Doğa ve macera rekreasyonu katılımcılarının baskın beyin alanları, aleksitimi ve risk alma davranış ilişkisinin incelenmesi
The examination relationship between dominant brain areas, alexithymia and risk-taking behavior of outdoor adventure recreation participants
- Tez No: 480235
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SIRRI CEM DİNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rekreasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu araştırmanın amacı doğa ve macera rekreasyonuna katılan bireylerin baskın beyin alanları, aleksitimik kişilik özelliği ve risk alma davranış ilişkisinin incelenmesidir. Araştırma 4 farklı örneklem grubu üzerinde yürütülmüştür. Dilsel eşdeğerlik çalışması 30 (kadın 13 = 22,23 ss=1,78 years; erkek 17 = 21,53, ss= 1,28 yaş, test-tekrar test ve ölçüm güvenirliği 54 (kadın 24 = 22,62 ss=1,68 yaş; erkek 17 = 23,54, ss= 2,34 yaş), yapı geçerliği 510 (kadın 126 = 30,53, ss=8,99 yaş; erkek 384 = 33,55, sd= 9,23 yaş) katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca hipotez testleri farklı kategorilerde (hava, kara, su) yer alan 652 (kadın 158 = 34,59, sd=9,93 yaş; erkek 494 = 34,69, sd= 9,41 yaş) doğa ve macera rekreasyonu katılımcısı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla doğa ve macera rekreasyonu katılımcılarına kişisel bilgi formu, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAS-20), Beyin Baskınlık Aracı ve Alana Özgü Risk Alma Ölçeği (DOSPERT) uygulanmıştır. Bu gerekçeyle öncelikle DOSPERT'in Türkçe'ye uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. DOSPERT Ölçeği'nin yapı geçerliğini tespit etmek amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda beş faktörlü yapı doğrulanmış ancak uyum indeksleri düşük bulunan ölçek maddeleri dolayısıyla 30'dan 25'e düşürülmüştür (x2=548, df=252, x2/sd=2,17; RMSEA= ,04; CFI=,93; TLI=,92; GFI=,93; AGFI=,91; NFI=,90). DOSPERT 30 ve 25 madde için gerçekleştirilen güvenirlik analizlerinde ölçeğin DFA öncesi ve DFA sonrası Cronbach Alfa (α) kıyaslandığında sağlık/güvenlik, finans, etik alt boyutlarında ve ölçek toplamında bu değerlerin oldukça yükseldiği görülmektedir (Etik= ,69 < ,78 ; finansal= ,76 < ,78 ; sağlık/güvenlik= ,75 < ,76 ; rekreasyon= ,78 ≤ ,78 ; sosyal= ,75 ≤ ,75 ; ölçek toplam= ,73 < ,86 ). Bu doğrultuda Alana Özgü Risk Alma Ölçeği (DOSPERT)'in psikometrik açıdan kabul edilebilir düzeylerde güvenilir ve geçerli olduğu söylenebilir. Doğa ve macera rekreasyonu katılımcılarından sağlanan verilerin normallik ve homojenlik gösterdiği belirlendikten sonra baskın beyin alanları, aleksitimi ve risk alma davranış düzeyleri arasındaki demografik özelliklere ilişkin farklar“t-test, tek faktörlü MANOVA, ANOVA”, ortalama puanlar arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde“Pearson Korelasyon”analizi kullanılmıştır. Basit doğrusal regresyon ve adımsal regresyon analizi ile ölçekler arasındaki etki test edilmiştir. Sobel testi ile hiyerarşik regresyon analiz sonuçlarının anlamlılık derecesi kontrol edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda doğa ve macera rekreasyonu katılımcılarının el tercihi, etkinlik tercihi, etkinliğin gerçekleştirilme sıklığı, etkinliğin gerçekleştirilmesinde bağlı olunan kurum ve kuruluş değişkenlerine göre baskın beyin alanları açısından (p
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine relationship between dominant brain areas, alexithymic personality trait and risk-taking behavior of outdoor adventure recreation participants. The research was carried out 4 different sample group. Linguistic equivalence of the scale, test-retest and measurement reliability were conducted with 30 (female 13 = 22,23 sd=1,78 years; male 17 = 21,53, sd= 1,28 years) and 54 (female 24 = 22,62 sd=1,68 years; male 17 = 23,54, sd= 2,34 years) participants respectively. Construct validity was conducted with 510 (female 126 = 30,53, sd=8,99 years; male 384 = 33,55, sd= 9,23 years) participants. Hypothesis testing was also carried out on 652 (female 158 = 34,59, sd=9,93 years; male 494 = 34,69, sd= 9,41 years) participants from different outdoor adventure