunda biçimlenmeye başlamıştır ve buna bağlı olarak mimarın“yaratıcı-deha”“sanatçı”ve“seçkin”mesleki kimliği ve imtiyazlı toplumsal konumu dönüşmüştür. Bu noktadan hareketle, özel bürolarda ücretli çalışan mimarların sosyal sınıf konumlarının bilgisini üretebilmek için ilk olarak mimarın ve mimarlık mesleğinin tarihyazımındaki konumu, sonrasında sosyoloji literatürünün sınıf kuramları ve teknik emeğin sınıfsal konumu incelenmiştir. Çalışma kapsamındaki mimarların kendi sınıf algılarına yönelik çıkarım yapabilmek için ise 55 ücretli çalışan mimarla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yapılan araştırmalar ve derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilen bulgulara göre; üretim ilişkilerinin değişimiyle birlikte, mimarların üretimdeki rolü ve emek niteliği dönüşüme uğramış ve mimarlar günümüz mimarlık pratiğinde“beyaz yakalı üretken işçi”lere dönüşmüştür. Yapılan derinlemesine görüşmeler sonucunda ise, ücretli çalışan mimarların sınıf algısını oluşturan etkenlerin; ekonomik gelir, mesleki deneyim, yapılan işin niteliği, yaşanılan çevre, mesleki itibar, mimari üretimdeki roller çerçevesinde belirlendiği tespit edilmiştir. Mimarların öznel sınıf algıları büyük ölçüde büro içindeki farklı iş kolu tanımlarına ve tasarımcı, özne-mimar kimliklerini koruyup koruyamama ölçütüne göre farklılaşabilmektedir. Özel bürolarda ücretli çalışan mimarların sınıfsal konumları ve kendi sınıf algıları arasındaki ilişki bağlamında; mimarlık eğitiminin sağladığı meslek ideolojisinin genel olarak eğitim-pratik ekseninde rol çatışmalarını getirdiği görülmüştür. Mimar-tekniker rolleri bağlamındaki bu rol çatışmalarının ve mesleki demotivasyonun önüne geçebilmek için mimarlık eğitiminin dikte ettiği değer yargılarının sorgulanması ve bilinçli bir mimarlık pratiği yaklaşımının benimsenmesi gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims at renaming the social class positions of paid architects in architectural offices and investigating their own class perceptions of paid architects under the changing conditions of the architectural profession today. In the context of the changing conditions of the architectural profession and the social positions of architects within the scope of the study the practice of architecture came to be a component of the capitalist service sector and began to shape itself in line with the needs of the capitalist and accordingly the architect's“creative-genius”,“artist”and“elite”professional identity and privileged social position. From this point of view, the position of architect and architectural profession in the history of literature, the class theories of sociology literature and the classroom position of technical labor were examined first in order to produce the knowledge of the social class positions of the paid architects in architectural offices. In order to make inferences about the class perceptions of the architects within the scope of the study in-depth interviews were conducted with 55 paid architects. According to the results of the investigations and in-depth interviews with the change of production relations the roles of architects in production and the quality of labor have been transformed and architects have become“white-collar productive workers”in contemporary architecture practice. As a result of the in-depth interviews, the factors that constitute the class perception of the paid architects are; economic income, professional experience, quality of work, living environment, professional reputation, architectural production. The subjective class perception of architects can vary greatly depending on the definition of different business lines within the office and on the level of protection and protection of designer, subject-architectural identities. In the context of the relationship between class positions of paid architects and their class perceptions it has been seen that the ideology of the profession provided by architectural education brings about role conflicts on the educational-practical axis in general. It is proposed that these role conflicts in the context of architect-technician roles and the question of value judgments dictated by architectural education and a conscious architectural practice approach should be adopted in order to avoid professional demotivation.
Benzer Tezler
- Management information systems (An application concerning human resources management)
Yönetim bilişim sistemleri (İnsan kaynakları yönetimi hakkında bir uygulama)
ÖZLEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
1994
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FÜSUN ÜLENGİN
- Ekip çalışması ile örgüte bağlılık ilşkisinin incelenmesine yönelik bir uygulama
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İşletmeYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TURHAN ERKMEN
- The self as enterprise: Producing new middle class subjectivities in multinational workplaces in İstanbul
Bir girişimcilik olarak benlik: İstanbul?da uluslararası şirketlerde yeni orta sınıf öznelliklerinin üretimi
EZGİ CANPOLAT
- Etik iklim, örgütsel öğrenme ve yenilikçi davranış ilişkisi üzerine bir araştırma
A research on the relationship between ethical climate, organizational learning and innovative behavior
MEHMET BİÇER
- Digital transformation and new leadership competencies
Dijital dönüşüm ve yeni liderlik yetkinlikleri
AHMET RIFAT ARIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeGebze Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHTAP ÖZŞAHİN