categories (from air, land and water-based). A demographic questionnaire, Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), Brain Dominance Inventory and Domain-Specific Risk-Taking Scale (DOSPERT) were used to data collection of outdoor adventure participants. In this purpose the adaptation of DOSPERT to Turkish has been carried out first. Exploratory Factor Analysis (AFA) and Confirmatory Factor Analysis (DFA) were performed to correct the structural insistence of the DOSPERT Scale. Results of the factor analysis support the five-factor structure as in the original scale. However 30 item original scale were reduced to 25 item because of low fit index values ( X2 = 548, df = 252, x2 / sd = 2,17; RMSEA =, 04; CFI =, 93; TLI = 92; GFI =, 93; AGFI =, 91; NFI =, 90). In the reliability analyzes conducted with DOSPERT 30 and 25 items, the values of health / safety, ethical values and scale sum are higher when Cronbach's alpha (α) are compared with pre-DFA and post DFA result. (Ethics = 69, 78, 76 < safety = 75, recreation = 78, social =, 75 = 75, scale = 73, The Domain-Specific Risk-Taking Scale (DOSPERT) can be said to be reliable and valid at psychometric acceptable levels. After datas privided from participants were defined normality and homogenity,“t- test, single factor MANOVA, ANOVA”were used to determine differences brain hemisferic dominance alexithymia , risk-taking behaviour between level of demografic characteristics.“Pearson Correlation”analysis was used to determination of relation between average scores. Simple Linear Regression and Stepwise Regression Analysis were used to examine the effects between the scales. The significance level of the results of the stepwise regression analysis was checked by the Sobel test. As a result of the analyzes, significant differences were determined in terms of dominant brain areas according to hand preference, activity preference, frequency of activity and the institutional and organizational variables of outdoor adventure recreation participants (p
Benzer Tezler
- Doğa sporları ekinliklerine ilişkin liderlik ölçeğinin geliştirilmesi
Development a scale of outdoor adventure activity leadership
SIRRI CEM DİNÇ
Doktora
Türkçe
2006
SporHacettepe ÜniversitesiSpor Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NEFİSE BULGU
- Doğa sporu katılımcılarının macera davranışı arama, merak ve keşfetme ile psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi
Investigation of adventure behavior search, curiosity and exploration and psychological well-being levels of outdoor sports participants
REYHAN AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporManisa Celal Bayar ÜniversitesiRekreasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR GÜZEL GÜRBÜZ
- Doğa ve macera rekreasyonu etkinliklere katılan bireylerin serbest zaman doyum ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi: Fethiye destinasyonu örneği
Analysis of leisure satisfaction and happiness levels of individuals participating in nature and adventure recreation: Sample of Fethiye destination
GÖKTUĞ YAZGEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SporManisa Celal Bayar ÜniversitesiRekreasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ ALPER GÜNGÖRMÜŞ
- Kayak ve snowboardçularda kayak merkezi tercihi,optimal performans duygu durumu ve heyecan arayışı ilişkisinin incelenmesi
An investigation of the relationship among skiers and snowboarders ski center preference, flow state and sensation seeking level
MUSTAFA DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SporManisa Celal Bayar ÜniversitesiRekreasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SIRRI CEM DİNÇ
- Sportif Rekreasyon Faaliyeti olarak doğa ve macera sporları yapan bireylerin akış deneyimleri ve risk alma eğilimlerinin incelenmesi
Investigating the flow experiences and risk-taking tendencies of individuals engaged in nature and adventure sports as a Sportive Rrecreation Activity
ALPEREN FATİH YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporNecmettin Erbakan ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİREL